Finalja E Kupës Së Botës Fifa 2022

Ndeshja u luajt në stadiumin Lusail në Lusail, Katar, më 18 dhjetor 2022 dhe fituesi u diskutua mes Argjentinës dhe Francës. Finalja u zhvillua para 88.966 tifozëve dhe u gjykua nga Szymon Marciniak nga Polonia.

Argjentina kryesonte 2–0 në pjesën e parë, por një dyolësh nga Kylian Mbappé për Francën, një gol shtesë për Argjentinën e më pas Francën e lanë ndeshjen të barabartë 3–3 pas kohës shtesë . Më pas, Argjentina fitoi gjuajtjen e penalltive 4–2 për të ngritur titullin e tretë të Kupës së Botës FIFA dhe të parin që nga viti 1986 . Finalja e Kupës së Botës FIFA 2022 u vlerësua gjerësisht për natyrën e saj dinamike dhe disa komentues e përshkruan atë si një nga ndeshjet më të mira të futbollit të të gjitha kohërave dhe ndoshta "finalja më e mirë e Kupës së Botës".

Kampionia në fuqi nga Kupa e Botës 2018 ishte Franca, dhe hera e parë që një ekip pati paraqitje të njëpasnjëshme në finale, dhe e para që nga viti 1998 ku titullarët u kualifikuan në finalen pasuese – të dyja u arritën nga Brazili . Franca ka marrë dy Kupa Botërore, në 1998 dhe 2018. Francezët arritën gjithashtu në finalen e 2006, por humbën kundër Italisë me penallti. Nën drejtimin e Didier Deschamps, i cili fitoi turneun e vitit 1998 si lojtar, francezët nuk arritën të fitonin Kupën e Botës 2014, UEFA Euro 2016 dhe 2020, por fituan titullin e Kupës së Botës 2018. Për shkak të statusit si kampione e botës, Franca erdhi në Katar si një nga favoritët për të fituar. Franca synonte gjithashtu të imitonte arritjen e Italisë në 1934 dhe 1938 dhe atë të Brazilit në 1958 dhe 1962 si vendi i tretë që mbrojti me sukses titullin e Kupës së Botës. Didier Deschamps po kërkonte të bëhej trajneri i dytë që fiton dy tituj të Kupës së Botës FIFA, pas Vittorio Pozzos me Italinë në 1934 dhe 1938 . Pasi fitoi turneun e vitit 1998 si lojtar, Deschamps po kërkonte gjithashtu të bëhej personi i tretë që fiton tre tituj të Kupës së Botës FIFA, pas legjendave braziliane Pelé (të gjitha si lojtar) dhe Mário Zagallo (dy si lojtar, një si trajner) .

Argjentina, ashtu si Franca, ka fituar dy herë më parë Kupën e Botës, në 1978 dhe 1986 . Ata kanë përfunduar gjithashtu si finalistë humbës tri herë, në 1930, 1990 dhe 2014 . Pas humbjes së finales në vitin 2014, ata humbën dy finale radhazi të Copa Américas ndaj Kilit, në 2015 dhe 2016 . Pas një sërë paraqitjesh zhgënjyese në Kupën e Botës FIFA 2018, ku humbën ndaj Francës në raundin e parë eliminator, dhe Copa América 2019, ku ata përfunduan të tretët, trajneri i sapoemëruar Lionel Scaloni udhëhoqi Argjentinën drejt titullit të parë ndërkombëtar në 28 vjet, pasi Argjentina mposhti Brazilin 1–0 në finalen e Copa América 2021, duke i dhënë kapitenit Lionel Messit titullin e tij të parë ndërkombëtar me Argjentinën. Pasi fitoi Finalissima 2022, duke mposhtur 3–0 kampionët e Evropës, Italinë, Argjentina hyri në Katar si një nga favoritët për të fituar.

Rruga e Argjentinës për në finale

	Kundërshtari	Rezultati
1	Arabia Saudite	1–2
2	Meksika	2–0
3	Polonia	2–0
R16	Australia	2–1
QF	Holanda	2–2 (a.e.t.) (4–3
SF	Kroacia	3–0

E vendosur në grupin C dhe pas një serie trevjeçare prej 36 ndeshjesh të pamposhtur, Argjentina u mund në ndeshjen e saj hapëse 2–1 nga Arabia Saudite . Lionel Messi shënoi nga pika e bardhë e cila u pasua me disa gola të cilët u shpallën jashtëloje. Menjëherë pas pjesës së parë, Arabia Saudite shtangu Argjentinën me dy gola nga Saleh Al-Shehri dhe Salem Al-Dawsari në një hark kohor prej pesë minutash për ta mbyllur ndeshjen në shifrat 1-2. Megjithatë, argjentinasit u rimëkëmbën nga humbja shokuese për të kapërcyer Meksikën 2–0 pas një goli nga largësia nga Messi, i cili më pas i dha asistin Enzo Fernándezit për të dytën, duke rindezur shpresat e tyre për kualifikim. E nxitur nga fitorja, Argjentina më pas mundi Poloninë me të njëjtin rezultat me golat e Alexis Mac Allister dhe Julián Álvarez si dhe pati një penallti të humbur në pjesën e parë nga Messi, duke zënë vendin e parë në Grupin C.

Në raundin e të 16-ave, argjentinasit u gjendën kundër Australisë ; Goli i parë i Messit në fazën eliminatore u pasua nga një gol i mprehtë nga Álvarez, teksa Argjentina mposhti Australinë 2–1, pavarësisht nga një autogol i Fernándezit që krijoi një përfundim të furishëm kur Australia për pak sa nuk barazoi por gjuajtja u prit nga Emiliano Martínez . Duke patur përballë Holandën në çerekfinale, një ripërsëritje e takimit gjysmëfinal në 2014, Argjentina mori dy gola epërsi një nga Nahuel Molina dhe një penallti nga Messi, por iu nënshtrua dy golave të vonë nga Wout Weghorst ndërsa ndeshja përfundoi 2 – 2 në 90 minuta; asnjëra palë nuk mundi të gjente golin në kohët shtesë dhe penalltitë u përdorën për të vendosur fituesin. Emiliano Martínez priti dy penalltitë e para holandeze nga Virgil van Dijk dhe Steven Berghuis, ndërsa vetëm Fernández humbi për Argjentinën pasi Lautaro Martínez shënoi goditjen vendimtare të lojës për ta dërguar Argjentinën në gjysmëfinale ku do të ndeshej me nënkampionët e vitit 2018, Kroacinë . Në një ripërsëritje të përballjes së vitit 2018, kur Kroacia fitonte 3–0, Argjentina u hakmor për humbjen e saj, duke mposhtur Kroacinë me të njëjtin rezultat. Lionel Messi shënoi një penallti në pjesën e parë përpara se Álvarez të shënonte pesë minuta më vonë. Messi më pas asistoi Álvarez për dopietën e tij në pjesën e dytë duke prerë një biletë për në finale.

Franca

Rruga e Francës për në finale

	Kundërshtari	Rezultati
1	Australia	4–1
2	Danimarka	2–1
3	Tunizia	0–1
R16	Polonia	3–1
QF	Anglia	2–1
SF	Maroku	2–0

Franca e filloi fushatën e saj në Kupën e Botës si kampione e botës në fuqi dhe u vendos në grupin D. Takimi i tyre i parë ishte kundërAustralisë . Francezët pësuan një tronditje kur u gjetën në disavantazh pas nëntë minutash për shkak të një goli të Craig Goodwin, por mundën të reagonin me një dopietë nga Olivier Giroud, së bashku me golat e Adrien Rabiot dhe Kylian Mbappé, për të fituar 4–1. E fuqizuar nga fitorja, Franca kapërceu Danimarkën me Mbappén që goditi dy herë në pjesën e dytë, pavarësisht se hëngri golin e barazimit nga Andreas Christensen, duke fituar 2–1 dhe duke u bërë skuadra e parë që kalon në fazën eliminatore të Kupës së Botës Katar 2022. Me përparimin e siguruar, Franca la në stol pjesën më të madhe të ekipit të saj, duke pushuar lojtarët e saj kryesorë për ndeshjen e fundit kundër një Tunizie të dëshpëruar; Franca e humbi ndeshjen 1–0 nga një goli nga Wahbi Khazri me origjinë franceze përpara se të anulohej goli i barazimit nga Antoine Griezmann . Franca mbajti kreun e grupit për shkak të diferencës më të mirë të golave ndaj Australisë.

Në raundin e 16-të, Franca mposhti Poloninë 3–1 me golat e Giroud dhe Mbappé, pavarësisht se hëngri gol me penallti nga Robert Lewandowski . Në çerekfinale Franca u ndesh me Anglinë, me Francën që e mundi Anglinë 2–1 falë golave të Aurélien Tchouaménitdhe Giroud-së; Anglia gjeti golin e barazimit me një penallti të Harry Kane, por një penallti e dytë dhe shans i artë për të barazuar ndeshjen u shpërdorua nga Kane, duke i dhënë Francës një vend në gjysmëfinale. Franca më pas u përball me surprizën më të madhe të turneut, Marokun, i cili kishte mundur të dy përfaqësueset iberike, Spanjën dhe Portugalinë; francezët i dhanë fund ëndrrës së kombit afrikan me dy gola nga Théo Hernandez dhe Randal Kolo Muani, duke e çuar Francën në finalen e dytë radhazi të Kupës së Botës për herë të parë në histori.

Përmbledhja

Franca e nisi ndeshjen në orën 18:00 me kohën lokale (15:00 UTC ) përpara një turme prej 88,966. Argjentinës iu dha një penallti në minutën e 23-të kur Ángel Di María u faullua në zonën e rreptësisë nga Ousmane Dembélé teksa preu nga e majta. Lionel Messi realizoi penalltinë me një goditje të ulët në këndin e djathtë. Ata dyfishuan epërsinë me golin e Di Marias në minutën e 38-të. Franca bëri dy zëvendësime në pjesën e parë dhe kaloi në fund të pjesës 0–2. Franca nuk arriti të bënte një tentativë për portën deri në minutën e 70-të dhe më pas iu dha një penallti pasi Randal Kolo Muani u rrëzua në zonën e rreptësisë. Mbappé shënoi penalltinë dhe shtoi një golin e dytë më pak se dy minuta më vonë për të barazuar rezultatin. Me rezultatin e barabartë, ndeshja shkoi në kohën shtesë. Messi shënoi sërish për Argjentinën në pjesën e dytë të shtesës. Mbappe iu akordua një penallti e dytë në minutën e 115-të pasi gjuajtja e tij fillestare goditi në krahun e Gonzalo Montiel . Mbappé shënoi golin e tretë, duke u bërë lojtari i dytë që shënon një hat-trick në finalen e një Kupe Botërore. Me rezultatin e barabartë 3–3, ndeshja u vendos në penallti. Argjentina fitoi finalen pasi shënoi të katër goditjet e penalltisë, duke fituar 4–2.

Argjentina	3-3 (a.e.t)	Franca
Messi   23' (pen.), 108' Di María   36'		Mbappé   80' (pen.), 81', 118' (pen.)
Penalltitë
Messi ✔ Dybala ✔ Paredes ✔ Montiel ✔	4-2	Mbappé ✔ Coman ✘ Tchouaméni ✘ Kolo Muani ✔

Argjentina

Franca

GK 23 Emiliano Martínez   120+5' RB 26 Nahuel Molina   91' CB 13 Cristian Romero CB 19 Nicolás Otamendi LB 3 Nicolás Tagliafico   120+1' DM 24 Enzo Fernández   45+7' CM 7 Rodrigo De Paul   102' CM 20 Alexis Mac Allister   116' RF 10 Lionel Messi (c) CF 9 Julián Álvarez   102' LF 11 Ángel Di María   64' Zëvendësimet: MF 8 Marcos Acuña   90+8'   64' DF 4 Gonzalo Montiel   116'   91' MF 5 Leandro Paredes   114'   102' FW 22 Lautaro Martínez   102' DF 6 Germán Pezzella   116' FW 21 Paulo Dybala   120+1' Trajneri: Lionel Scaloni

GK 1 Hugo Lloris (c) RB 5 Jules Koundé   120+1' CB 4 Raphaël Varane   113' CB 18 Dayot Upamecano LB 22 Théo Hernandez   71' CM 8 Aurélien Tchouaméni CM 14 Adrien Rabiot   55'   96' RW 11 Ousmane Dembélé   41' AM 7 Antoine Griezmann   71' LW 10 Kylian Mbappé CF 9 Olivier Giroud   90+5'   41' Zëvendësimet: FW 12 Randal Kolo Muani   41' FW 26 Marcus Thuram   87'   41' FW 20 Kingsley Coman   71' MF 25 Eduardo Camavinga   71' MF 13 Youssouf Fofana   96' DF 24 Ibrahima Konaté   113' DF 3 Axel Disasi   120+1' Trajneri: Didier Deschamps

Statistikat

 

Argjentina fitoi titullin e tretë të Kupës së Botës FIFA për të kaluar Francën dhe Uruguain, duke u renditur pas pesë titujve të Brazilit dhe katër titujve të Italisë dhe Gjermanisë . Ata u bënë gjithashtu skuadra e parë amerikano-jugore dhe jo-evropiane që fitoi Kupën e Botës që prej Brazilit në 2002, dhe kampionët e parë në fuqi të Kupës së Amerikës që fituan Kupën e Botës. Ishte titulli i dhjetë i Kupës së Botës për një ekip të Amerikës së Jugut dhe fitorja e tetë e Amerikës së Jugut në njëmbëdhjetë finalet me kundërshtarët evropianë. Franca u bë kampionia e tretë në fuqi që humbet në finalen e ardhshme, pas Argjentinës në 1990 dhe Brazilit në 1998. Ndeshja ishte finalja e tretë e Kupës së Botës FIFA që u vendos me penallti, pas viteve 1994 dhe 2006, nga të cilat humbi edhe Franca. Gjashtë golat në finale e çuan numrin total të golave në turne në 172, duke tejkaluar 171 golat e shënuar në 1998 dhe 2014 .

Presidenti i FIFA-s, Gianni Infantino ishte i pranishëm në skenën mbi fushë gjatë ceremonisë së ndarjes së çmimeve për të ndarë medaljet dhe për t'ia dorëzuar trofeun kapitenit argjentinas Lionel Messi. Atij iu bashkuan Emiri i Katarit Tamim bin Hamad Al Thani, presidenti francez Emmanuel Macron, presidenti i Federatës Argjentinase të Futbollit Claudio Tapia, presidenti i Federatës Franceze të Futbollit Noël Le Graët, presidenti i CONMEBOL-it Alejandro Domínguez dhe presidenti i UEFA -s Aleksander Čeferin . Sergio Batista dhe Nery Pumpido, fitues të Kupës së Botës me Argjentinën në vitin 1986, sollën trofeun në fushë për ceremoninë. Messi iu dha një bisht (veshje tradicionale e rajonit) nga Emiri përpara festës së trofeut.

Messi u emërua si lojtari i ndeshjes, dhe fitoi çmimin e tij të dytë të Topit të Artë pas 2014 si lojtari më i mirë i turneut, duke u bërë lojtari i parë që merr çmimin dy herë. Ai gjithashtu fitoi çmimin Këpuca e Argjendtë për vendin e dytë si golashënues në turne, shtatë. Paraqitja e Messit gjithashtu nënkuptonte se ai e kaloi Lothar Matthäus si lojtari me më shumë paraqitje në Kupën e Botës . Me golat e tij, Messi u bë gjithashtu lojtari i dytë që shënon në raundin e 16-të, çerekfinalet, gjysmëfinalet dhe finalet e një turneu të Kupës së Botës, pas hungarezit György Sárosi në 1938 . Francezi Kylian Mbappé u bë lojtari i dytë që shënon tri gola në një finale të Kupës së Botës për meshkuj, pas Geoff Hurst për Anglinë në 1966 . Pasi shënimit në finalen e mëparshme, Mbappé u bë lojtari me më shumë gola në finalen e Kupës së Botës me katër gola, duke lënë pas tre të Hurst, Pelé, Vavá dhe Zinedine Zidane . Përveç kësaj, me tre golat e tij ai e kaloi Messin për të fituar çmimin Këpuca e Artë si golashënuesi më i mirë i turneut me tetë gola dhe gjithashtu iu dha Topi i Argjendtë si lojtari i dytë më i mirë i Kupës së Botës. Emiliano Martínez i Argjentinës fitoi çmimin Doreza e Artë si portieri më i mirë i turneut, ndërsa shoku i tij i skuadrës Enzo Fernández fitoi çmimin e lojtarit të ri si lojtari më i mirë në Kupën e Botës që është e shumta 21 vjeç (i lindur më ose pas 1 janarit 2001).

Në Argjentinë, festimet shpërthyen në të gjithë vendin, veçanërisht në kryeqytetin Buenos Aires dhe në Rosario, vendlindja e Messit. Megjithatë, në Francë, trazira shpërthyen në të gjithë vendin, të ngjashme me ato pas fitores së tyre në Kupën e Botës 2018, si dhe pas fitoreve kundër Anglisë dhe Marokut më herët në turne.