Vitamina D

Tek njerëzit, vitamina D është unike për shkak se ajo funksionon si një pro-hormon dhe për shkak se gjatë ekspozimit ndaj diellit, trupi mund ta sintetizojė atë, e merr permes lugthit ne te cilen gjendet pjesa e quajtur mikroflors (si, Vitamina D₃). Masa e niveleve të serumit reflekton sintezë endogjene nga ekspozimi i diellit, si dhe konsumin nga dieta dhe besohet se sinteza mund të kontribuojnë në përgjithësi për mirëmbajtjen e përqendrimeve të serumit të përshtatshëm. Provat tregojnë se sinteza e vitaminës D nga ekspozimi i diellit punon në një "lak të pasarës" që parandalon helmësinë, por, për shkak të pasigurisë lidhur me rrezikun e kancerit nga rrezet e diellit, nuk ka rekomandime të nxjerra nga Instituti i Mjekësisë për sasinë e ekspozimit ndaj diellit të nevojshme për të përmbushur kërkesat e vitaminës D.

Simptomat e mungesës së Vitaminës D

Simptomat kryesore janë dhimbja e kockave dhe dobësia muskulore. Megjithatë, mungesa e lehtë e saj jo domosdoshmerisht shoqërohet me simptoma.

Sëmundjet skeletike – marrja e kalciumit duhet të shoqërohet me marrjen e Vitaminës D. Kjo është e nevojshme sepse vitamina D nxit absorbimin e kalciumit në lukth dhe mban nivelin normal të kalciumit në gjakut bashkë me parathormonin (PTH) duke mundësuar kështu mineralizimin normal të kockave. Kur vitamina D mungon mund të çojë drejt hipokalcemisë e cila mund të manifestohet edhe me konvulsione.

Pamjaftueshmëria e Vitaminës D mund të çojë drejt hiperparatiroidizmit sekondarë i cili çon drejt rritjes së humbjes kockore, osteopenisë, osteoporozës, osteomalacisë dhe rritjes së rrezikut të frakturave. Dhënia e Vitaminës D së bashku me kalcium zvogëlon rrezikun e frakturave për deri 10-15%.

Gjithashtu një avantazh tjetër i zëvendësimit të deficiencës së vitaminës D është parë në uljen e dhimbjes së gjunjëve dhe kërdhokullave.

Çdo vit një në tre njerëz mbi moshën 65 vjeç përjeton një rrëzim i cili rezulton me 5.6% të jetë frakturë nga Vitamina D zëvendësimi i së cilës mund të luaj rol në parandalim. Në SHBA dhe Evropë >40% e popullatës mbi moshën 50 vjeç ka deficiencë të vitaminës D.

Sëmundjet e muskujve -Ekzistojnë receptorë të Vitaminës D në muskuj të cilët japin efekt direkt në fortësimin e muskujve. Deficienca e rëndë e Vitaminës D shkakton miopati, e cila jep dobësim dhe dhimbje të muskujve. Zëvendësimi i kësaj Vitamine mund të përmirësojë komplet këto ankesa.

Sëmundjet kardiovaskulare – Mungesa e Vitaminës D është shoqëruar me rritje të prevalencës së hipertensionit, hiperlipidemisë, sëmundjeve vaskulare periferike, infarktit të miokardit, insuficiencës kardiake dhe insultit cerebrovaskulare.

Infeksionet – Mungesa e Vitaminës D rrit rrezikun e infeksioneve të traktit të sipërm dhe të poshtëm respirator si dhe urinar.

Depresioni – Vitamina D luan një rol të rëndësishëm në rregullimin e adrenalinës, noradrenalinës dhe dopaminës në tru përmes receptorëve të tyre për Vitaminën D të vendosur në korteksin e gjëndrave mbiveshkore, si dhe efekti mbrojtës kundër rënies së serotoninës dhe dopaminës.

Gjithashtu në sëmundjet si skleroza e shumëfishtë, epilepsia dhe tuberkulozi është parë të shoqërohen me mungesë të Vitaminës D.

Diabetes mellitus – është parë që pacientët me nivel mbi 25 të Vitaminës D kanë për 43% rrezik më të vogël për të zhvillua diabetin se ata me vitaminë D nën 14.

Vitamina D ka rol shumë të rëndësishëm në imunitetin e organizmit, alergjisë, apnesë së gjumit dhe uljen së kariesit dentar dhe mineralizmin e dhëmbëve.

• Dietary Supplement Fact Sheet: Vitamin D prej Institutit Kombëtar të Shëndetësisë të SHBA-ve
• Vitamina D në Open Directory Project