Karl Lineu: Botanist, mjek, dhe zoolog suedez

Karl Lineu (suedisht: Carl Linnaeus dhe Carl von Linné; 23 maj 1707 – 10 janar 1778) ishte një botanist, mjek, dhe zoolog suedez, i cili formalizoi sistemin bashkëkohor të emërtimit të organizmave, të njohur si nomeklatura binomiale.

Është i njohur me epitetin "babai i taksonomisë bashkëkohore". Shumë nga shkrimet e tij ishin në gjuhën latine, dhe emri i tij në gjuhën latine është Carolus Linnæus (pas vitin 1761 Carolus a Linné).

Carl Linnaeus (Carl von Linné)
Karl Lineu: Botanist, mjek, dhe zoolog suedez
Carl von Linné, Alexander Roslin, 1775
U lind në23 maj, 1707
Råshult, famullia Stenbrohult, Komuna Älmhult, Suedi
Vdiq10 janar 1778 (70 vjet)
Danmark, komuna Uppsala, Suedi
Vendi i prehjesKatedralja Uppsala
KombësiaSuedez
Shkollimi
Bashkëshorti/jaSara Elisabeth Moræa (m. 1739)
Fëmijë7
Nënshkrimi
Karl Lineu: Botanist, mjek, dhe zoolog suedez

Lineu lindi në Råshult, në provincën e Smålandit, në jug të Suedisë. Shumicën e arsimit të lartë e morri në Universitetin e Uppsalës, dhe filloi të jap leksione botanike aty në vitin 1730. Ai jetoi jashtë vendit mes viteve 1735 dhe 1738, ku studioi dhe botoi botimin e parë të veprës së tij Systema Naturae në Holandë. Ai pastaj u kthye në Suedi, ku u bë profesor i mjekësisë dhe botanikës në Uppsala. Në vitet 1740, ai shkoi në disa udhëtime nëpër Suedi për të gjetur dhe klasifikuar bimë dhe kafshë. Në vitet 1750 dhe 1760, ai vazhdoi të mbledhë dhe të klasifikoj kafshë, bimë dhe minerale, dhe botoi disa vëllime. Në kohën e vdekjes së tij, ai ishte një nga shkencëtarët më të mirënjohur në Evropë.

Filozof zviceran Zhan Zhak Ruso dërgoi këtë mesazh: "I thoni atij se unë nuk di njeri më të madh në tokë." Shkrimtari gjerman Johan Volfgang Gëte shkroi: "Me përjashtim të Shekspirit dhe Spinozës, unë nuk njoh askënd në mesin e atyre që nuk jetojnë, i cili më ka ndikuar më fortësisht." Autori suedez August Strindberg shkroi: "Lineu ishte në të vërtetë një poet, që ndodhi të bëhet një natyralist". Ndër komplimentet tjera, Lineu është quajtur Princeps botanicorum (Princi i Botanistëve), "Plini i Veriut" dhe "Adem i Dytë". Ai konsiderohet edhe si një nga themeluesit e ekologjisë moderne.

Në botanikë dhe zoologji, shkurtesa L. përdoret për të treguar Lineut si autoritetin për emrin e një specieje. Në botimet më të vjetra, shkurtesa "Linn". gjendet. Mbetjet e Lineut përbëjnë lloji ekzemplar për speciet Homo sapiens sipas Kodit Ndërkombëtar të Nomenklaturës Zoologjike, pasi ekzemplari i vetëm që ai dihet se ka ekzaminuar ishte ai vetë.

Shënime

Referime

Tags:

BotanikaGjuha latineMjekësiaNomeklatura binomialeSuedezSuedishtZoologjia

🔥 Trending searches on Wiki Shqip:

RombiKaratiPërcjellësit elektrikKultura e ShqipërisëÇarls DarvinKukësiHidrogjeniNdotja e ujitIliadaAdolf HitleriQarku elektrikQeniFeja në ShqipëriLidhëzaCilindriQytetet e ShqipërisëProzaPrincipata e ArbëritMetri katrorQarku i FieritKarboniBaleti në ShqipëriTemperaturaKalaja e ShkodrësNeurologjiaAli Pashë TepelenaSistemi operativEmriLojërat OlimpikeMeningjitiJeta XharraGjuha shqipeDifuzionFjalë të urtaElektromagnetiPoeziaLuigj GurakuqiKalendari katoliko-romak i shenjtorëveDielliAzem ShkreliKarbohidratetLasgush PoradeciDështimi i zhvillimit të fetusit (Aborti)Vera (stinë)QelizaGurguricaFieriLedion LiçoHasan PrishtinaIlirëtDasma shqiptareElefanti afrikanShtetet anëtare të Bashkimit EvropianLista e liqeneve në ShqipëriFlamuri i KosovësDashuriaSistemi periodik i elementeveKalaja e GjirokastrësShkrimiMusine KokalariHebrenjtë në Shqipëri, prania dhe shpëtimiMuzika popullorePresidenti i ShqipërisëBurreliHëna e PlotëSami FrashëriLista e gjeografive të shteteveEkrem KryeziuHomeriFatos ArapiLejlekuShpallja e Pavarësisë së KosovësLeukocitShqiptarët në Maqedoninë e VeriutÇrregullimi bipolarTumori i truritUNESCOVitamina D🡆 More