ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰ
ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: कश्यप सागर, ਫਾਰਸੀ - دریای مازندران ਦਰਆ ਏ ਮਜੰਦਰਾਨ), ਏਸ਼ਿਆ ਦੀ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਵ੍ਰਹਤ ਸਰੂਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਚਕਾਰ ਏਸ਼ਿਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਹ ਝੀਲ ਖੇਤਰਫਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ੪, ੩੦, ੦੦੦ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਆਸਰਾ ੭੮, ੨੦੦ ਘਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਬਾਹਿਅਗਮਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਸਿਰਫ ਤਬਖ਼ੀਰ ਦੇ ਦੁਆਰੇ ਬਾਹਰ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਇਹ ਕਾਲ਼ਾ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਦੁਆਰੇ ਬੋਸਫੋਰਸ, ਏਜਿਅਨ ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੂਮਧਿਅ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਜਿਅਚਨਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਪਰ ਝੀਲ ਕਹਿਣਾ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਖਾਰਾਪਣ ੧ .
੨ ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਮੁਦਰੋਂ ਦੇ ਕੁਲ ਖਾਰੇਪਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹਨ ਉਨਮੇਂ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਿਅਪ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ।
ਕੈਸਪਿਅਨ ਸਮੁੰਦਰ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਕੁਲ ਪਾਣੀ ਦਾ ੪੦ - ੪੪ % ਪਾਣੀ ਹੈ। [ turkmanistan ], ਕਜਾਖਸਤਾਨ, ਰੂਸ, ਅਜਰਬੈਜਾਨ, ਈਰਾਨ ਇਸਦੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਦੇਸ਼ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਬਹੁਤ ਛਿਛਲਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ੫ - ੬ ਮੀਟਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੱਖਣ ਭਾਗ ਦੀ ਔਸਤ ਗਹਿਰਾਈ ੧੦੦੦ ਮੀਟਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਹੈ। ਕੈਸਪਿਅਨ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਾਨਚਿਤਰੋਂ ਵਿੱਚ ਕਾਜਵਿਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਸਨੂੰ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਦਰਆ - ਏ - ਮਜੰਦਰਾਂ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਾਲੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਅਤੇ ਵਿਲੁਪਤ ਪੈੜਾ ਟਿਥਾਇਸ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹੰਦ ਹੈ ਜੋ ਲਗਭਗ ੫੫ ਲੱਖ ਸਾਲਾਂ ਪੂਰਵ ਧਰਤੀ ਦੀ ਵਿਵਰਤਨਿਕ (ਟੇਕਟੋਨਿਕ) ਪਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੂਮੀ - ਬੰਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੂਰੋਪ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਵੋਲਗਾ ਨਦੀ ਜੋ ਯੂਰੋਪ ਦੇ ੨੦ % ਭੂਮੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸੀਂਚਤੀ ਹੈ, ਕੈਸਪਿਅਨ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ੮੦ % ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਯੁਰਾਲ ਨਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟਾਪੂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਗੁਰਜਾ ਆਡਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਟਾਪੂ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਲੰਮਾਈ ੪੭ ਕਿ . ਮੀ ਹੈ।
ਵੇਖੋ
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.