ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା: ଓଡ଼ିଶାର ଜିଲ୍ଲା, ଭାରତ

ଗଞ୍ଜାମ
ଜିଲ୍ଲା
ଓଡ଼ିଶାରେ ଅବସ୍ଥାନ
ଦେଶ	ଭାରତ
ରାଜ୍ୟ	ଓଡ଼ିଶା
ଲୋକ ସଭା	ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଆସ୍କା, କନ୍ଧମାଳ
ଭାଷା	ଓଡ଼ିଆ, ଇଂରାଜୀ
ବିଧାନ ସଭା	୧୩ଟି ଆସନ   ୧. ଭଞ୍ଜନଗର (୧୨୩) ୨. ପୋଲସରା (୧୨୪) ୩. କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର (୧୨୫) ୪. ଖଲିକୋଟ (୧୨୬) ୫. ଛତ୍ରପୁର (୧୨୭) ୬. ଆସ୍କା (୧୨୮) ୭. ସୋରଡ଼ା (୧୨୯) ୮. ସାନଖେମୁଣ୍ଡି (୧୩୦) ୯. ହିଞ୍ଜିଳି କାଟୁ (୧୩୧) ୧୦. ଗୋପାଳପୁର (୧୩୨) ୧୧. ବ୍ରହ୍ମପୁର (୧୩୩) ୧୨. ଦିଗପହଣ୍ଡି (୧୩୪) ୧୩. ଚିକିଟି(୧୩୫)
Population  (୨୦୧୧)
• ଜିଲ୍ଲା	୩୫୨୦୧୫୧
• Rank	ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ (୧/୩୦)
• Density	429/km2 (1,110/sq mi)
• Urban	୭୬୬୫୬୩
• Rural	୨୭୫୩୫୮୮
• ୬ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଶିଶୁ	୩୯୭୯୨୦
Time zone	ଭାରତୀୟ ମାନକ ସମୟ (IST) +୫.୩୦
ଡାକ କୋଡ଼ (ପିନ୍)	୭୬୧ xxx
ଯାନବାହାନ ପଞ୍ଚୀକରଣ	OR/07, OD/07 (ଛତ୍ରପୁର RTO) OD/32 (ଭଞ୍ଜନଗର RTO)
ଜିଲ୍ଲାପାଳ	ଦିବ୍ୟଜ୍ୟୋତି ପରିଡ଼ା
Website	Official website

ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଜିଲ୍ଲା । ଏହା ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶର ସୀମାକୁ ଲାଗିଛି । ବ୍ରହ୍ମପୁର ଗଞ୍ଜାମର ସବୁଠୁ ଜନବହୁଳ ନଗର । ଏହା ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟଭରା ପାଟ ଶାଢ଼ୀ ତିଆରି ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

ଏହି ଜିଲାର ପ୍ରଶାସନିକ ମୁଖ୍ୟ ଜାଗା ହେଲା ଛତ୍ରପୁର । ସଦର ମହକୁମାଗୁଡ଼ିକ ହେଲା, ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଛତ୍ରପୁର ଓ ଭଞ୍ଜନଗର ।

ବିଶେଷ ତଥ୍ୟ

• ଆୟତନ: ୮୦୭୦.୬ ବର୍ଗ କି.ମି.

ଅବସ୍ଥିତି

ଦିଗବାରେଣି: 19°13′48″N 82°33′0″E / 19.23000°N 82.55000°E / 19.23000; 82.55000 ।

ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ, କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ନିକଟରେ ୧୯.୧୪' ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୮୨.୩୨ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା 1,876 feet (572 m) ।

ଜନସଂଖ୍ୟା

୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୩୫,୨୦,୧୫୧ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୨୭,୫୩,୫୮୮ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୭,୬୬,୫୬୩ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ।

• ପୁରୁଷ: ୧୭,୭୭,୩୨୪
  • ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୧୩,୮୧,୦୫୧
  • ସହରାଞ୍ଚଳ: ୩,୯୬,୨୭୩
• ମହିଳା: ୧୭,୪୨,୮୨୭
  • ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୧୩,୭୨,୫୩୭
  • ସହରାଞ୍ଚଳ: ୩,୭୦,୨୯୦
• ଛ ବର୍ଷରୁ କମ: ୩,୯୭,୯୨୦
  • ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୩,୨୫,୩୫୯
  • ସହରାଞ୍ଚଳ: ୭୨,୫୬୧
• ସାକ୍ଷରତା ହାର: ୭୧.୮୮%
  • ପୁରୁଷ: ୮୧.୫୫%
  • ମହିଳା: ୬୧.୮୪%

 

ଗଞ୍ଜାମ ପ୍ରାଚୀନ ଦକ୍ଷିଣ କଳିଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ଥିଲା । ଅଶୋକ କଳିଙ୍ଗ ବିଜୟ କରି ଋଷିକୁଲ୍ୟା ନଦୀତଟସ୍ଥ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ପୁରୁଷୋତ୍ତମପୁର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଜଉଗଡ଼ଠାରେ ଏକ ଶିଳାଲିପି ଖୋଦନ କରିଥିଲେ । ଏଥିରୁ ଅନୁମିତ ହୁଏ ଯେ, ଗଞ୍ଜାମର ଅଞ୍ଚଳ ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକଙ୍କ ଶାସନାଧୀନ ଥିଲା । ଅନେକ କାଳ ପରେ ୧୫୭୨ରେ ଗୋଲକୁଣ୍ଡା ସୁଲତାନ ଇବ୍ରାହୀମ କୁତାବସାହୀ ଚିଲିକା ହ୍ରଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ବିଶାଳ ଭୂଖଣ୍ଡକୁ ଦଖଲ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଉତ୍ତର ସରକାର ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପାରସ୍ୟ ଭାଷାରେ ଗଂଜ୍-ଇ-ଆମ୍ (ସାଧାରଣ ବଜାର ସ୍ଥଳ) ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା । ସାଧାରଣତଃ 'ଗଂଜ'ରୁ ଏହାର ସୃଷ୍ଟି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ; ଗଂଜ ଅର୍ଥାତ୍ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ବା ଅଞ୍ଚଳ । ଅନ୍ୟ ମତରେ ଗଂଜା ବା ଗଂଜ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଲା ଗୋଦାମ, ଭଣ୍ଡାର ଇତ୍ୟାଦି । ଅନ୍ୟ କେତେକ ଗବେଷକଙ୍କ ମତରେ ସପ୍ତମ ଶତାବ୍ଦୀ ବେଳର କଂଗୋଦ ଶବ୍ଦରୁ ଗଞ୍ଜାମ ହୋଇଛି । କଳିଙ୍ଗ ସୀମାରେ ସମତଳ ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ କଂଗୋଦ ରାଜ୍ୟ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଶବ୍ଦଟି ପରିବର୍ତ୍ତନ କ୍ରମରେ କଂଗୋଦ > ଗଂଗୋଦ > ଗଂଗୋ > ଗଂଜୋ > ଗଂଜା > ଗଂଜାମ > ଗଞ୍ଜାମ ଏଭଳି ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି ।

• ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଭେଷଜ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ,ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ବ୍ରହ୍ମପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ,ବ୍ରହ୍ମପୁର (ସ୍ଥାପିତ ୧୯୬୭)
• ଖଲ୍ଲିକୋଟ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ନେସ୍‌ନାଲ୍‌ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସାଇନ୍ସ ଆଣ୍ଡ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (ନିଷ୍ଟ୍),ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ଲିଙ୍ଗରାଜ ଆଇନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ,ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ରାମ ଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦରାଜ ବିଜ୍ଞାନ ମହା ବିଦ୍ୟାଳୟ,ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ଚାରୁ ଓ କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଖଲ୍ଲିକୋଟ

• ଉପଖଣ୍ଡ (ସବ୍ ଡିଭିଜନ): (୦୩): ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଛତ୍ରପୁର ଓ ଭଞ୍ଜନଗର
• ତହସିଲ: (୧୨):
• ବ୍ଳକ: (୨୨):
• ସହର: ୧୮
• ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ: ୪୭୫
• ଗ୍ରାମ: ୩,୨୨୯

ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ

1. ବ୍ରହ୍ମପୁର
2. ଆସ୍କା
3. କନ୍ଧମାଳ

ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ

ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ ୧୩ଟି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ହେଉଛି:

1. ଭଞ୍ଜନଗର (୧୨୩)
2. ପୋଲସରା (୧୨୪)
3. କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର (୧୨୫)
4. ଖଲିକୋଟ (୧୨୬)
5. ଛତ୍ରପୁର (୧୨୭)
6. ଆସ୍କା (୧୨୮)
7. ସୋରଡ଼ା (୧୨୯)
8. ସାନଖେମୁଣ୍ଡି (୧୩୦)
9. ହିଞ୍ଜିଳି (୧୩୧)
10. ଗୋପାଳପୁର (୧୩୨)
11. ବ୍ରହ୍ମପୁର (୧୩୩)
12. ଦିଗପହଣ୍ଡି (୧୩୪)
13. ଚିକିଟି (୧୩୫)

  ଆସିକା  

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ

• Official website