इटालीको एकीकरण ( इटालेली: Unità d'Italia ) १९ औँ शताब्दीको इटलीमा एक राजनैतिक र सामाजिक अभियान थियो । यस अभियानको सुरुवात र अन्त तिथि इतिहासकारमा विवाद छ ।
सन् १८७० मा इटालीको एकीकरण सम्पन्न भएको हो । एकीकरण अघि अर्थात १९ औँ शताब्दीको सुरुमा इटाली ५ भागमा विभाजित थियो र ती क्षेत्रमा विभिन्न साम्राज्यको अधिकार थियो । त्यस समय इटालीको स्थिती निम्नानुसार थियो ।
मेज्जिनीले युवा इटाली (Young Italy) नामक संस्था स्थापना गरी इटालीलाई गणतन्त्र राज्य बनाउने लक्ष्य राखेका थिए । त्यसैले उनलाई ´इटालियन राष्ट्रियताको जनक´ मानिन्छ ।
गेरीबाल्डीको जन्म सन् १८०५ मा भएको थियो । विदेशी शक्ति सँग युद्ध गरी इटालीको एकीकरण गर्नका लागि एक हजार युवाहरूको सङ्गठन गरेका थिए जसलाई ´रातो सर्ट´ भनिन्थ्यो । उनले भूमिगत तथा खुला दुवै किसिमका युद्धद्वारा इटालीको एकीकरणमा महत्त्वपूर्ण काम गरेकाले ´राष्ट्रियताका योद्धा´ मानिन्छन् ।
काबुर(Cavour) इटालीको पिडमन्ट र सार्डिनियाका राजा इमान्युअलका प्रधानमन्त्री थिए । उनले इटालीका स-साना राज्यहरूलाई एकीकरण गरी इटालीलाई एउटा विशाल र शक्तिशाली राष्ट्र बनाउन महत्त्वपूर्ण काम गरे ।
क्रीमियाको युद्धमा रुसी साम्राज्य र अटोमन साम्राज्य टर्की बीच लडाइँ भयो । बेलायत र फ्रान्सले टर्कीको पक्षमा सहायता गरेकोले काबुरले पनि उनीहरूलाई साथ दिए । अन्त्यमा टर्की , बेलायत र फ्रान्स पक्षको विजय भएकाले सन् १८५६ को पेरिस शान्ति सम्मेलनमा सार्डिनियाले पनि भाग लिने मौका पायो । यस अवसरमा अस्ट्रियाले इटालीमा गरेको अत्याचारका विरुद्ध काबुरले आवाज उठाउने मौका पाए । उनको अस्ट्रियाविरोधी भनाइलाई बेलायत र फ्रान्सले सहानुभूति देखाए ।
सन् १८७० मा फ्रान्स र अस्ट्रिया बीच युद्ध भयो । त्यसबेला रोमको सुरक्षाका लागि फ्रेन्च सेना रहेको थियो । युद्धको समयमा रोमको फ्रेन्च सेना त्यहाँबाट युद्धमा भाग लिन गएको हुनाले सार्डिनियाले सजिलैसँग रोम माथी अधिकार गर्यो । २० सेप्टेम्बर १८७० ई. मा इटलीको सेनापति केडोनीले रोम माथी इटलीको अधिकार स्थापित गरे । यस प्रकार इटालीवासिको अन्तिम इच्छा पनि पूर्ण भयो । २ जून १८७१ ई. मा भिक्टर इमेनुएल रोम प्रवेश गरे । इटलीको संसद को उद्घाटन गर्दै उनले भने,
: ''हाम्रो राष्ट्रिय एकता पूर्ण भयो, अब हाम्रो कार्य राष्ट्रलाई महान बनाउनु हो।''
फ्रान्सको क्रान्ति (१८४८) जर्मनीको एकीकरण
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article इटालीको एकीकरण, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.