किशोरावस्था
किशोरावस्था ल्याटिन बहसको Adolescere शब्दबाट अङ्ग्रेजी भाषामा Adolescence शब्द आयको हो जसको अर्थ हुन्छ - To grow or to grow to maturity । अर्थात् परिपक हनु । यो बल्याबस्ताबाट प्रौढतातिर लम्कने आबस्था हो । यो अवस्था भनेको बाल्यावस्था र यौवनावस्थाको बीचको आबस्था हो । यो अवस्था शाररिक, मानसिक, संबेगात्मक तिब्र परिबर्तनको अवस्था हो । यो अवस्थालाई teenage पनि भानिन्छ ।
बालक र बालिकाहरु बीच उमेर वृद्धि सँगै शारीरिक परिवर्तनमा पनि फरक पन आउँछ | शारीरिक स्वरूपमा नै परिवर्तन देखिने यो उमेरलाई किशोरअवस्था भनिन्छ | किशोरावस्था भनेको कुनै व्यक्ति बाल्यकालबाट वयष्क हुने परिवर्तनशील अवस्था हो । यसै बेलामा किशोर तथा किशोरीहरूको प्रजनन, मानसिक, बौद्धिक, आर्थिक तथा अन्य क्षेत्रमा विकास हुन्छ र उनीहरू परिपक्व हुने गर्दछन् । यी परिवर्तनहरूमा यौनसम्बन्धी परिवर्तन एकदमै प्रमुख हुन्छन् ।
किशोरावस्था तहहरु
प्रसिद्ध बाल मनोबिज्ञानीक Hurlock ले किशोरावस्थालाई दुई भागमा बिभाजन गरेकी छन्।
- प्रारम्भिक किशोरावस्था
यो अवस्था सामान्य तय १३ वर्षको उमेरदेखि १६/१७ वर्षको उमेर सम्म मानिन्छ ।
- उत्तर किशोरावस्था
यो अवस्था सामान्य तया १७ वर्षको उमेरदेखि १९ वर्षको उमेर सम्म मानिन्छ ।
किशोरावस्था र शारीरिक परिवर्तन
केटाहरूमा हुने परिवर्तन
- हलक्क बढ्नु र काँध चौडा हुनु हलक्क बढ्नु र
- दाह्री जुगा आउनु,
- स्वर धोद्रो हुनु,
- काखीमुनि रौं आउनु,
- यौनाङ वरिपरि रौं आउनु,
- पसिनाग्रन्थि बढी सक्रिय भई पसिना धेरै आउनु,
- डण्डिफोर आउनु,
- लिङ तथा अण्डकोष बढ्नु,
- विर्य उत्पादन सुरु हुनु,
- लिङ उत्तेजित हुने क्रम बढ्नु,
- स्वप्नदोष हुनु आदि |
केटीहरूमा हुने परिवर्तन…
- पुठ्ठो चौडा हुनु
- तिघ्रा सोली आकारको हुनु
- स्वर अझै सुरिलो हुनु
- काखीमुनि रौं आउनु
- यौनाङ वरिपरि रौं आउनु
- पसिनाग्रन्थि बढी सक्रिय भई पसिना धेरै आउनु
- डण्डिफोर आउनु
- पाठेघर बढ्नु
- महिनावारी सुरु हुनु
- स्तन बढ्नु
- स्वप्नदोष हुनु आदि |
यी शारीरिक परिवर्तन सबैमा एकनास नभई व्यक्तिअनुसार चाँडो ढिलो वा कम बेसी हुनेगर्छ ।
भावनात्मक र व्यावहारिक परिवर्तन
- अर्को व्यक्ति प्रति यौनको दृष्टिकोणले आकर्षण बढ्नु जुन विपरीत लैङ्गिकता, उस्तै लैङ्गिकता, महिला पुरुष दुबै प्रति लगायतका विविध यौन अभिमुखिकरण अनुसार हुन सक्छ ।
- यौन चाहना प्रकट हुनु तथा यौनसम्बन्धी कुराको खोजिनीति गर्ने हुनु ।
- मिनोदशामा चाँडो चाँडो परिवर्तन हुनु ।
- बढि स्वतन्त्र हुने कोशिश गर्नु ।
- अधिकारिक व्यक्ति तथा परिवारको विद्रोह गर्नु र आमाबाबुको विरोधी हुनु ।
- एक्लै बस्न मन पराउनु ।
- सोचाइहरु परिवर्तन भइरहनु
- बहस गर्नु र कम आज्ञाकारी हुनु ।
- बढी गोपनीयता चाहनु
- शारीरिक परिवर्तन बारेमा बढी सोच्नु र आफ्नो स्वरुपबारे अलमलिएको हुनु ।
- महिनावारी, स्वप्नदोष, हस्तमैथुन, स्तन वा लिङको आकारबारे बढी चिन्ता गर्नु ।
- के म आफैं ठीक छु भन्ने प्रश्न गर्नु ।
- लक्ष्यहरु परिवर्तन भइरहनु ।
- दिवास्वप्न देख्नु र बढी कल्पनाशील हुनु अर्थात काल्पनिक तथा असम्भव कुरा सोच्नु ।
- आफ्नै मूल्य तथा मान्यताहरूको विकास सुरु गर्नु ।
- आफ्ना समस्यालाई बढाइचढाइ गर्नु, कसैले बुझदैन भन्ने सोचाइ हुनु ।
सन्दर्भ सूची
यो पनि हेर्नुहोस्
This article uses material from the Wikipedia नेपाली article किशोरावस्था, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामाग्री CC BY-SA 4.0 अनुसार उपलब्ध छ, खुलाइएको अवस्था बाहेकको हकमा। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki नेपाली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.