Полоний

И. Менделеев">Д. И. Менделеев мезгилдик системасы VIА группа радиоактивдүү элемент; к. н. 84; ат. м. 210. Жаратылышта кездешкен 23 изотопторунан туруктуусу ²¹⁰Po болгон сейрек кездешүүчү элемент. П. 1898-ж. М. Складовская-Кюри жана П. Кюри ачкан жана М. Складовская-Кюринин мекени Польша урматына полоний деп атаган. Жер кыртышынын (м. б-ча) 2×10-15 % түзөт. П. уран кендеринен алынат. П. жасалма ыкма менен висмутту нейтрондор менен бомбалап, ядролук реакция жардамында алышат. П. – жумшак, күмүштөй ак металл, тыгызд. 9 г/см3 ; балкып эрүү температурасы 254 0С; кайн. температурасы 1162оС; бирикмелеринде -2, +2, +4, +6 окистенүү даражасын көрсөтөт. Абада окистенет, суудагы эритмелеринде гидролизге учурайт. Суутек менен жеңил бууланучу гидриддерди пайда кылат. Сульфаттары, тетрагалогениди синтезделип алынган. ²¹⁰Po (Т1/2 =138 күн) изотобу нейтрон булактарында пайдаланылат. П. жылуулук бөлүп чыгаруу жөндөмдүүлүгү космикалык аппараттар системасында атомдук жылыткычтарды түзүүгө мүмкүндүк берди. ²¹⁰Po изотобунан башка изотоптору колдонулбайт. П. бирикмелери уулуу келет. П. өтө аз санда тамекиде жана анын түтүнүндө болот.

• Химия: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2004. - 422 б. ISBN 9967-14-021-6