ჟანგბადი (ლათ.
ჟანგბადი |
8O |
15.999 |
2s2 2p4 |
მისი ატომური ნომერია — 8, ატომური მასა — 15.999.
ზოგადი თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
სტანდ. ატომური წონა Ar°(O) | [15.99903, 15.99977] 15.999±0.001 (დამრგვალებული) | ||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგბადი პერიოდულ სისტემაში | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
ატომური ნომერი (Z) | 8 | ||||||||||||||||||||||||||||
ჯგუფი | 16 | ||||||||||||||||||||||||||||
პერიოდი | 2 პერიოდი | ||||||||||||||||||||||||||||
ბლოკი | p-ბლოკი | ||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონული კონფიგურაცია | [He] 2s2 2p4 | ||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონი გარსზე | 2, 7 | ||||||||||||||||||||||||||||
ელემენტის ატომის სქემა | |||||||||||||||||||||||||||||
ფიზიკური თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში | აირი | ||||||||||||||||||||||||||||
დნობის ტემპერატურა | (O2) −218.79 °C (54.36 K, −361.82 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||
დუღილის ტემპერატურა | (O2) −182.962 °C (90.188 K, −297.332 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||
სიმკვრივე (ნსპ) | 1.429 გ/ლ | ||||||||||||||||||||||||||||
სიმკვრივე (დ.წ.) | 1.141 გ/სმ3 | ||||||||||||||||||||||||||||
სამმაგი წერტილი | 54.361 K, 0.1463 კპა | ||||||||||||||||||||||||||||
კრიტიკული წერტილი | 154.581 K, 5.043 მპა | ||||||||||||||||||||||||||||
დნობის კუთ. სითბო | (O2) 0.444 კჯ/მოლი | ||||||||||||||||||||||||||||
აორთქ. კუთ. სითბო | (O2) 6.82 კჯ/მოლი | ||||||||||||||||||||||||||||
მოლური თბოტევადობა | (O2) 29.378 ჯ/(მოლი·K) | ||||||||||||||||||||||||||||
ნაჯერი ორთქლის წნევა
| |||||||||||||||||||||||||||||
ატომის თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგვის ხარისხი | −2, −1, 0, +1, +2 | ||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროდული პოტენციალი | | ||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროუარყოფითობა | პოლინგის სკალა: 3.44 | ||||||||||||||||||||||||||||
იონიზაციის ენერგია |
| ||||||||||||||||||||||||||||
კოვალენტური რადიუსი (rcov) | 66±2 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||
ვან-დერ-ვალსის რადიუსი | 152 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგბადის სპექტრალური ზოლები | |||||||||||||||||||||||||||||
სხვა თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||
მესრის სტრუქტურა | კუბური | ||||||||||||||||||||||||||||
ბგერის სიჩქარე | 330 მ/წმ (20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||
თერმული გაფართოება | ×10−3 µმ/(მ·K) 26.58 | ||||||||||||||||||||||||||||
მაგნეტიზმი | პარამაგნეტიკი | ||||||||||||||||||||||||||||
მაგნიტური ამთვისებლობა | ×10−6 სმ3/მოლ +3449 | ||||||||||||||||||||||||||||
CAS ნომერი | 7782-44-7 | ||||||||||||||||||||||||||||
ისტორია | |||||||||||||||||||||||||||||
აღმომჩენია | კარლ ვილჰელმ შეელე (1771) | ||||||||||||||||||||||||||||
სახელი დაარქვა | ანტუან ლავუაზიე (1777) | ||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგბადის მთავარი იზოტოპები | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
• |
მეორე ყველაზე გავრცელებული ელემენტია დედამიწაზე, შეადგენს დედამიწის ქერქის მასის დაახ. 49%-ს და სრული მასის 28%-ს; მესამე ყველაზე გავრცელებული ელემენტია სამყაროში. დედამიწაზე ჟანგბადი კოვალენტურად ან იონურად ებმის სხვა ელემენტებს. ცალკე ჟანგბადი (მოლეკულური ორჟანგი O2, დიატომური მოლეკულა) პირველად დიდი რაოდენობით დედამიწაზე გაჩნდა პელოპროტეროზოულ ერაში (დაახ. 2,5-1,6 მილიარდი წლის წინა პერიოდში), როგორც ადრეული ანაერობების (არქეა და ბაქტერია) მეტაბოლური ურთიერთქმედების შედეგი. თავისუფალი ჟანგბადის დიდი რაოდენობით გაჩენამ იმდროინდელი ორგანიზმების უმრავლესობის გადაშენება გამოიწვია. ატმოსფერული თავისუფალი ჟანგბადის სიუხვე გვიანდელ გეოლოგიურ ეპოქებში დღემდე გამოწვეულია ფოტოსინთეზური ორგანიზმების - ოკეანეებში ფიტოფლანქტონისა და ფოთლოვანი მცენარეებით ხმელეთზე - არსებობით. ჩვეულებრივ პირობებში ჟანგბადის მოლეკულა ორ ატომიანია.
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ჟანგბადი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.