ნიკელი (ლათ.
ნიკელი |
28Ni |
58.693 |
3d8 4s2 |
მისი ატომური ნომერია 28, ატომური მასა — 58.693, tდნ — 1455 °C, tდუღ — 2730 °C, სიმკვრივე — 8.908 გ/სმ3. მოვერცხლოსფრო-თეთრი მბზინვარე ლითონი მცირე ოქროსფერი შეფერილობით ერთ-ერთია იმ ოთხი ფერომაგნიტურ ელემენტებს შორის, რომლებიც არსებობენ ოთახის ტემპერატურაზე; დანარჩენი სამია რკინა, კობალტი და გადოლინიუმი. იგი იმყოფება ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემის მეათე ჯგუფში.
ზოგადი თვისებები | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა | მოვერცხლისფრო-თეთრი | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სტანდ. ატომური წონა Ar°(Ni) | 58.6934±0.0004 58.693±0.001 (დამრგვალება) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნიკელი პერიოდულ სისტემაში | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომური ნომერი (Z) | 28 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ჯგუფი | 10 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
პერიოდი | 4 პერიოდი | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბლოკი | d-ბლოკი | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონული კონფიგურაცია | [Ar] 3d8 4s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონი გარსზე | 2, 8, 16, 2 ან 2, 8, 17, 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელემენტის ატომის სქემა | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ფიზიკური თვისებები | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში | მყარი სხეული | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დნობის ტემპერატურა | 1455 °C (1728 K, 2651 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დუღილის ტემპერატურა | 2730 °C (3003 K, 4946 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სიმკვრივე (ო.ტ.) | 8.908 გ/სმ3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სიმკვრივე (ლ.წ.) | 7.81 გ/სმ3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დნობის კუთ. სითბო | 17.48 კჯ/მოლი | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აორთქ. კუთ. სითბო | 379 კჯ/მოლი | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მოლური თბოტევადობა | 26.07 ჯ/(მოლი·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნაჯერი ორთქლის წნევა
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომის თვისებები | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგვის ხარისხი | −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროდული პოტენციალი | | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროუარყოფითობა | პოლინგის სკალა: 1.91 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იონიზაციის ენერგია |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომის რადიუსი | ემპირიული: 124 პმ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
კოვალენტური რადიუსი (rcov) | 124±4 პმ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ვან-დერ-ვალსის რადიუსი | 163 პმ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნიკელის სპექტრალური ზოლები | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სხვა თვისებები | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბუნებაში გვხვდება | პირველადი ნუკლიდების სახით | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მესრის სტრუქტურა | კუბური წახნაგცენტრირებული | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბგერის სიჩქარე | 4900 m/s (ო. ტ.) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
თერმული გაფართოება | 13.4 µმ/(მ·K) (25 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
თბოგამტარობა | 90.9 ვტ/(მ·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
კუთრი წინაღობა | 69.3 ნომ·მ (20 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მაგნეტიზმი | ფერომაგნეტიკი | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იუნგას მოდული | 200 გპა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
წანაცვლების მოდული | 76 გპა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დრეკადობის მოდული | 180 გპა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
პუასონის კოეფიციენტი | 0.31 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მოოსის მეთოდი | 4.0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ვიკერსის მეთოდი | 638 მპა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბრინელის მეთოდი | 667–1600 მპა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS ნომერი | 7440-02-0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ისტორია | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აღმომჩენი და პირველი მიმღებია | Axel Fredrik Cronstedt (1751) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნიკელის მთავარი იზოტოპები | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• |
ნიკელის გამიყენების მაგალითები ცნობილია ჯერ კიდევ ქრისტეს შობამდე 3500 წლის წინათ, მაგრამ პირველად გამოყო და მისი ქიმიურ ელემენტად კლასიფიკაცია მოახდინა შვედმა ქიმიკოსმა კროონსტეტმა 1751 წელს, რომელსაც თავდაპირველად მისი შენადნობი აერია სპილენძის მინერალში. უფრო სუფთა სახით იგი მიღებული იყო 1804 წელს გერმანელი ქიმიკოსის ი. რიხტერის მიერ.
ნიკელის უდიდესი მომპოვებელი კვანძები განლაგებულია კანადაში - სადბერის კრატერი, რუსეთში - ნორილსკი და ახალ კალედონიაში. დედამიწის ქერქში ნიკელის შემცველობაა 5,8•10−3%. ლითონი კოროზიისადმი მაღალი მდგრადობით გამოირჩევა, რის გამოც მას იყენებენ სხვა ლითონების დასაფარად, მონეტების წარმოებაში, მაგნიტებსა და მრავალი საყოფაცხოვრებო ხელსაწყოსა თუ ნივთის დასამზადებლად.
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ნიკელი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.