Ökuskírteini

Lög um hverjir fá ökuskírteini eru mismunandi eftir löndum. Í sumum löndum er ökuskírteini gefið út eftir að viðkomandi hefur náð ökuprófi á meðan í öðrum löndum þarf viðkomandi ökuskírteini áður en hann hefur akstur.

 

Fyrsta ökuskírteinið var útgefið til frumkvöðuls nútímabílsins, Karl Benz. Vegna þess hávaða og mengunar sem sjálfrennireið hans olli í þýsku borginni Mannheim óskaði Benz eftir og fékk skírteini frá yfirvöldum að hann mætti keyra bílinn á opinberum vegum.

Fyrsta landið sem gerði kröfu um ökuskírteini var Prússland 29. september 1903. Sambandið Dampfkesselüberwachungsverein var yfirumsjónaraðili prófanna sem gengu mestmegnis út á vélfræðilega þekkingu. Árið 1910 setti þýska ríkisstjórnin upp ökuréttindakerfi sem varð síðar fyrirmynd annara landa. Árið 1914 var fyrsta ökuskírteinið gefið út á Íslandi þegar lög um notkun bifreiða tóku gildi. Önnur lönd Evrópu innleiddu ökupróf á tuttugustu öldinni fram til 1977 þegar Belgar voru síðastir Evrópuþjóða að innleiða slíkt kerfi.

Í Bandaríkjunum var New York fyrsta borgin til að innleiða ökuréttindi fyrir atvinnubílstjóra 1. ágúst 1910. Þremur árum síðar varð New Jersey fyrsta fylki Bandaríkjanna sem innleiddi ökupróf fyrir alla ökumenn.

 

Í fjölda landa þurfa atvinnuökumenn sérstök ökuskírteini. Í Bandaríkjum, Nýja Sjálandi og sumum ríkjum Kanada eru sérstök skírteini fyrir leigubílstjóra. Á Indlandi er atvinnuökuskírteini gilt í 5 ár á meðan almennt ökuskírteini gildir í 20 ár.

Í Bretlandi, Evrópusambandinu og EES-löndum (þar með talið Íslandi) er ökuskírteinum skipt í grunnflokka eftir gerð ökutækis. Aukin ökuréttindi eru nauðsynleg til að keyra bíl með sæti fyrir fleiri en 8 manns eða sem er þyngri en 3.500 kíló. Mótorhjól eru í A-flokki, bílar í B-flokki, vörubílar í C-flokki og áætlunarbifreiðar í D-flokki. Undir þessum flokkum eru undirflokkar eftir afli, sætafjölda og þyngd ökutækjanna.

• Fyrirmynd greinarinnar var „Driver's license“ á ensku útgáfu Wiki. Sótt 26. júlí 2011.