ઘુડખર અભયારણ્ય
ભારતીય ઘુડખર અભયારણ્ય અથવા ઘુડખર અભયારણ્ય એ કચ્છ જિલ્લાના નાના રણમાં આવેલું અભયારણ્ય છે.
તે ૪૯૫૪ ચો.કિમી. વિસ્તારમાં ફેલાયેલું ભારતનું સૌથી મોટું અભયારણ્ય છે.
| ઘુડખર અભયારણ્ય | |
|---|---|
 | |
  | |
| સ્થળ | કચ્છનું નાનું રણ, ગુજરાત, ભારત |
| નજીકનું શહેર | અમદાવાદ |
| વિસ્તાર | ૪૯૫૪ કિમી૨ |
| સ્થાપના | ૧૯૮૬ |
| વિશ્વ ધરોહર સ્થળ | UNESCO સૂચિત યાદી |
| વેબસાઇટ | ગુજરાત પ્રવાસન |
આ અભયારણ્યની સ્થાપના ૧૯૭૨માં વન્યજીવન સુરક્ષા ધારા, ૧૯૭૨ હેઠળ કરવામાં આવી હતી. અહીં ઘુડખરનું એક માત્ર નિવાસસ્થાન આવેલું છે.
ભૂગોળ
કચ્છનું રણ એ ખારું રણ છે. ચોમાસા દરમિયાન એક મહિના માટે તેમાં પૂર આવે છે અને રણ ૭૪ જેટલા નાના ટાપુઓમાં (જેને બેટ કહે છે) ફેરવાઈ જાય છે. આ ટાપુઓ ઘાસ-વનસ્પતિથી ભરપૂર હોય છે, જે ૨૧૦૦ જેટલી જાતિઓનાં પ્રાણીઓનું નિવાસસ્થાન બને છે.
જાતિઓ
અહીં ઘણી જાતિઓનાં પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ વસે છે. યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સેન્ટરના એક અભ્યાસ અનુસાર અભયારણ્યમાં,
- ૯૩ જાતિઓનાં જીવ-જંતુઓ - ૨૫ જાતિઓ zooplanktons, ૧ જાતિ annelid, ૪ crustaceans, ૨૪ જંતુઓ, ૧૨ જાતિઓ મૃદુકાય સમુદાયની અને ૨૭ જાતિઓનાં કરોળિયાંઓ.
- ૪ જાતિઓનાં amphibians
- ૨૯ જાતિઓનાં સરિસૃપો - કાચબાની ૨ જાતિઓ, ૧૪ જાતિઓની ગરોળીઓ, ૧૨ જાતિઓના સાપ અને ૧ જાતિના મગર
- Metapenaeus kutchensis - ઝિંગાનો પ્રકાર
- ૭૦,૦૦૦ - ૭૫,૦૦૦ પક્ષીઓના માળાઓ
- ૯ સસ્તન પ્રાણીઓ ૩૩ ઉપજાતિઓ સાથે - જેમાં વિશ્વનાં છેલ્લાં ઘુડખર સમુદાયનો સમાવેશ થાય છે
ભય
આ અભયારણ્ય સામે મુખ્ય ભય આ વિસ્તારમાં ગેરકાયદેસર મીઠું પકવવાનો છે. ભારતના મીઠાંના કુલ ઉત્પાદનમાંથી ૨૫% આ વિસ્તારમાં પકવવામાં આવે છે.
વિશ્વ ધરોહર
વન વિભાગ દ્વારા આ અભયારણ્યને યુનેસ્કોના મેન એન્ડ બાયોસ્ફિયર (MAB) કાર્યક્રમ હેઠળ આવરી લેવામાં આવ્યું છે. તેમાં આ અભયારણ્યમાં જૈવિક વિવિધતા, અભ્યાસ, નિરિક્ષણ વગેરે બાબતોને આવરી લેવામાં આવશે.
ચિત્રો
-
માદા ઘુડખરોનો સમૂહ -
નર ઘુડખર -
નિલગાયનો સમૂહ -
ઘુડખર અભયારણ્ય -
ઘુડખર અભયારણ્ય, કચ્છના નાના રણમાં ઘુડખર
સંદર્ભ
પૂરક વાચન
- The salt of the earth - The Little Rann of Kutch contributes about 60 per cent of the salt manufactured in the country. સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૪-૨૭ ના રોજ વેબેક મશિનBut Gujarat’s politicians have done little for the Agariya community that produces it. સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૪-૨૭ ના રોજ વેબેક મશિન; by Manas Dasgupta; Apr 23, 2009; The Hindu, Online edition of India's National Newspaper
- Wild asses population rises by 4%; TNN; 11 April 2009; Times of India
- Wild Ass vulnerable to flu; by TNN; 9 April 2009; Times of India
- Wild ass census to kick off from April 5; TNN; 31 March 2009; Times of India
- Bleak future for traditional salt; by Anosh Malekar; February 21, 2009; Courtesy : Infochange News & Features; ComodittyOnline
- Kutch gets biosphere reserve status - The Greater and Little Rann of Kutch have finally got the much-awaited status of biosphere reserve.; Himanshu Kaushik, TNN; 22 Jul 2008; Economic Times; Times of India
- Agariyas’ wait for land rights continues even after intervention by CMO સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૧૦-૦૨ ના રોજ વેબેક મશિન; Express news service; Mar 19, 2008; Indian Express Newspaper
- Kutch Branch Canal through sanctuary not to hamper movement of wild ass સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૧૦-૦૨ ના રોજ વેબેક મશિન; BASHIR PATHAN; Feb 16, 2008; Indian Express Newspaper
- Kutch’s wild ass habitat may soon get heritage label (2 Page article online); by DP Bhattacharya; Jul 26, 2007; Indian Express Newspaper
- Salt-makers in Gujarat face eviction; by Virendra Pandit; Apr 09, 2007; Business Line, Business Daily from THE HINDU group of publications
- Wild ass robs agarias' livelihood; February 15, 2007; Rediff India Abroad
- Indian Wild Ass Sanctuary સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૦૧-૦૬ ના રોજ વેબેક મશિન; SANCTUARY SPOTLIGHT; Mar 04, 2006; The Hindu, Online edition of India's National Newspaper. Also posted at [૧] સંગ્રહિત ૨૦૦૭-૦૧-૨૨ ના રોજ વેબેક મશિન
- Wild ass population shows upward trend; TNN; 3 April 2004; Times of India
- Japanese duo does donkey work in Rann - ‘‘The female donkeys are left by the maldhari’s on the island of Plaswa village in the Rann of Kutch for about three months during the monsoon. Here, the Wild Ass, a protected species, breed with the female donkeys leading to the birth of hybrid donkeys which are taller than their mothers and wilder than their fathers,’’ says Dr R Kimura who has been a visiting researcher at the Equine Museum of Japan for the past two decades.; by Rupam Jain; November 3, 2003; Indian Express Newspaper. Also see [૨]
- Officials gear up for wild ass census; by TNN; 28 November 2003; Times of India
- Wild ass being robbed of its run of the Little Rann[હંમેશ માટે મૃત કડી]; by ANAND SUNDAS; March 8, 1999; Indian Express Newspaper
- Salt In The Wounds - Gandhi's historic Dandi march has bypassed them. Gujarat's salt workers are caught up in a maze of abysmal living conditions, ignorance and neglect. By SAIRA MENEZES; Mar 02, 1998;Outlook India Magazine
બાહ્ય કડીઓ
- Wild ASS Sanctuary સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૧૨-૨૭ ના રોજ વેબેક મશિન અને [૩] સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૧૨-૧૮ ના રોજ archive.today; Official website: Forests & Environment Department; State Government of Gujarat, India
- Nomination entry - UNESCO World Heritage Centre
This article uses material from the Wikipedia ગુજરાતી article ઘુડખર અભયારણ્ય, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). અલગથી ઉલ્લેખ ન કરાયો હોય ત્યાં સુધી માહિતી CC BY-SA 4.0 હેઠળ ઉપલબ્ધ છે. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ગુજરાતી (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.