ژمارەی ئاوێتە

• ${\displaystyle I_{m}z=b}$
• ${\displaystyle R_{e}z=a}$

ھەموو ژمارە ڕاستییەکان دەکرێت بەشێوەی ژمارەیەکی ئاوێتە کە بەشی خەیاڵییەکەی سیفرە بنووسرێن بۆ نموونە ژمارەی ڕاستی ${\displaystyle a}$ بە شێوەی ${\displaystyle a+0i}$. کۆمەڵەی ژمارە ئاوێتەکان بە شێوەی ${\displaystyle C=\left\{a+ib|a,b\in R,i^{2}=-1\right\}}$ پێناسە دەکرێت.

کۆکردنەوە و لێدەرکردنی ژمارە ئاوێتەکان ھاوشێوەی کۆکردنەوە و لێدەرکردنی ئەو بڕە جەبرییانەیە کە چەند تێرمێکی ھاوشێوەی تێدایە. بۆ کۆکردنەوەی ژمارە ئاوێتەکان بەشە ڕاستییەکان بە یەکەوە و بەشە خەیاڵییەکان بە یەکەوە کۆ دەکرێنەوە:

لێکدانی ژمارە ئاوێتەکان: لێرەدا بەشە خەیالییەکان وەک تێرمە لێکچووەکان سەیر دەکرێن

بە گۆڕینی i ² = −1

 

شێوە جەمسەریەکەی ژمارەی ئاوێتەی z = x + yi بریتییە لە ${\displaystyle z=re^{i\varphi }\,}$  کاتێک ${\displaystyle \textstyle r=|z|={\sqrt {x^{2}+y^{2}}}\,}$  و ${\displaystyle \tan(\varphi )={\frac {y}{x}}\,}$ 

لێکدان و دابەشکردن

 

لێکدان و دابەشکردنی ژمارە ئاوێتەکان لە شێوەی جەمسەریدا سادەترە لە شێوەی دیکارتی، بۆ دوو ژمارەی ئاوێتە وەکوو

بە بەکارھێنانی ڕێژە سێگۆشەییەکان:

لێکدانی دوو ژمارەی ئاوێتە لە شێوەی جەمسەریدا بەم شێوەیە:

بە ھەمان شێوە دابەشکردنی دوو ژمارەی ئاوێتە لە شێوەی جەمسەریدا بریتییە لە:

ژمارە ئاوێتەکان دەتوانرێت بە شێوەی جووتەڕێکخراوێک وەکوو (a, b) لە ژمارە ڕاستەقینەکان دیاری بکرێن، لەم بارەدا دوو کرداری کۆکردنەوە و لێکدان بەم شێوە پێناسە دەکرێت:

ژمارە ئاوێتەکان مەیدان یان بوارێک دروست دەکەن، پێی دەوترێت مەیدانی ئاوێتە و بە C ھێما دەکرێت.

ڕووتەختی ئاوێتە دیاگرامێکی ئەندازەیییە بۆ نواندنی ژمارە ئاوێتەکان بەکار دێت.

وا دابنێ n ژمارەیەکی سروشتی بێت، بە ژمارەی ئاوێتەی Z ڕەگی nـەمی ژمارەی ئاوێتەی Z₀ دەوترێت ئەگەر:

• ئاوەڵی ژمارەی ئاوێتە

•  دەروازەی ماتماتیک

ئەم «ماتماتیک» وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. ب و د