Цукровы Дыябэт

diabetes mellītus) — група эндакрынных захворваньняў, якія разьвіваюцца з прычыны адноснага ці абсалютнага недахопу гармона інсуліна ці парушэньня яго ўзаемадзеяньня з вузамі арганізму, у выніку чаго разьвіваецца гіпэрлікемія — стойкае павялічэньне ўтрыманьня глюкозы ў крыві.

Цукровы дыябэт
Сьмяротнасьць на млн жыхароў (2012 г.): ад 28 жоўтым да 1879 чырвоным
Спэцыяльнасьць	эндакрыналёгія
Сымптомы	смага, павышанае брулевыдзяленьне, пераяданьне
Ускладненьні	ныркавая недастатковасьць, інсульт
Віды	1-ы, 2-і, цяжарных
Прычыны	перакормліваньне, траўмы галавы і жывата
Фактары рызыкі	maternal smoking[d]
Мэтад дыягностыкі	проба крыві на ўтрыманьне цукру
Прафіляктыка	пазьбяганьне атлусьценьня, штодзённыя разьмінаньні
Лячэньне	ужыцьцё крупаў і хлеба грубага памолу, заняткі рухавымі гульнямі
Лекі	інсулін, мэтфармін
Сьмяротнасьць	1,5 млн (2015 г.)
Цукровы дыябэт у Вікісховішчы

Захворваньне характарызуецца хранічным цячэньнем і парушэньнем усіх відаў абмена рэчываў: вугляводнага, тлушчавага, бялковага, мінэральнага і водна-солевага. Акрамя чалавека, дадзенаму захворваньню падвергнутыя таксама і некаторыя іншыя жывёлы, напрыклад, кошкі. Віды: 1-га тыпу — узьнікае ў дзяцінстве і юнацтве ад спыненьня выпрацоўкі інсуліну, пагражае звышглікемічнай кетакіслотнай комай; 2-га тыпу — узьнікае ў дарослых пераважна пасьля 45 гадоў праз неадчувальнасьць да інсуліну.

 

Хвароба прадухіляецца праз пазьбяганьне атлусьценьня, ужыцьцё крупаў і хлеба грубага памолу, выключэньне зь ежы маргарына і вырабаў з транстлушчамі, штодзённыя разьмінаньні, заняткі плаваньнем і рухавымі гульнямі. Паленьне тытуню таксама зьвязанае з павышанай рызыкай дыябэту і ягоных ускладненьняў, таму адмова ад курэньня таксама можа быць важным прафіляктычным захадам. Узаемасувязь паміж цукровым дыябэтам 2-га тыпу і асноўнымі фактарамі рызыкі, як то залішняя вага, нездаровае харчаваньне, недастатковая фізычная актыўнасьць і паленьне тытуню, падобная ва ўсіх рэгіёнах сьвету.

Разьвіцьцю хваробы спрыяюць перакормліваньне, траўмы галавы і жывата, спалох і заразныя хваробы (адзёр, ветраная воспа, гепатыт А, грып, паратыт і шкарлятына). Таксама шкодзяць недаход агародніны і садавіны ў харчаваньні, лішняя вага звыш індэкса масы цела, маларухавасьць, хранічны стрэс, тытунепаленьне і злоўжываньнем алькаголем.

Хвароба напачатку выяўляецца праз смагу, павелічэньне брулевыдзяленьня, павышаны апэтыт і пераяданьне пры адначасным худзеньні, сухасьць скуры. Ускладненьне вядзе да цыроза печані, полінэўрыта, катаракты, рэцыніта і дыстрафіі касьцявой тканкі.

На пачатак 2011 году ў Беларусі было 210 тыс. 742 улічаныя хворыя на цукровы дыябэт (2,2% насельніцтва Беларусі). На 2012 год працягласьць жыцьця хворых на цукровы дыябэт мужчынаў складала ў сярэднім 67 гадоў, што на 3 гады перавышала працягласьць жыцьця мужчынаў у Беларусі агулам. Такая акалічнасьць вынікала з прытрымліваньня хворымі парадаў лекара датычна ладу жыцьця і лекавай падтрымкі. На лістапад 2013 году Рэспубліканскі рэгістар захваральнасьці на цукровы дыябэт зьмяшчаў зьвесткі пра 240 000 пацыентаў, зь якіх 93% хварэлі на цукровы дыябэт 2-га тыпу. За год іх лік вырас на 20 000. У краіне дзейнічала 227 школ цукровага дыябэту і 13 кабінэтаў «Дыябэтычная ступня».

• Сьвятлана Барысенка. Як харчавацца хворым на цукровы дыябэт // Зьвязда : газэта. — 30 жніўня 2013. — № 162 (27527). — С. 6. — ISSN 1990-763x.
• Сьвятлана Барысенка. Цукар у парадку // Зьвязда. — 11 лістапада 2014. — № 213 (27823). — С. 8.