Gijsbert Keet

Gijsbert Reijnier Keet (Montagu, 27 November 1853 - Wepener, 21 April 1899) was 'n predikant in die Nederduitse Gereformeerde Kerk en 'n digter.

Gijsbert Reijnier Keet is op 27 November 1853 op Montagu gebore. Hy gaan skool op sy geboortedorp, waarna hy verder studeer aan die Suid-Afrikaanse Kollege (later die Universiteit van Kaapstad). Die kollege ken ook hulle hoogste eerbewys vir ʼn student, naamlik ʼn goue erepenning, aan hom toe. In 1875 verwerf hy hier die B.A.-graad in lettere en wysbegeerte. Hierna studeer hy vir vier jaar aan die Teologiese Kweekskool op Stellenbosch, waarna hy die proponents-eksamen aflê en op 5 November 1879 as predikant in die Nederduits Gereformeerde Kerk gelegitimeer word. Na ses maande as hulppredikant op George aanvaar hy ʼn beroep na Wepener in die Vrystaat waar hy tot met sy dood werksaam is.

Hy trou met die jongste dogter van P.W. Bosman (van wie ook ʼn digbundel gepubliseer is) van die distrik Stellenbosch.

Keet is op Vrydag 21 April 1899 op Wepener oorlede.

Kort na sy aankoms in Kaapstad begin hy reeds om gedigte skryf.

Hy publiseer van sy gedigte in publikasies, onder andere Een patriot in die Cape Argus. Hierdie gedig word dan deur F.W. Reitz opgeneem in sy bloemlesing van 1888, Vyftig Uitgesogte Afrikaanse Gedigte. Een Patriot beskryf die man wat meen dat slegs hy die ware vaderlander is, maar in werklikheid slegs enkele eienskappe van ʼn patriot het en verder bekrompe en konserwatief is.

Sy nagelate gedigte, in Nederlands geskryf, word in 1911 deur Nico Mansvelt saamgestel en onder die titel Pastoriebloemen gepubliseer. Gerrit Komrij neem van hierdie gedigte op in sy omvangryke bloemlesing Die Afrikaanse poësie in ʼn duisend en enkele gedigte. Hoewel hierdie gedigte in die voorwoord van Adriaan Moorrees bestempel word as die begin van ʼn nuwe Nederlands-Afrikaanse digkuns in Suid-Afrika, begin dit nie ʼn nuwe era nie maar sluit ʼn ou een af. Hierdie bundel gedigte is een van die laaste in Nederlands wat in Suid-Afrika gepubliseer word.

 

• Pastoriebloemen, 1911

• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652-2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Keet, Gijsbert R. Pastoriebloemen. J.H. de Bussy en Hollands-Afrikaanse Uitgewersmaatskappy Kaapstad, Pretoria en Johannesburg Eerste uitgawe 1911.

• (af) Nienaber, P.J. Hier Is Ons Skrywers! Biografiese Sketse van Afrikaanse Skrywers. Johannesburg: Afrikaanse Pers-Boekhandel