Tchivå: Biesse ås tetes, aclevé po saetchî des ekipaedjes, po s' pormoenner so s' dos, u po fé des coûsses

Li tchvå, c' est ene biesse ås tetes avou cwate pates, et å coron, on seu doet, rascovrou d' on shabot. Il a stî aclevé aprume dins les payis del Mîtrinne Azeye diviè li 8inme meynaire divant Djezu-Cri.

No e sincieus latén : Equus caballus.

Insi les tchvås sont les près-parints des ågnes. I s' polèt mopliyî avou; et ça dene on moulet.

Li tchvå leyî s' no a sacwants nos d' plaeces el Walonreye.

 

Li frumele d' on tchvå si lome ene cavale (pus rålmint, ene djumint, ene roncene); ene djonne cavale ki n' a nén co poûtné si dit ene poûte.

Li måye ki potche sovint les cavales si lome on roncén. Dinltins, li ci k' aveut on roncén tournéve les viyaedjes avou s' biesse; on l' loméve li roncinî.

Li djonne d' ene cavale si lome on polin ou poûtrin; cwand ele li fwait, on dit k' ele poûtnêye.

Gn a les tchvås d' trait et les tchvås d' coûsse. On ls eploye :

• po saetchî les ekipaedjes.
• come biesse di guere et des djindåmes.
• po fé des coûsses.
• po fé des seroms.
• po s' amuzer
  • Fantazia

Antomeye

Les djonteures do tchvå ont tertoes on no; inte di zeles li djeret, li bolet, li pasturon, li djno.

Les tchvås sont les seulès biesses a saveur hiner do cou (piter tot tapant les deus pates di drî e-n erî e minme tins).

• Tchivås d' trait
  • Li Braibançon
  • L' Årdinwès
  • Li Petchron
• Tchivås d' coûsse
  • L' Arabe
  • L' Arabe-båbe
  • L' Inglès

Cwand l' cavale est e tcholeurs, on dit k' ele roncene. Adon, el fåt moenner a roncén oudonbén si fé covri pal (på, do) roncén.

 Loukîz a : Maladeyes des tchvås

• Maladeyes des tchvås

• Tecses e walon so les tchvås (so l' Aberteke).

 

I gn a so les cmons Wiki des imådjes ou fitchîs son a vey avou les tchvås .