Ceija Stojka: Artiste austriake

Stojka lindi në Kraubath an der Mur, Styria në vitin 1933. Ajo ishte fëmija i parafundit i çiftit Maria "Sidi" Rigo Stojka dhe Karl "Wackar" Horvath. Dy nga vëllezërit e saj, Karl "Karli" Stojka dhe Johann "Mongo" Stojka, ishin gjithashtu shkrimtarë dhe muzikantë.

Familja ishte katolike rome, anëtarë të klanit Bagareschtschi nga babai dhe klanit Giletschi nga nëna. Stojkasit ishin tregtarë kuajsh, karvani i të cilëve kalonte dimrin në Vjenë dhe verën duke udhëtuar nëpër fshatrat austriake, ku familja mund të gjurmonte trashëgiminë e tyre për më shumë se 200 vjet. Së bashku me nënën e saj dhe katër nga pesë vëllezërit, ajo i mbijetoi Holokaustit dhe internimit në Auschwitz, Ravensbruck dhe Bergen-Belsen. Babai i saj u dërgua në kampin e përqendrimit Dachau, më pas në Schloss Hartheim, ku u vra. Vëllai i saj më i vogël Osi vdiq në "Zigunerfamillienlager" në Auschwitz-Birkenau në 1943-ën.

Stojka shkroi 3 autobiografi. E para, Ne jetojmë në izolim: Kujtimet e një Romi, u botua në 1988-ën dhe ishte një nga veprat e para popullore që bëri publike çështjet lidhur me persekutimin nazist të romëve austriakë. Publikimi mori vëmendje të madhe të publikut për temën që trajtonte si dhe për faktin se një grua e kishte shkruar atë, duke thyer konventën rome. Ajo vazhdoi t'i eksplorojë këto çështje në Udhëtarët në këtë botë (1992) dhe Unë ëndërroj që jam gjallë - çliruar nga Bergen-Belsen (Träume ich, dass ich lebe) (2005). Të tre librat u botuan me ndihmën e Karin Berger si redaktore.

 

• Çmimi Bruno Kreisky për një libër politik për Wir leben im Verborgenen (1993)
• Çmimi Joseph Felder për merita qytetare dhe punë në interes të përgjithshëm (2000)
• Medalje e artë e meritës dhënë nga Shteti Federal i Vjenës (2001)

• Wir leben im Verborgenen. Erinnerungen einer Rom-Zigeunerin - përkthyer si "Ne jetojmë në izolim. Kujtimet e një Romni" (1988)
• Reisende auf dieser Welt - përkthyer si "Udhëtarët në këtë botë" (1992)
• Meine Wahl zu schreiben - ich kann es nicht (2003 - Gedichte)
• Me Diklem Suno "Kam ëndërruar" (Audio-CD)
• Träume ich, dass ich lebe? Befreit aus Bergen-Belsen - përkthyer si "Ëndërroj që jam gjallë - i çliruar nga Bergen-Belsen" (2005)
• Auschwitz ist mein Mantel (monografi me vizatime, piktura dhe poezi, bot. Christa Stippinger, 2008)
• Sogar der Tod hat Angst vor Auschwitz (monografi në gjermanisht, anglisht, romane me vizatime, gouaches, piktura, ed. Lith Bahlmann, Matthias Reichelt, 2014)
• Ceija Stojka. Une artiste rom dans le siecle. Një artist rom në shek (monografi në frëngjisht, anglisht me vizatime, gouaches, piktura, ed. Maison Rouge, 2018)