Ekonomia E Shqipërisë

Ky artikull është i dyshimtë për nga vërtetësia, është i parregulluar, ndodhet nën titullin jo përkatës ose nuk i përmbahet rregullores mbi shkronjat shqipe. Prandaj, derisa të rregullohet, nuk mund të merret si i saktë.

Ky artikull ose seksion duhet të përmirësohet sipas udhëzimeve të Wikipedia-s. Ju lutemi ndihmoni edhe ju në përmirësimin e këtij artikulli.

Ekonomia e Shqipërisë ka kaluar nëpër një proces të tranzicionit nga një ekonomi e centralizuar në një ekonomi të tregut në parimet e tregut të lirë. Shqipëria është një vend i industrializuar me të ardhura të larta-mesatare dhe një anëtare e Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), Organizatën Botërore të Tregtisë (OBT), Organizatës për Siguri dhe bashkëpunim në Evropë (OSBE) dhe Organizatës së bashkëpunimit ekonomik të detit të Zi (BSEC).

Ekonomia e Shqipërisë

Tirana është qendra ekonomike e Shqipërisë.
Renditja	120-ta (PPP, 2017)
Valuta	Leku
Viti fiskal	Viti kalendarik
Statistika
PBB	$36.524 miliardë (PPP, 2017) $13.367 miliardë (Nominal, 2017)
Rritja e PBB	3.84% (2017)
PBB për frymë	$11,928.5 (PPP, 2016) $4,146.9 (Nominal, 2016)
PBB për Sektor	bujqësia: 21.6%, industria: 14.9%, shërbimet: 63.5% (2016)
Inflacioni (CPI)	2.4% (2018)
Popullsia nën nivelin e varfërisë	13% (2017)
Koefiçenti Gini	29 (2012)
Forca punëtore	1,80 milion (2014)
Forca punëtore sipas fushës	Bujqësia: 41.8%, Industria: 11.4%, Shërbimet: 46.8% (Dhjetor 2014)
Papunësia	12.5% (2018) 208 mijë vetë
Industritë kryesore	Parfume dhe produkte kozmetike, ushqime dhe produkte duhani; Tekstile dhe veshje; Lëndë druri, lëndë djegëse, çimento, kimikate, minierat, metalet bazë, hidrocentralet
Indeksi i Lehtësive në Biznes	58-ta (2016)
Të Jashtme
Eksporte	$1.962 miliardë (2016)
Lloji i eksporteve	Tekstili, këpucet, asfalti, metali, mineralet, nafta bruto, nafta, perimet, frutat, duhani
Partnerët kyesorë të eksportit	Italia 42.8%  Kosova 9.7%  Shtetet e Bashkuara të Amerikës 7.6%  Kina 6.1%  Greqia 5.3%  Gjermania 4.8% (2015)
Importet	$4.6647 miliardë (2016)
Lloji i importeve	Makineri, ushqime, tekstil, kimikate
Partnerët kyesorë të importit	Italia 33.4%  Kina 10%  Greqia 9%  Turqia 6.7%  Gjermania 5.2% (2015) (Dhjetor 2017)
Financat publike
Të ardhurat	$33.3 miliardë (Buxheti 2014)
Shpenzimet	$27.50 miliardë (Buxheti 2017)
Ndihmat ekonomike	Marrës: ODA: $ 366 milion (donatorët kryesorë ishin Italia, Bashkimi Evropian, Gjermania (2003 est.)
Vlerësimi i kreditit	Standard & Poor's: B+ (Domestic)
Rezervat e huaja	$3,139 miliardë (Dhjetor 2015)
Burimi Kryesor i Të Dhënave: CIA World Fact BookTë Gjitha Vlerat Monetare Janë në USD

Shqipëria është një vend në zhvillim me një ekonomi të bazuar në shërbim (63.5%), bujqësi (21.6%) dhe sektorin industrial (14.9%) (2016) Vendi është i pasur me burime natyrore dhe ekonomia mbështetet kryesisht në bujqësi, përpunim të ushqimit, lëndë druri, naftë, çimento, kimikate, minierat, metalet bazë, hidrocentralet, turizmi, industria e tekstilit dhe nxjerrja e naftës. Sektorët më të fuqishëm janë energjia, minierat, metalurgjia, bujqësia dhe turizmi. Eksportet primare industriale janë veshjet, kromi, nafta dhe lëndët djegëse të rafinuara. Për më tepër, Shqipëria ka depozitat e dyta më të mëdha të naftës në Ballkan dhe rezervat më të mëdha të naftës në tokë në Evropë.

Sektori i turizmit është tradicionalisht një burim i dukshëm i të ardhurave për vendin, veçanërisht gjatë muajve të verës, por edhe kohët e fundit gjatë muajve të dimrit, për shkak të rritjes së popullaritetit të sporteve të dëborës si skijimi. Me mbi 3.8 milion turistë në vit, turizmi gjeneron të ardhura më shumë se 1,5 miliardë euro. Shqipëria renditet ndër 25 destinacionet më të popullarizuara turistike në Evropë dhe u votua si një nga destinacionet më të mira të turizmit në botë në 2014 nga New York Times dhe Lonely Planet.

Trevat shqiptare, për nga niveli i përgjithshëm i zhvillimit ekonomik cilësohen si vende bujqësore industriale. Kjo do të thotë që ekonomia bujqësore luan rolin kryesor në zhvillimin ekonomik të tyre.

Struktura e zhvillimit ekonomik të trevave shqiptare përbehet nga tre sektorë kryesore të ekonomisë, të cilët janë :

1. Sektori i Parë i ekonomisë i cili ka për baze ekonominë bujqësore.
2. Sektori i Dytë i ekonomisë, me të cilin nënkuptohet para se të gjithash industrinë.
3. Sektori i Tretë i ekonomisë, i cili përfshin aktivitetet e shërbimeve, tregtinë, transportin, turizmin etj.

Në zhvillimin ekonomik të trevave shqiptare bujqesia ka qenë dhe mbetet dega baze e ekonomisë shqiptare. Një fakt i tillë lidhet me kushtet e favorshme natyrore për zhvillimin e ekonomisë ashtu edhe me traditën shumë të mire të popullsisë sonë në ketë drejtim.

Ndikimi i kushteve Natyrore në zhvillimin e ekonomisë bujqësore

Natyra shqiptare me të gjithë elementet e saj si: klima, relievi, token, bimësinë, hidrografinë etj. Në zonat e ulëta me reliev fushor e me klime të butë mund të kultivohen lloje të ndryshme të kulturave bujqësore si drithëra, perime etj. Në zonat kodrinore kultivohen drufrutoret duke filluar nga agrumet dhe deri te ulliri në zonat bregdetare. Në zonat malore me kullotat dhe pyjet e shumte shërbejnë si për rritjen e blegtorisë dhe për zhvillimin e ekonomisë pyjore.

Kushtet shoqërore në zhvillimin e ekonomisë bujqësore

Që në kohet me të hershme shqiptaret janë dalluar për eksportimin e prodhimeve bujqësore dhe blegtorale si: djathë, gjalpë, lesh, mish, mjaltë, vaj etj.

Deri në fillimin e Luftës së dytë botërore mbi 80% e popullsisë merreshim me ekonomi bujqësore. Pas luftës përparësi iu dhe zhvillimit të industrisë, ndërsa ekonomia bujqësore kaloi në plan të dytë. Rënie të veçantë pati blegtoria. Shumë pyje u prenë, këneta u thane, për zhvillimin e bujqësisë duke u ndërtuar kanale vaditës dhe rezervuarëve dhe gjithashtu u përmirësua teknika bujqësore..

Rajonet bujqësore të trevave shqiptare

Ekonomia bujqësore është e pranishme kudo në trevat shqiptare. Dallohen disa rajone të cilat i japin tonin gjithë zhvillimit bujqësor. Nder këto rajone përmendim:

Rajonin Perëndimor i cili përfshin të gjithë Ultësirën Perëndimore me kodrat përreth që përben dhe rajonin më të zhvilluar bujqësor. Këtu kultivohen (drithëra, bime industriale, pemëtaria etj.) dhe mbareshtohen të gjitha llojet e blegtorisë (gjedhet, derrat etj.)

Rajoni i Fushë-Kosovës dhe Lugu i Dukagjinit, i cili përbën një rajon shumë të rëndësishëm bujqësor.

Aty zhvillohen të gjitha prodhimet e mundshme bujqësore si: drithëra, bime industriale, prodhime të gjedhit dhe bagëtive të imëta.

Rajoni Jug-Lindor i Shqipërisë, sidomos Fushegropa e Korçës, që dallohet si në prodhimin e drithërave të bukës (gruri, misri), bime industriale (duhani, panxhari sheqerit) ashtu edhe në frutikulture (molle, kumbulla) dhe në blegtori (gjedhe dhe bagëti e imët).

•   Ky artikull përfshin material të domenit publik nga e CIA World Factbook document "2006 edition".
• Nga 2003,   Ky artikull përfshin material të domenit publik nga webfaqet ose dokumentet e Departamenti i Shtetit të Shteteve të Bashkuara.
• Nga 2007, International Monetary Fund