Miasta w Polsce – miejscowości podstawowe w Polsce o charakterze miejskim, posiadające prawa miejskie.
Według stanu na 1 stycznia 2024 na terenie Polski jest 1013 miast, w tym 302 samodzielne gminy miejskie, w tym 107 miast prezydenckich, w tym 66 miast na prawach powiatu, w tym 37 miast o liczbie mieszkańców powyżej 100 000, w tym 18 miast będących siedzibami władz wojewódzkich, w tym 11 miast będących siedzibami sądu apelacyjnego, w tym jedno ponadmilionowe miasto, objęte ustawą regulującą jego ustrój.
W polskich miastach organem wykonawczym będącym jednocześnie organem administracji publicznej jest prezydent miasta lub burmistrz. Organem stanowiącym i kontrolnym jest rada miejska lub rada miasta i gminy.
Obecnie 107 miast zarządzanych jest przez prezydenta miasta. Przywilej ten posiada z mocy prawa każda gmina miejska powyżej 100 000 mieszkańców (obecnie 37) lub będąca miastem na prawach powiatu (obecnie 66), przy czym w stanie na rok 2022 wszystkie miasta spełniające kryterium pierwsze spełniały również drugie (w przeszłości wyjątkiem był Wałbrzych). Istnieje jednak szereg innych gmin miejskich będących siedzibą powiatu, które zachowały ten status ze względu na uwarunkowane politycznie lub historycznie, pomimo niespełnianie żadnego z obydwu ww. kryteriów. Spośród 37 miast powyżej 100 000 mieszkańców 18 jest siedzibą wojewody lub sejmiku wojewódzkiego i nosi nieformalne określenie miasta wojewódzkiego. 11 spośród nich jest siedzibą sądu apelacyjnego i innych ponadregionalnych instytucji, stanowiąc główne ośrodki administracyjno-gospodarcze kraju, wśród nich jego stolicę jako jedyne miasto o ponadmilionowej populacji i jedyne, odnośnie do którego obowiązuje tzw. ustawa warszawska regulująca niektóre szczegółowe zagadnienia nieujęte w ustawach o samorządzie gminnym i samorządzie powiatowym.
Następujące gminy miejskie zarządzane są przez prezydenta miasta (kursywą oznaczono miasta na prawach powiatu, pogrubioną czcionką miasta wojewódzkie, a gwiazdką* miasta będące siedzibami sądu apelacyjnego):
W roku 1997 w miastach mieszkało 61,89% ludności Polski i był to najwyższy wynik w historii.
Polskie miasta należą do następujących przedziałów wielkości pod względem liczby mieszkańców (według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 20 lipca 2023):
Największe miasta w Polsce według liczby mieszkańców (stan na 20 lipca 2023):
Lp. | Miasto | Województwo | Liczba mieszkańców | Gęstość zaludnienia [osoby/km²] |
---|---|---|---|---|
1. | Warszawa | mazowieckie | 1 861 975 | 3 600 |
2. | Kraków | małopolskie | 803 282 | 2 458 |
3. | Wrocław | dolnośląskie | 674 079 | 2 302 |
4. | Łódź | łódzkie | 658 444 | 2 245 |
5. | Poznań | wielkopolskie | 541 316 | 2 067 |
6. | Gdańsk | pomorskie | 486 345 | 712 |
7. | Szczecin | zachodniopomorskie | 391 566 | 1 303 |
8. | Lublin | lubelskie | 331 243 | 2 246 |
9. | Bydgoszcz | kujawsko-pomorskie | 330 038 | 1 876 |
10. | Białystok | podlaskie | 292 600 | 2 865 |
Największe miasta w Polsce według powierzchni (stan na 20 lipca 2023):
Lp. | Miasto | Województwo | Powierzchnia [ha] |
---|---|---|---|
1. | Gdańsk | pomorskie | 68 300 |
2. | Warszawa | mazowieckie | 51 720 |
3. | Gdynia | pomorskie | 39 151 |
4. | Kraków | małopolskie | 32 685 |
5. | Szczecin | zachodniopomorskie | 30 062 |
6. | Łódź | łódzkie | 29 325 |
7. | Wrocław | dolnośląskie | 29 281 |
8. | Zielona Góra | lubuskie | 27 827 |
9. | Poznań | wielkopolskie | 26 191 |
10. | Świnoujście | zachodniopomorskie | 20 207 |
W XIII wieku lokowano 230 miast. Na Śląsku 128, w Wielkopolsce 38, w Małopolsce 29, w ziemiach łęczyckiej i sieradzkiej 17, na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej 9, na Pomorzu Gdańskim 5 i na Mazowszu 4.
Prawa miejskie regularnie nadawane są kolejnym miejscowościom. Po 1990 roku nowe miasta nie zostały utworzone jedynie w latach 1995, 1999, 2002, 2012 i 2013. Najnowszymi miastami w kraju są:
Poniższa lista zawiera miasta w Polsce w porządku alfabetycznym. W nawiasach kod województwa według ISO 3166-2:PL (z użyciem polskich znaków).
Skróty nazw województw:
A – B – C – Ć – D – E – F – G – H – I – J – K – L – Ł – M – N – O – P – R – S – Ś – T – U – W – Z – Ż
This article uses material from the Wikipedia Polski article Miasta w Polsce, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.