Nekla – miasto w woj.
wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, położone przy drodze krajowej nr 92 z Poznania do Wrześni. Prawa miejskie ponownie od 2000 r. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nekla.
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
Kościół św. Andrzeja Apostoła w Nekli | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Prawa miejskie | 1727-93 | ||
Burmistrz | Karol Balicki | ||
Powierzchnia | 9,79 km² | ||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Strefa numeracyjna | 61 | ||
Kod pocztowy | 62-330 | ||
Tablice rejestracyjne | PWR | ||
Położenie na mapie gminy Nekla | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |||
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego | |||
52°21′54″N 17°24′48″E/52,365000 17,413333 | |||
TERC (TERYT) | 3030034 | ||
SIMC | 0590310 | ||
Urząd miejski ul. Dworcowa 1062-330 Nekla | |||
Strona internetowa |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nekla. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do woj. poznańskiego.
Według danych z 2017 Nekla liczyła 3719 mieszkańców
Przez miasto przepływa Moskawa, niewielka rzeka dorzecza Warty.
Pierwsze wzmianki o Nekli pochodzą z 1405. Była to wówczas osada zwana Nieklą, co w języku staropolskim oznaczało nadbrzeżne ławice piachu, zarośla lub przystań. O początkach miasta opowiada także jedna z legend. Głosi ona, że w tym miejscu stała kiedyś karczma "Wygoda". Zatrzymał się w niej czarnoksiężnik Twardowski. Na jego rozkaz diabli usypali groblę przez bagna.
Właścicielami miejscowości przez wiele wieków były możne, znane wielkopolskie rody: Starczanowskich, Prażmowskich, Skałowskich, Wilkońskich, Skórzewskich i Żółtowskich. W latach 1725-1793 posiadała prawa miejskie. W tym okresie zostały wybudowane nowe kościoły w Nekli, w pobliskich Targowej Górce i Opatówku. W 1777 ksiądz Aleksy Błachowicz urządził w Nekli szpital czyli dom ubogich. W połowie XVIII w. parafia nekielska liczyła 926 mieszkańców, w tym: 490 katolików, 426 innowierców i 10 Żydów. Ziemia nekielska była gościnna dla prześladowanych obcokrajowców. W połowie XVIII w. w pobliżu Nekli osiedleni zostali na prawie olęderskim staroluteranie, chłopi niemieccy, którzy przybyli w te strony z pogranicza wielkopolsko-brandenburskiego i pomorskiego. Wykorzystując swoje umiejętności oraz wiedzę osuszyli tutejsze bagna i mokradła, wykarczowali las i założyli osadę zwaną kiedyś Nekielskimi Olędrami, a obecnie Nekielką.
Kres świetności dla Nekli nadszedł wraz z II rozbiorem Polski w 1793. Gmina została włączona do zaboru pruskiego, a Nekla straciła prawa miejskie. W 1831 wieś i okolice nawiedziła epidemia cholery. Śmierć zebrała obfity plon. Pozostali przy życiu mieszkańcy ślubowali wówczas coroczne pielgrzymki do Grodziszczka. Tradycja ta zachowała się do dzisiaj.
W 1845 zbudowano szosę z Poznania do Strzałkowa przez Neklę, a pod koniec wieku wieś znalazła się na trasie linii kolejowej z Poznania do Strzałkowa, z przystankiem Nekla. Jedno z podań głosi, że stacja kolejowa jest tak daleko od Nekli, gdyż hrabina Żółtowska, właścicielka wsi nie chciała, aby budził ją głos przejeżdżających pociągów.
W dziejach gminy Nekla zapisało się wielu wybitnych Wielkopolan. Z wsią Mystki związany był Karol Karśnicki (1806-1870), uczestnik spisku podchorążych w powstaniu listopadowym, prezes Wydziału Przyrodniczego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1860-1862). W Targowej Górce mieszkał Antoni Amilkar Kosiński.
Mieszkańcy Nekli i okolicznych miejscowości brali udział we wszystkich walkach o niepodległość Polski. Uczestniczyli na Wiośnie Ludów w bitwie pod Miłosławiem (1848), w powstaniu styczniowym (1863). Znaleźli się także w szeregach armii powstania wielkopolskiego (1918-1919). Walczyli w okolicach Szubina. Polegli powstańcy zostali pochowani w zbiorowej mogile na cmentarzu w Nekli.
W czasie okupacji hitlerowskiej, w latach 1942-1943 w Nekli istniał jeden z obozów pracy przymusowej dla Żydów pracujących przy budowie linii kolejowej ze Swarzędza do Wrześni. Zginęło w nim około 200 więźniów. Na miejscu obozu umieszczono pamiątkową tablicę. Natomiast przed budynkiem byłej szkoły przy ulicy Poznańskiej znajduje się pomnik poświęcony pamięci trzech Polaków, których w tym miejscu rozstrzelali hitlerowcy we Wrześni w 1939.
Po 1945 Nekla przeżyła okres intensywnego rozwoju. W 1948 została przeprowadzona elektryfikacja Nekli, w 1949 Targowej Górki, w 1950 Starczanowa i Zasutowa, a rok później Gierłatowa. W latach pięćdziesiątych w Nekli powstały kino (1951), lecznica dla zwierząt (1955), ośrodek zdrowia (1957). W następnym dziesięcioleciu zainstalowano w Nekli automatyczną centralę telefoniczną (1961), powstały zakłady produkcyjne: przetwórnia owocowo-warzywna w Podstolicach, nowa piekarnia w Nekli (1970). 18 maja 1969 oddano do użytku wybudowaną w czynie społecznym strażnicę Ochotniczej Straży Pożarnej. W latach siedemdziesiątych rozpoczęto zakładanie w gminie sieci wodociągowej. Władze miejsko-gminne stworzyły dobre warunki zachęcające do inwestowania na terenie gminy Nekla. Dbały także o rozwój oświaty i kultury. W 1948 zainicjowano powstanie gminnej biblioteki.
W 1965 w ciągu sześciu miesięcy wybudowano nową szkołę podstawową w Nekli. Ze środków budżetowych gminy wybudowano w 1988 szkołę w Targowej Górce, pięć lat później salę gimnastyczną w tej miejscowości, a w 1997 szkołę podstawową w Zasutowie.
1 stycznia 2000 Nekla odzyskała prawa miejskie.
W 2004 założony został Społeczny Komitet Renowacji Cmentarzy Olęderskich. Na uroczystości otwarcia cmentarza przybyli m.in. potomkowie rodzin Olęderskich, które w 1846 emigrowały do Australii w poszukiwaniu schronienia przed prześladowaniami ze strony władz pruskich.
W 2005 obchodzono hucznie 600 lecie założenia miejscowości.
Na terenie miasta znajdują się 2 obiekty zabytkowe:
W miejscowości działał klub sportowy Płomień Nekla, którego sekcja piłkarska występuje w poznańskiej klasie okręgowej. Został on zamknięty 24 kwietnia 2023, z powodu nierozliczonej dotacji w kwocie 40,3 tys. zł.
W 2021 otwarto w Nekli ekologiczny park rozrywki "Elfland" (15.000 m²), który jako pierwszy w Polsce został wykonany w całości z drewna i nie posiada urządzeń napędzanych silnikami.
W mieście rozpoczyna się i kończy Szlak Osadnictwa Olęderskiego w Gminie Nekla.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Nekla, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.