Głubczyce (śl.
Ten artykuł należy dopracować |
Położone nad rzeką Psiną, na Płaskowyżu Głubczyckim (wchodzącym w skład Niziny Śląskiej). Pod względem historycznym Głubczyce początkowo leżały na Morawach, zaś od czasu włączenia ich w 1318 do księstwa opawskiego położone są na Górnym Śląsku. Uzyskały lokację miejską przed 1253 rokiem. Według danych GUS w 2021 r. zamieszkane przez 12 348 osoby. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik).
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
Ratusz miejski i barokowa kolumna maryjna na rynku głubczyckim. | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Prawa miejskie | przed 1253 | ||||
Burmistrz | Adam Krupa (od 2014) | ||||
Powierzchnia | 12,52 km² | ||||
Wysokość | 266 m n.p.m. | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna | 77 | ||||
Kod pocztowy | 48-100 | ||||
Tablice rejestracyjne | OGL | ||||
Położenie na mapie gminy Głubczyce | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa opolskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego | |||||
50°12′00″N 17°50′03″E/50,200000 17,834167 | |||||
TERC (TERYT) | 1602034 | ||||
SIMC | 0965329 | ||||
Hasło promocyjne: Głubczyce miastem dobrego życia! | |||||
Urząd miejski ul. Niepodległości 1448-100 Głubczyce | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Znaczenie nazwy miejscowości nie jest jasne. Istnieje kilka teorii jej pochodzenia. Etymolodzy wywodzą je od słów „lubić”, „głęboki”, „głupi” lub „gołąb”.
Pierwsza historyczna wzmianka o mieście pojawiła się w 1107 r. W tamtym czasie była to mała morawska osada nazywana Glubcici, która składała się w większości z grodu. W 1131 r. wymieniona jako Glupcicih, w 1183 r. Glubcice, a w latach: 1224, 1281, 1354 i 1434 Lubschicz. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Leobschucium.
W 1750 roku polska nazwa „Leobszyce” została wspomniana przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska. Nazwę „Głupczyce” w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 r. wymienił śląski pisarz Józef Lompa. W roku 1945 używano jej już urzędowo.
Osada znajdowała się na prawym brzegu rzeki Psiny. Prawdopodobną datą założenia miasta założenia jest rok 1224, kiedy nastąpiło osiedlenie w mieście Lubschicz (informacja o komorze celnej w „Lubschicz”, wcześniejsze okazały się falsyfikatami) za panowania Ottokara I. W roku 1270 miejscowość otrzymała prawa miejskie nadane przez Przemysła Ottokara II.
W roku 1523 ruch protestancki dotarł do miasta. W roku 1558 został wzniesiony luterański zbór i szkoła. W odpowiedzi na te wydarzenia ojcowie Franciszkanie i Żydzi zostali wygnani z miasta.
W czasie wojny trzydziestoletniej miasto zostało całkowicie zniszczone, większość zniszczeń zostało dokonanych przez nacierających Szwedów w roku 1645. W XVIII wieku Głubczyce podlegały inspekcji podatkowej w Prudniku.
W wyniku I wojny śląskiej (1740–1742), toczonej między Austrią i Prusami, miasto przeszło pod panowanie Prus. W 1746 w Głubczycach znajdowała się wartownia pocztowa, podlegająca pod urząd pocztowy w Prudniku.
W latach 1753–1770 w Głubczycach został wzniesiony zespół klasztorny według projektu architekta Jana Innocentego Töppera z Prudnika. W roku 1781 populacja miasta wynosiła tylko 2637. W trakcie rozrastania się miasta jego populacja stopniowo wzrastała. W 1792 roku oddano do użytku kościół ewangelicki . W roku 1825 miasto zamieszkiwało 4565 mieszkańców, a w 1870 już 9546. W końcu XIX w. ważnym ośrodkiem spotkań miejscowych Polaków był dom profesora miejscowego gimnazjum i polskiego historyka Stanisława Karwowskiego.
Wedle postanowień traktatu wersalskiego, kończącego I wojnę światową, na terytorium Górnego Śląska odbył się plebiscyt, w którym miano opowiedzieć się za przynależnością do państwa polskiego lub niemieckiego. W mieście 99,5% mieszkańców zagłosowało za Niemcami, w tym ponad 35% tzw. „emigrantów plebiscytowych” (ściągniętych na tereny plebiscytowe w celu podniesienia końcowego rezultatu).
Na początku 1945 r. – w czasie przemarszu więźniów obozów koncentracyjnych przez teren miasta, Niemcy z eskorty zamordowali 21 więźniów niezdolnych do dalszego marszu. Ciała pogrzebano na tzw. cmentarzu żydowskim.
18 marca 1945 roku miasto zostało otoczone przez wojska radzieckie. Broniły go 18 SS Panzergrenadierdivision (grenadierzy pancerni) i 371 Dywizja Wehrmachtu. Po stronie radzieckiej walczyły oddziały 314 dywizji piechoty z 59 armii, 28 korpus piechoty 60 armii i 5 korpusu zmechanizowanego z 4 armii pancernej gwardii 1 Frontu Ukraińskiego (po 1945 roku w parku miejskim i na ul. Skłodowskiej-Curie postawiono Pomniki Wdzięczności Armii Czerwonej). Pomnik w parku miejskim staraniem mieszkańców został w 2022 roku zlikwidowany. W wyniku trwającego do 24 marca 1945 r. oblężenia oraz grabieży, dokonywanych przez żołnierzy radzieckich, w pierwszym tygodniu po jego zakończeniu zniszczeniu uległo około 40% miasta. Decyzją postanowień wielkiej trójki Głubczyce zostały przyłączone do Polski.
Po 1945 r. miasto nosiło przejściową nazwę Głąbczyce, którą w 1946 r. zastąpiono urzędową nazwą Głubczyce. 6 kwietnia 1945 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło Centralne Obozy Pracy. W mieście funkcjonował obóz pracy nr 101. Miasto stało się siedzibą powiatu i gminy. Utraciło status siedziby powiatu w 1975, a w roku 1998 otrzymało go powtórnie.
Z Głubczyc i powiatu głubczyckiego w latach 1945–1948 wysiedlono ludność niemiecką do Niemiec, a w zamian osiedlali się tu Polacy wysiedleni z Kresów Wschodnich. Ziemię głubczycką zasiedlali także osadnicy z centralnej Polski.
W 1982 r. działacze prudnickiej opozycji demokratycznej Jan Naskręt i Eugeniusz Wyspiański wykonali około 2,5 tysiąca ulotek z napisem „Solidarność zwycięży”, które zostały rozwieszone przez Stanisława Żądło m.in. w Głubczycach, Niemodlinie i na murach ZPB „Frotex” w Prudniku. W 2016 roku Głubczyce przystąpiły do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Dobrego Życia „Cittaslow”.
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:
inne zabytki:
Głubczyce podlegają pod Urząd Statystyczny w Opolu, oddział w Prudniku.
Jest to przedsiębiorstwo spółdzielcze zrzeszające producentów mleka z Głubczyc oraz okolicznych miast z województwa opolskiego i śląskiego. Spółdzielnia rocznie przerabia 20 milionów litrów mleka i daje zatrudnienie 100 osobom. Do produktów OSM Głubczyce należą różne rodzaje mleka, śmietany, jogurtów, maślanki, kefirów i twarogów, które są dostępne także w większych wersjach dla gastronomii.
Przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją wyrobów z branży grzewczej. Przedsiębiorstwo zatrudnia ponad 700 osób a produkcja odbywa się w halach o powierzchni ponad 22 000 m². Firma produkuje wyroby takie jak: elektryczne ogrzewacze wody, bojlery z wężownicą do centralnego ogrzewania, wymienniki biwalentne, kombinowane zbiorniki akumulacji ciepła, zbiorniki buforowe, ekologiczne kotły c.o. na ekogroszek z zasobnikiem paliwa, kotły c.o. bez zasobnika, kolektory słoneczne czy pompy ciepła.
Głubczyce są jedynym miastem powiatowym w woj. opolskim, które nie ma obecnie pasażerskich połączeń kolejowych (zawieszone 3 kwietnia 2000 r.). O przywrócenie linii kolejowej Racibórz-Racławice Śląskie przez Głubczyce od lat aktywnie zabiegają samorządy wzdłuż tego połączenia: powiat prudnicki, głubczycki i raciborski (jesienią 2020 roku, wniosek o rewitalizację tej linii został zakwalifikowany do II etapu rządowego Programu Kolej Plus). Transport zbiorowy jest realizowany głównie poprzez miejscowy PKS. Brak komunikacji miejskiej, można skorzystać z przewozów oferowanych przez taksówki.
W 1855 r. otwarto połączenie kolejowe Głubczyc z Raciborzem w ramach prywatnej Kolei Wilhelma (Wilhelmsbahn), następnie w 1873 połączenie z Karniowem (dalej do Głuchołaz) i w 1876 z Racławicami Śląskimi (dalej do Prudnika i Kędzierzyna-Koźla).
Przedszkola:
Szkoły podstawowe:
Szkoły średnie:
Placówki wychowawcze:
Inne:
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:
Klub Polonia Głubczyce został założony w 1945 roku. Klub awansował do III ligi w sezonach 1982/83 oraz 1985/86, a także brał udział w Pucharze Polski w sezonach: 1961/62, 1963/64 (1/16 finału) oraz 2018/19.
Miasto | Kraj | Data podpisania umowy lub uchwały w sprawie rozpoczęcia współpracy |
---|---|---|
Město Albrechtice | Czechy | 2001 |
Krnov | Czechy | 2001 |
Rusín | Czechy | 2000 |
Rockenhausen | Niemcy | 2003 |
Saint-Rémy-sur-Avre | Francja | 2002 |
Zbaraż | Ukraina | 2005 |
This article uses material from the Wikipedia Polski article Głubczyce, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.