ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ: ଅଦୈତ ବେଦାନ୍ତ ପରମ୍ପରାର ମୁଖ୍ୟ
ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ (ସଂସ୍କୃତ: शङ्कराचार्य, IAST: Śaṅkarācārya, ଶଙ୍କର-ଆଚାର୍ଯ୍ୟ) ହେଉଛି ଏକ ଧାର୍ମିକ ପଦବୀ ଯେଉଁଥିରେ ସନାତନ ଧର୍ମର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଆଦିଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଚାରି ମଠର ମଠାଧୀଶମାନେ ଜଣାଯାଆନ୍ତି । ଅଦୈତ ବେଦାନ୍ତର ସଂସ୍ଥାପକ ଆଦି ଶଙ୍କରାଙ୍କଠାରୁ ଏହି ପଦବୀଟି ଆସିଛି ।
ପରମ୍ପରାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା
ଆଦି ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ସନାତନ ଧର୍ମର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଭାରତର ଚାରି ଦିଗରେ ଚାରୋଟି ମଠ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ମଠର ମଠାଧୀଶଙ୍କୁ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରିବା ସହିତ ମଠର ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ । ମଠ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ତାଙ୍କର ଚାରି ପ୍ରମୁଖ ଶିଷ୍ୟଙ୍କୁ ସେ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିଥିଲେ । ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ପଦବୀରେ ଥିବା ସନ୍ଥଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ କାମ ଥିଲା ଅଦୈତ ବେଦାନ୍ତର ପ୍ରଚାର କରିବ ଏବଂ ସନାତନ ଧର୍ମର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପନ୍ଥାମାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା । ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଅନ୍ୟ ଏକ ମଠ କାଞ୍ଚି କାମକୋଟି ପୀଠର ଇତିହାସ ଆଦି ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିଥିଲେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ମୁଖ୍ୟକୁ "ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ" ପରିବର୍ତ୍ତେ "ଆଚାର୍ଯ୍ୟ" କିମ୍ବା "ଜଗଦଗୁରୁ" କୁହାଯାଏ ।
ନିମ୍ନରେ ଥିବା ସାରଣୀରେ ଆଦି ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଚାରୋଟି ମଠର ପ୍ରଥମ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।
| ଶିଶ୍ୟ | ଦିଗ | ମଠ | ମହାବାକ୍ୟ | ବେଦ | ସମ୍ପ୍ରଦାୟ | ବର୍ତ୍ତମାନର ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ପଦ୍ମପାଦ | ପୂର୍ବ | ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୀଠ, ପୁରୀ | ପ୍ରଜ୍ଞାନଂ ବ୍ରହ୍ମ (ଚେତନା ହିଁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରାଣୀ) | ଋଗ ବେଦ | ଭୋଗବଳା | ସ୍ୱାମୀ ନିଶ୍ଚଳାନନ୍ଦ ସରସ୍ୱତୀ |
| ହସ୍ତାମଳକାଚାର୍ଯ୍ୟ | ଦକ୍ଷିଣ | ଶୃଙ୍ଗେରୀ ଶାରଦା ପୀଠ | ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମାଶ୍ମି (ମୁଁ ହିଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ) | ଯଜୁର ବେଦ | ଭୂରିବଳା | ଶ୍ରୀ ଭାରତୀ ତୀର୍ଥ |
| ସୁରେଶ୍ୱର | ପଶ୍ଚିମ | ଦ୍ୱାରକା ଶରଦା ପୀଠ | ତତ୍ତ୍ୱମସି (ତାହା ତୁମ୍ଭେ ଅଟ) | ସାମା ବେଦ | କିତବଳା | ସ୍ୱାମୀ ସଦାନନ୍ଦ ସରସ୍ୱତୀ |
| ତତ୍ତ୍ୱକାଚାର୍ଯ୍ୟ | ଉତ୍ତର | ଜ୍ୟୋତିର୍ମଠ, ବଦ୍ରିନାଥ | ଅୟମାତ୍ମାନଂ ବ୍ରହ୍ମ (ଏହି ଆତ୍ମା ହେଉଛନ୍ତି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବ୍ୟକ୍ତି) | ଅଥର୍ବ ବେଦ | ନନ୍ଦବଳା | ସ୍ୱାମୀ ଅଭିମୁକ୍ତେଶ୍ୱରାନନ୍ଦ ସରସ୍ୱତୀ (ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା) / ସ୍ୱାମୀ ବାସୁଦେବାନନ୍ଦ ସରସ୍ୱତୀ (ବିବାଦୀୟ) |
ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି
ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଶବ୍ଦ ଶଙ୍କର ଏବଂ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ନାମକ ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏକ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗୁରୁ ବା ଶିକ୍ଷକ, ତେଣୁ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଶଙ୍କରଙ୍କ ମାର୍ଗରେ ପରିଚାଳିତ କରୁଥିବା ।
ଆଧାର
ବାହାର ଲିଙ୍କ୍
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.