ନବଲକ୍ଷ ମନ୍ଦିର, ଘୁମଲି
ନବଲକ୍ଷ ମନ୍ଦିର ଭାରତର ଗୁଜରାଟ ପ୍ରଦେଶରେ ଥିବା ଘୁମଲି (Ghumli) ସ୍ଥାନରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ୧୨ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମନ୍ଦିର ଯାହାକୁ ଜେଠୱା ରାଜବଂଶର ଶାସକମାନେ ତିଆରି କରେଇଥିଲେ ।
| ନବଲକ୍ଷ ମନ୍ଦିର | |
|---|---|
 ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର | |
| Religion | |
| ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
| District | ଘୁମଲି (Ghumli) |
| ଦେବାଦେବୀ | ପ୍ରଭୁ ସୂର୍ଯ୍ୟ (Surya) |
| Location | |
| ସ୍ଥାନ | ଘୁମଲି |
| State | ଗୁଜରାଟ |
| Country | ଭାରତ |
.jpg)
ଇତିହାସ
ଘୁମଲିରେ ଥିବା ନବଲକ୍ଷ ମନ୍ଦିର ଭାରତର ଗୁଜରାଟ ପ୍ରଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ୧୨ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମନ୍ଦିର ଯାହାକୁ ଜେଠୱା ରାଜବଂଶର ଶାସକମାନେ ପ୍ରଭୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ କରି ତିଆରି କରେଇଥିଲେ । ଗୁଜରାଟରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ମନ୍ଦିର ଅପେକ୍ଷା ଏହି ମନ୍ଦିରର ଆଧାର ସର୍ବାଧିକ ଅଟେ (୪୫.୭୨x୩୦.୪୮) ମିଟର । ଏହାର ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାରକୁ କୀର୍ତ୍ତି ତୋରଣ କୁହାଯାଏ ଯାହାର ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହା ଅଧୁନା ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । ଏହାର ଗର୍ଭ ଗୃହ, ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ ପଥ, ବିରାଟ ସମବେତ ହଲ ଓ ସିଂହାସନର ଶୃଙ୍ଗାର ଚୌକି ଅତି ଚକ୍ଷୁ ସ୍ପର୍ଶୀ ଅଟେ । ଏହାର ତିନି ପାଖର ବୁଲିବା ରାସ୍ତାରେ ବାଳକନି ଅଛି । ଏହାକୁ ସାହାରା ଦେବା ପାଇଁ ଆଠଟି ସ୍ତମ୍ଭ ଅଛି । ଅନେକ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ସେଠାରେ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରବେଶ ସ୍ଥାନଟି ଦୁଇ ମହଲା ବିଶିଷ୍ଟ । ମନ୍ଦିରର ପଛ ପାଖରେ ଦୁଇଟି ହାତୀ ତାଙ୍କର ଶୁଣ୍ଢ ସାହାଯ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ କରୁଥିବା ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି । ଭଦ୍ର ଗବାକ୍ଷ ପାଖରେ ବ୍ରହ୍ମା-ସାବିତ୍ରୀ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି, ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଶିବ-ପାର୍ବତୀ ଓ ଉତ୍ତର ଦିଗରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ନାରାୟଣ ବିଗ୍ରହ ଅଛି ।
ନଅ ଲକ୍ଷ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ତିଆରି ହୋଇଥିବାରୁ ତାହାର ‘ନବଲକ୍ଷ’ ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି । ମନ୍ଦିରଟି ମାରୁ-ଗୁର୍ଜର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀରେ (Maru-Gurjara architecture (ବା ସୋଲାଙ୍କି ଶୈଳୀରେ)) ତିଆରି ହୋଇଛି । ଏହାର ପ୍ରତୀକ ଚିହ୍ନରେ ତିନୋଟି ହାତୀ ପରସ୍ପରର ଶୁଣ୍ଢରେ ଛନ୍ଦି ହୋଇଛନ୍ତି ।
ମୂଳ ମନ୍ଦିର ବାହାରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ମନ୍ଦିର ଗଣେଶଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ ହୋଇଛି ଯାହାକୁ ଗଣେଶ ଡେରା (Dehraଛାଞ୍ଚ:Snf) କୁହାଯାଏ ।
ଅଦ୍ୟ ସ୍ଥିତି
ଆର୍କିଓଲୋଜିକାଲ ସର୍ଭେ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (Archaeological Survey of India) ସଂସ୍ଥା ୨୦୧୧ ମସିହାରୁ ଏହି ମନ୍ଦିରର ପୁନର୍ବାସ କରିବା ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇ ରାହାକୁ ଏକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ସ୍ଥାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟିତ ଅଛନ୍ତି ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
ଆଧାର
ଉତ୍ସ
- Campbell, James, M (1881). Gazetteer of the Bombay Presidency. Vol. 8: Kathiawar. Bombay: Government Central Press.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ନବଲକ୍ଷ ମନ୍ଦିର, ଘୁମଲି, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.