खलिफा बिन जायद अल नाहयान

खलिफा बिन जायद अल नाहयान
Khalifa in 2010
संयुक्त अरब इमिरेट्सको दोस्रो राष्ट्रपति
कार्यकाल 3 November 2004 – 13 May 2022
उप-राष्ट्रपति तथा प्रधानमन्त्री	मकतुम बिन रसिद अल मकतुम मोहम्मद बिन रसिद अल मकतुम
पूर्वाधिकारी	जायद बिन सुल्तान अल नाह्यान
उतराधिकारी	मोहम्मद बिन जायद अल नाहयान
Ruler of Abu Dhabi
शासनकाल	2 November 2004 – 13 May 2022
पूर्वाधिकारी	जायद बिन सुल्तान अल नाह्यान
उत्तराधिकारी	मोहम्मद बिन जायद अल नाहयान
जन्म	(१९४८-०९-०७)७ सेप्टेम्बर १९४८ अल ऐन, Trucial States
मृत्यु	१३ मे २०२२(2022-05-13) (उमेर ७३) अबु धाबी, संयुक्त अरब इमिरेट्स
Burial	Al Bateen Cemetery
जीवनसाथी	Shamsa bint Suhail Al Mazrouei ​ ( वि १९६४)
सन्तान	8, including Sultan and Mohammed
घराना	अल नाहयान
बाबु	जायद बिन सुल्तान अल नाह्यान
आमा	Hassa bint Mohammed Al Nahyan
धर्म	सुन्नी इस्लाम
Education	Royal Military Academy Sandhurst

शेख खलिफा संयुक्त अरब इमिरेट्सका पहिलो राष्ट्रपति जायद बिन सुल्तान अल नाह्यानका जेठा छोरा थिए। अबु धाबीको युवराजको रुपमा, सन् १९९० को दशकको उत्तरार्धमा उनका पिताको स्वास्थ्यमा समस्या आएपछि उनले राष्ट्रपति पदका केही पक्षहरू पूरा गरे । २००४ नोभेम्बर २ मा उनको पिताको मृत्यु भएपछि उनी उनको बुबाको उत्तराधिकारी भए , र अर्को दिन संघीय सर्वोच्च काउन्सिलले उनलाई युएईको राष्ट्रपति रूपमा चयन गर्यो। अबु धाबीको शासकको रूपमा, उनले लुभ्रे अबु धाबी, न्यूयोर्क विश्वविद्यालय अबु धाबी र सोर्बोन विश्वविद्यालय अबु धाबी स्थापना गर्न मद्दत गर्दै अबु धाबीमा सांस्कृतिक र शैक्षिक केन्द्रहरू आकर्षित गरे। उनले इतिहाद एयरवेज पनि स्थापना गरे ।

खलिफाको राष्ट्रपतिकालमा, संयुक्त अरब इमिरेट्स एक क्षेत्रीय आर्थिक शक्तिको रुपमा उदय भयो र यसको गैर-तेल अर्थव्यवस्था बढ्यो। खलिफालाई पश्चिमा समर्थक आधुनिकीकरणकर्ताको रूपमा हेरिएको थियो जसको कम-कुञ्जी दृष्टिकोणले क्षेत्रीय राजनीतिमा तनावपूर्ण युगबाट देशलाई अगाडि बढाउन मद्दत गर्‍यो र संयुक्त राज्य अमेरिका र इजरायलसँग घनिष्ठ सम्बन्ध बनायो। २००७-२००८ को आर्थिक संकटको समयमा राष्ट्रपतिको रूपमा, उनले दुबईमा आपतकालीन बेलआउट कोषमा अरबौं डलरको भुक्तानीको निर्देशन दिए। २०१० जनवरी ४ मा, संसारको सबैभन्दा अग्लो मानव निर्मित संरचना, सुरुमा बुर्ज दुबई भनेर चिनिने , उनको सम्मानमा बुर्ज खलिफा नामकरण गरिएको थियो।

२०१४ जनवरी मा , खलिफालाई मस्तिष्काघात / स्ट्रोक भयो र शल्यक्रिया पछि स्थिर अवस्थामा थियो। त्यसपछि उनले राज्यको मामिलामा तल्लो प्रोफाइल ग्रहण गरे तर औपचारिक आलंकारिक राष्ट्रपतिको शक्ति कायमै राखे। उनका सौतेनी भाइ मोहम्मद बिन जायद अल नाह्यानले राज्यको सार्वजनिक मामिलाहरू र अबु धाबीको इमिरेट्सको दिन-प्रतिदिन निर्णयहरू सञ्चालन गरे। २०१८ मा, फोर्ब्सले विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली व्यक्तिहरूको सूचीमा खलिफाको नाम समावेश गरेको ठियो। २०२२ मे १३ मा उनको मृत्यु पछि, उनको भाइ मोहम्मद बिन जायद उनका उत्तराधिकारी बने।

 

खलिफा शेख जायद बिन सुल्तान अल नाहयान र हसा बिन्त मोहम्मद बिन खलिफा अल नाह्यानका जेठा छोरा थिए।

शेख खलिफाको विवाह शम्सा बिन्त सुहेल अल माजरौईसँग भयो र उनका उनका आठ जना सन्तान थिए: सुल्तान, मोहम्मद, शम्मा, सलामा, ओशा, शेखा, लतेफा र मौजा।

शेख खलिफाको मृत्यु १३ मे २०२२ मा ७३ वर्षको उमेरमा भएको थियो उनको अन्त्येष्टि अबु धाबीको अल बातीन कब्रिस्तानमा गरिएको थियो। उनको मृत्युपछि उनका सौतेनी भाइ मोहम्मद अबु धाबीको शासकको रूपमा उनको उत्तराधिकारी भए, र भोलिपल्ट युएईको राष्ट्रपति निर्वाचित भए।

राष्ट्रपति कार्यालयले राष्ट्रिय झण्डा आधा झुकाएर ४० दिने राष्ट्रिय शोकको घोषणा गर्दै संघीय तथा स्थानीय तहका निजी फर्म तथा सरकारी निकायको काम तीन दिनसम्म बिदाको घोषणा गरेको थियो । अरब लिगका अन्य धेरै राष्ट्रहरूमा पनि राष्ट्रिय शोकको घोषणा गरिएको थियो। बहराइन, लेबनान, ओमान, मौरिटानिया, कतार, इजिप्ट, मोरक्को, माल्दिभ्स ले तीन दिनको लागि आधिकारिक शोक र झण्डा आधा झुकाउने घोषणा गरियो। जोर्डनमा ४० दिनसम्म शोक घोषणा गरिएको थियो कुवेतमा झण्डा आधा झुकाइयो। साउदी अरेबियाले सबै मनोरञ्जन, खेलकुद कार्यक्रमहरू र उत्सवहरू स्थगित गरी तीन दिनको शोकको घोषणा गरेको थियो । पाकिस्तानले तीन दिने शोकको घोषणा गरेको थियो र झण्डा आधा झुकाइएको थियो । ब्राजिलले तीन दिनको शोकको घोषणा गर्‍यो, अल्जेरियाले झण्डा आधा झुकाएर दुई दिनको शोकको घोषणा गर्‍यो। प्यालेस्टाइनले एक दिन शोकको घोषणा गरेको छ र झण्डा आधा झुकाउन आदेश दिएको थियो। भारतले पनि १४ मे २०२२ देखि एक दिनको लागि झण्डा आधा झुकाएर राष्ट्रिय शोकको घोषणा गरेको थियो बंगलादेशले शनिबार एक दिने राजकीय शोकको घोषणा गरेको थियो । क्युबाले १७ मेमा एक दिनको शोकको घोषणा गरेको थियो ।