Cyril Ramaphosa: 5. forseti Suður-Afríku

17. nóvember 1952) er suður-afrískur stjórnmálamaður sem er fimmti og núverandi forseti Suður-Afríku. Hann varð forseti eftir að Jacob Zuma sagði af sér. Hann hafði áður verið baráttumaður gegn aðskilnaðarstefnunni í Suður-Afríku, verkalýðsleiðtogi og viðskiptajöfur. Ramaphosa hafði verið varaforseti Zuma frá 2014 til 2018 og aðalræðismaður Íslands í Jóhannesarborg. Hann var kjörinn forseti Afríska þjóðarráðsins á 54. flokksþingi þess í desember árið 2017. Hann er einnig fyrrverandi formaður áætlananefndar Suður-Afríku, sem sér um framtíðaráætlanir sem miða að því að fylkja Suður-Afríkumönnum að baki „sameiginlegum markmiðum og forgangsröðun til að styrkja langtímaþróun landsins“. Ramaphosa tilheyrir Venda-þjóðarbrotinu og er fyrsti forseti landsins af því þjóðerni.

Cyril Ramaphosa
Forseti Suður-Afríku
Núverandi
Tók við embætti 15. febrúar 2018
Varaforseti	David Mabuza
Forveri	Jacob Zuma
Persónulegar upplýsingar
Fæddur	17. nóvember 1952 (1952-11-17) (71 árs) Soweto, Suður-Afríku
Þjóðerni	Suður-afrískur
Stjórnmálaflokkur	Afríska þjóðarráðið
Maki	Tshepo Motsepe
Börn	5
Háskóli	Háskólinn í Limpópó Háskóli Suður-Afríku

Ramaphosa hefur verið kallaður „slyngur samningamaður“. Hann var helsti samningamaður Afríska þjóðarráðsins við lýðræðisvæðingu Suður-Afríku. Ramaphosa byggði upp stærstu og voldugustu verkalýðssamtök í Suður Afríku – Þjóðarsamband námuverkamanna (National Union of Mineworkers eða NUM). Hann lék lykilhlutverk ásamt Roelf Meyer úr Þjóðarflokknum í að semja um friðsamleg endalok aðskilnaðarstefnunnar og fyrstu lýðræðislegu kosningar landsins árið 1994. Nelson Mandela mælti með Ramaphosa sem eftirmanni sínum á forsetastól landsins en talið er að hann hafi að endingu látið undan þrýstingi og valið Thabo Mbeki sem eftirmann sinn þótt Ramaphosa hafi notið meiri almannahylli. Ramaphosa er kunnur viðskiptajöfur og talið er að auðæfi hans nemi um 6,4 milljónum suður-afrískra randa. Hann hefur meðal annars verið eignaraðili í McDonald's-skyndibitakeðjunni í Suður-Afríku, framkvæmdastjóri fjarskiptafyrirtækisins MTN Group og meðlimur í framkvæmdastjórn fyrirtækisins Lonmin.

Þrátt fyrir að hafa getið sér góðan orðstír með hlutverki sínu í lýðræðisvæðingu landsins hefur Ramaphosa einnig verið gagnrýndur fyrir viðskiptahætti sína. Þessi gagnrýni hefur þó aldrei leitt til ákæra á hendur honum fyrir ólöglegt athæfi. Ramaphosa hefur meðal annars verið sakaður um að hagnast á ólöglegan máta á kolasölu ásamt fyrirtækinu Glencore. Sem meðlimur í framkvæmdastjórn Lomnin var hann einnig gagnrýndur fyrir að kalla á eftir aðgerðum gegn verkfalli námuverkamanna árið 2012, stuttu áður en ríkisstjórnin beitti ofbeldi til að brjóta niður verkfallið.

Frá því að Ramaphosa varð forseti hefur hann lagt áherslu á landeignarumbætur í Suður-Afríku. Þrátt fyrir lok aðskilnaðarstefnunnar er mikill meirihluti besta ræktarlandsins í Suður-Afríku í enn höndum hvíta minnihlutans. Þessi misskipting er mörgum Suður-Afríkumönnum bitbein og líta þeir á þetta sem arfleifð kynþáttamismununar aðskilnaðartímans. Stefna Ramaphosa hefur verið sú að gera breytingar á stjórnarskrá landsins til þess að leyfa ríkisstjórninni að taka jarðir hvítra landeigenda eignarnámi án endurgjalds. Stefna Ramaphosa er ekki óumdeild og hefur Thabo Mbeki, fyrrverandi forseti landsins, meðal annars gagnrýnt stefnubreytinguna.