Eyjafjallajökull: Jökull og eldfjall á Suðurlandi

Eyjafjallajökull er sjötti stærsti jökull Íslands. Undir jöklinum er eldkeila sem hefur gosið fjórum sinnum síðan land byggðist, fyrst árið 920, þá 1612, 1821 og 2010. Öll þessi gos hafa verið frekar lítil. Þegar gaus árið 1821 stóð gosið til ársins 1823. Gos hófst svo á Fimmvörðuhálsi þann 20. mars 2010 austan við Eyjafjallajökul. Þann 14. apríl 2010 hófst gos undir jökulhettunni.

Eyjafjallajökull hefur nokkra tinda í kringum hringlaga gíg sem er 3 - 4 km að þvermáli: Hámundur, Goðasteinn og Guðnasteinn, Hámundur er hæsti tindurinn eða um 1640 metrar. Jökullinn sjálfur var mældur snemma á 20. öld af dönskum landmælingamönnum og var þá 1.666 m hár. Hann var mældur árið 2010 eftir eldgosið og var þá 1640 metrar.

Úr jöklinum renna 2 skriðjöklar sem heita Steinsholtsjökull og Gígjökull en þeir skríða báðir til norðurs í átt að Þórsmörk. Hafa þeir á síðustu árum hörfað mikið og er Gígjökull nánast að hverfa.

Eyjafjallajökull og Mýrdalsjökull eru næst hvor öðrum á Fimmvörðuhálsi. Þar reka Ferðafélag Íslands og Útivist 2 gistiskála sem heita Baldvinsskáli og Fimmvörðuskáli. Eyjafjallajökull er mjög varasamur til ferðalaga vegna jökulsprungna en jökullinn er mjög brattur og sprunginn.

Lítið eldgos varð 2010 á Fimmvörðuhálsi, austan Eyjafjallajökuls, og stóð frá 21. mars til 13. apríl það ár. Fyrstu merki um gosið sáust kl. 23:58 20. mars og voru talin vera í Eyjafjallajökli. Síðar kom í ljós að gossprungan var á Fimmvörðuhálsi.

Eldgos hófst í toppgíg Eyjafjallajökuls að morgni 14. apríl 2010 og stóð til 23. maí það ár. Gosið vakti alþjóðlega athygli þar sem flugsamgöngur stöðvuðust marga daga í röð.

• Vísindavefur: Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?
• Hvað hafa orðið mörg gos í Eyjafjallajökli og Fimmvörðuhálsi á sögulegum tíma og nútíma og hvaða ár urðu þessi gos? - Vísindavefur

• „Eyjafjallajökull“. Sótt 28. desember 2005.
• „Eyjafjallajökull“. Sótt 28. desember 2005.

 

Wiki Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Eyjafjallajökull.

   Þessi Íslandsgrein sem tengist landafræði er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.