1 Май

Ел ахырына кадәр 244 көн кала.

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

 

  Халыкара

•   Халыкара эшчеләр көне яки Хезмәт бәйрәме (гарәп. يوم العمال العالمي‎, ингл. International Workers' Day, исп. Día Internacional de los Trabajadores, кыт. 国际劳动节, рус. День международной солидарности трудящихся, фр. Journée internationale des travailleurs).

  Милли

•   Аргентина,   Латвия,   Маршалл Утраулары — Милли Конституция (милләтнең нигезе) көне (исп. Día de la Constitución de la Nación Argentina, лат. Latvijas Satversmes sapulces sasaukšanas diena (Konstitūcijas diena), ингл. Constitution of the Marshall Islands Day).
•   Казакстан — Җөмһүрият халыклары бердәмлеге көне (каз. Qazaqstan halqynyn' birligi ku'ni, рус. Праздник единства народа Казахстана).

  Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Гадәти май башы көне (ингл. May Day, рус. Первомайские обычаи).
  •   Франция — Энҗе чәчәк көне (фр. Muguet du 1er mai).
  •   Чехия — Гашыйклар көне (чех. Svátek zamilovaných).
• Халыкара кеше күрмәгәндә көнбагыш утырту көне (ингл. International Sunflower Guerrilla Gardening Day, рус. Международный подсолнечниковый день партизанского садоводства).
•   АКШ — Хокук көне (ингл. Law Day).
•   АКШ /   Гавайлар штаты — Леи чәчәк гирляндалары көне (ингл. Lei Day, рус. День лей).
•   Бразилия — Бразилияле әдәбият көне (порт. Dia da Literatura Brasileira, рус. День бразильской литературы, ингл. Brazilian Literature Day).
•   Һиндстан /   Гөҗәрат — Гөҗәрат штаты оешу көне (ингл. Gujarat Day, гөҗ. महाराष्ट्र दिन, һинди गुजरात दिवस).
•   Һиндстан /   Махараштра — Махараштра штаты оешу көне (ингл. Maharashtra Day, мар. महाराष्ट्र दिन, һинди महाराष्ट्र दिवस).
• Кельт чыгышлы ирланд, шотланд һәм манкс халкы — Белтейн ритуаллары көне (ингл. Beltane, рус. Белтейн).

Киң вакытлы халыкара чаралар

• 1707 —   Англия һәм   Шотландиянең бер дәүләткә берләшүе турындагы уния үз көченә керә.
• 1786 —   Венада беренче тапкыр Моцартның «Фигаро туе» операсы куела.
• 1917 — Мәскәүнең Әсәдуллаев йортында I Бөтенрусия мөселман корылтае узган. Корылтай Ырынбур мәхкәмәи шәргыясен Эчке Россия һәм Себер мөселманнарының диния нәзарәте итеп үзгәртә һәм Галимҗан Барудине аның мөфтие итеп сайлый.
• 1926 — « » авиаширкәте беренче рейсын башкара.
• 1948 —   Корея Халык Демократик Җөмһүрияте барлыкка килә.
• 1951 —   Федератив Алмания Җөмһүриятенең   Мүнхен шәһәрендә   Азат Европа радиосы/Азатлык радиосы үз эшен башлый.
• 1999 — Болыт Боб Шакмак Ыштаннар маҗаралары турында мультипликация сериалы чыга башлый.
• 2003 — Джордж Буш   Гыйракта хәрби кампаниянең тәмамлануын игълан итә.
• 2004 —   Аурупа Берлегенә   Маҗарстан,   Кипр Республикасы,   Латвия,   Литва,   Мальта,   Польша,   Словакия,   Словения,   Чехия һәм   Эстония дәүләтләрен кабул ителә.

Шулай ук карагыз: Төркем:1 май көнне туганнар

• 1672 — Джозеф Аддисон, инглиз язучысы, публицист, сәясәт эшлеклесе, журналист.
• 1764 — Бенджамин Латроб, АКШ архитекторы (Капитолий).
• 1827 — Жюль Бретон, француз рәссамы.
• 1830 — Гвидо Гезелле, фламанд шагыйре һәм тел белгече.
• 1850 — Мукими,
• 1869 — Хрисанф,
• 1889 — Мәхмүт Дулат-Али, татар инкыйлабчысы, РСДРП әгъзасы.
• 1894 — Ильяс Җансүгиров,
• 1894 — Мария Реститута,
• 1895 — Николай Ежов, совет фирка һәм дәүләт эшлеклесе, НКВД генераль комиссары.
• 1899 — Ион Кодица, совет фирка-дәүләт эшлеклесе.
• 1899 — Рәхим Максутов,
• 1900 — Александр Ват, поляк шагыйре, тәрҗемәче.
• 1901 — Феодосия Дембицкая,
• 1902 — Зиннәт Вәлиев,
• 1903 — Георгий Максимов,
• 1905 — Әхмәт Исхак, татар шагыйре.
• 1905 — Виктор Гусев,
• 1908 — Всеволод Федынский,
• 1908 — Мәхмүт Игъламов,
• 1910 — Бәһиҗә Боран,
• 1911 — Бәдри Мәмбәтколов,
• 1911 — Генрих Абрамович, газ динамикасы галиме, профессор.
• 1911 — Рәшит Мортазин,
• 1914 — Мирза Рәхмәтов,
• 1915 — Мина Урган,
• 1915 — Тимер Арслан, татар һәм башкорт шагыйре.
• 1916 — Габдулла Баттал,
• 1916 — Торсынбай Улҗабаев,
• 1917 — Ибнеәмин Альбетков, Бөек Ватан сугышы чоры Кызыл Гаскәре укчылар батальоны командиры, Советлар Берлеге каһарманы.
• 1918 — Бәшир Рәмиев, совет уйлап табучысы, беренче СССР санакларын («Стрела», «Урал-1») төзүче.
• 1920 — Мая Кулиева,
• 1921 — Николай Ковалев,
• 1921 — Николай Непримеров,
• 1922 — Кайхөсрәү Д. Ирани,
• 1926 — Николай Баныкин,
• 1926 — Мирза Мәхмүтов, татар галиме, педагог һәм шәркыятьче.
• 1927 — Кави Латыйп, татар язучысы, фронтовик шагыйрь.
• 1927 — Лендруш Хуршудян,
• 1929 — Гайнетдин Габдерахманов,
• 1930 — Майя Инджикян,
• 1930 — Резеда Вәлиева, татар язучысы.
• 1931 — Аркадий Родыгин,
• 1931 — Мират Бәкирев,
• 1932 — Кадим Гарифуллин,
• 1932 — Тәлгать Хөрәмшин,
• 1933 — Ирина Студенцова,
• 1933 — Рәфкать Сәфәров, атом физикасы галиме, профессор.
• 1934 — Мөҗип Низамиев,
• 1935 — Вакыйф Нуруллин, татар язучысы.
• 1935 — Зикаф Давытов,
• 1935 — Мөхәррәм Сәлимов,
• 1936 — Дилбәр Габдерахманова, дирижер.
• 1937 — Фәния Азанова-Вафина,
• 1938 — Илес Татаев,
• 1940 — Мансур Шиһапов, татар шагыйре.
• 1941 — Венер Сәлимов, ТР КГБсы рәисе (1993-1999), ТР атказанган юристы.
• 1941 — Рима Царева,
• 1941 — Тәүфикъ Әйди, татар язучысы, прозаик, публицист.
• 1943 — Рәфкать Таҗиев,
• 1946 — Мирсәй Гариф, язучы, тарихчы.
• 1950 — Валериан Некратов,
• 1950 — Миңсылу Усманова,
• 1950 — Фатыйх Сибәгатуллин,
• 1952 — Анатолий Незнакин,
• 1952 — Әлфинур Хисами,
• 1955 — Җиһанур Фазуллин,
• 1956 — Камил Гилманов,
• 1965 — Андрей Трифонов,
• 1970 — Хавьер Грасия,
• 1972 — Тамара Хукуотер,
• 1974 — Мөршидә Кыямова,
• 1991 — Сергей Емелин,
• 1994 — Петра Гинчицова,
• 1996 — Айгөл Әхмәтшина,

Шулай ук карагыз: Төркем:1 май көнне вафатлар

• 1813 — Иван Жарков, сәүдәгәр, җәмәгать эшлеклесе, иганәче.
• 1870 — Николай Чернеевский,
• 1873 — Давид Ливингстон, инглиз сәяхәтчесе.
• 1904 — Антонин Дворжак, чех композиторы.
• 1920 — Маргарита Коннаутская,
• 1942 — Матвей Спиридонов,
• 1945 — Зәки Хәбибуллин,   Советлар Берлеге Каһарманы (1945).
• 1950 — Мәммәд Сәид Ордубади,
• 1964 — Михаил Великанов,
• 1978 — Арам Хачатурян,
• 1979 — Виль Липатов,
• 1982 — Рубен Аванесов, тел белеме галиме, профессор.
• 1983 — Сөләйман Гафиятуллин, янгын сүндерүчесе, җитәкче.
• 1984 — Николай Некрасов,
• 1988 — Гали Дәүләтказин,
• 1990 — Инна Федорова,
• 1991 — Александр Меркушев,
• 1994 — Айртон Сенна, Бразилия автогонщигы.
• 1995 — Анатолий Воронов,
• 1996 — Елена Колотинская,
• 2001 — Ольга Бардина,
• 2002 — Татьяна Калашникова,
• 2004 — Александр Вишняков,
• 2004 — Мидхәт Шакиров, Башкортстан АССР өлкә комитеты беренче секретаре.
• 2006 — Рауно Лехтинен,
• 2008 — Димитр Аврамов,
• 2012 — Руфина Гашева,