1 Мамыр

Жылдың аяғына 244 күн қалады.

•   Қазақстан — Халқының бірлігі күні.
•   Ресей — Көктем және еңбек мерекесі

 

• Үш мың жыл бұрын ежелгі Италия тұрғын­дары Жердің қамқоршысы әйел-құдай – Майяға табынған. Соның құрметіне бүгінге дейін мамыр айының алғашқы күні серуен­деу мен салтанат мерекесі болып есептелді.
• 1890 жылы Парижде өткен ІІ интернационал конгресінің шешімімен 1886 жылы Чикагода болған америкалық еңбек­шілердің 8 са­ғаттық жұмыс күнін талап етіп, капиталис­тер мен қанаушыларға қарсы жанқиярлық күресінің құрметіне Варшава қаласында сол жылдан бастап 1 Ма­мыр ең­бекшілердің ын­тымағы мерекесі ретінде аталып келеді.
• Ал­ғаш айтулы мейрамды 1890 жылы Аустро-Мажарстан, Бельгия, Германия, Дания, Испания, Италия, АҚШ, Норвегия, Франция, Швеция сияқты мемлекеттер атап өтті. Со­дан бері аумалы-төкпелі заман өтіп, саяси жүйелер жаңғырса да, қазіргі таңда 1Мамыр мерекесін әртүрлі мазмұнда әлем­нің 66 мемлекеті тойлайды. Еуроодақ пен НАТО-ға]қосылған кешегі социалистік ел­дер үшін 1 Мамырдың маңызы шамалы. Украинада 1 Мамыр күні халық алаңда ме­реке ұйым­дас­­тырып, орманда серуен құрып, кәуәп да­йындайды. Оңтүстік Африка рес­публика­сында халықтық өнер туынды­лары­ның көрмесін ұйымдастырып, төмен баға­мен жал­пы халыққа арналған тұрмыстық бұ­йымдар сатылады. Сицилияда жергілікті халықтың сенімі бойынша, бұл күні даладан түймедақ (ромашка) теру бақыт әкеледі-міс.
• Испанияда бұл күн гүлдер мерекесі болып саналады.
• Берлин полицейлері үшін бұл күн ауыр да мазасыз күн, себебі елдегі пар­тиялар мен қозғалыстардың шеруінің соңы бей-берекет тәртіпсіздіктерге ұласып жата­ды. Ал америкалықтар болса, мейрам екен демейді, жұмыс істейді.
• Британияда 1 Ма­мыр – демалыс күні.
• 1977 жылы лейбористер билік басында болғанда, бұл күн мемле­кет­тік мейрам ретінде аталып өтетін. Еуропаның көпшілік елдері бұл күнді атап өтуге сонша­лық ықыласты емес. Аустрия, Болгария, Бразилия, КХДР-да еңбек мейрамы ретінде мемлекеттік деңгейде аталып өтеді.
• Ресей империясында 1890 жылдан бастап 1 Мамыр мерекесі аталып келеді. Алайда 1897 жылы бұл мейрамды тойлаудың арты саяси сипат алып, бұқаралық бас көтеруге ұласады. Тек большевиктер 1917 жылдан бастап 1 Мамыр мерекесін тұрақты түрде атап өтуді дәстүрге айналдырған. 1 мамыр мейрамы КСРО құр­са­ғындағы қырық құрау ұлыстарды бірың­ғай кеңес халқына айналуына үлес қосқан-ды. 1 мамыр қызыл төңкеріс пен таптық кү­рестің символы болды. Кеңестік идеология­ның тегеуріні сондай, 1 мамыр күні Маяков­скийдің «Бейбітшілік! Еңбек! Мамыр!» деген сөзімен ұран тастап, алқызыл жалау желбіретіп, алаңда төбе көрсетпегендерді ертесіне жұмыстан шығарып жіберетін. КСРО-ның орнын басқан Ресейде 1 Мамыр мерекесін 1997 жылдан бастап Көктем және еңбек мерекесі ретінде атап өтеді. ТМД ел­дері ішінде Ресей мен Молдавия бұл мей­рамда қатарынан бес күн демалады. Ал Әзірбайжан, Грузия, Түрікменстан және Өзбекстанда 1 мамыр – жұмыс күні. Бірақ өзбек, түрікмен жұрты бұл күні ұлттық тағам дайындап, өзбекше, түрікменше тойлайды.

• 1929 — Майя Рысқұлова, медицина ардагері.
• 1938 — Әбдірахман Асылбек, ақын.
• 1956 — Майра Ілиясова, әнші, продюсер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері.

• 1978 — Арам Хачатурян, сазгер