کوبا (به اسپانیایی: Cuba) با نام رسمی جمهوری کوبا (به اسپانیایی: República de Cuba) کشوری است تشکیل شده از مجمع الجزایری در دریای کارائیب و پایتخت آن هاوانا است.
جمعیت این کشور ۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر و زبان رسمی آن زبان اسپانیایی است. ۶۵ درصد مردم این کشور مسیحی، ۲۵ درصد بیدین و ۱۷ درصد پیرو باورهای بومی (مانند سانتریا) هستند. واحد پول این کشور پزوی کوبا است.
جمهوری سوسیالیستی کوبا República de Cuba (اسپانیایی) کوبا | |
---|---|
شعار: "¡Patria o Muerte, Venceremos!" (اسپانیایی) "یا میهن یا مرگ!" | |
موقعیت کوبا (green) | |
پایتخت و بزرگترین شهر | هاوانا ۲۳°۸′ شمالی ۸۲°۲۳′ غربی / ۲۳٫۱۳۳°شمالی ۸۲٫۳۸۳°غربی |
زبان(های) رسمی | زبان اسپانیایی |
گروههای قومی (۲۰۱۲) | |
نام(های) اهلیت | کوبایی |
حکومت | جمهوری تک حزبی سوسیالیستی |
• رئیسجمهور | میگل دایاز-کانل |
• معاون اول رئیسجمهور | Salvador Valdés Mesa |
• رئیسجمهور از مجلس شورای ملی | Esteban Lazo Hernández |
قوه مقننه | National Assembly of People's Power |
استقلال | |
• جنگ استقلال | فوریه ۲۴، ۱۸۹۵ |
• به رسمیت شناخته شده (بیش از اسپانیا دست به ایالات متحده) | دسامبر ۱۰، ۱۸۹۸ |
• جمهوری اعلام کرد (استقلال از ایالات متحده) | مه ۲۰، ۱۹۰۲ |
۲۶ ژوئیه ۱۹۵۳ - ژٰانویه ۱، ۱۹۵۹ | |
• قانون اساسی کنونی | فوریه ۲۴، ۱۹۸۴ |
مساحت | |
• کل | ۱۰۹٬۸۸۴ کیلومتر مربع (۴۲٬۴۲۶ مایل مربع) (۱۰۶مین) |
• آبها (٪) | ناچیز |
جمعیت | |
• سرشماری ۲۰۱۳ | ۱۱٬۲۱۰٬۰۶۴ |
• تراکم | ۱۰۲ بر کیلومتر مربع (۲۶۴٫۲ بر مایل مربع) (۱۰۶مین) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۱ |
• کل | $۲۱۲ billion (۵۸مین) |
• سرانه | $18,796 (61st) |
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۱۳ |
• کل | $۷۸٫۶۹۴ billion (۶۵مین) |
• سرانه | $6,985 (86th) |
شاخص جینی (۲۰۰۰) | ۳۸٫۰ |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۳) | ۰٫۸۱۵ 44th |
واحد پول | (CUC) |
منطقه زمانی | یوتیسی−۵ (CST) |
• تابستان (ساعت تابستانی) | یوتیسی−۴ (CDT) |
جهت رانندگی | راست. |
پیششماره تلفنی | +۵۳ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | CU |
دامنه سطحبالا | .cu |
|
از نظر فرهنگی، کوبا بخشی از آمریکای لاتین بهشمار میآید. این کشور چندنژادی است که مردم، فرهنگ و آداب و رسوم آن از ریشههای گوناگونی از جمله سرخپوستان بومی تائینو و سیبونی، دوره طولانی استعمار اسپانیا، آوردن بردگان آفریقایی و رابطه نزدیک با اتحاد جماهیر شوروی در جنگ سرد سرچشمه میگیرد.
این کشور در طول جنگ سرد میان اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده از مناطق پرجنجال بود و بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ حتی جهان را تا آستانه وقوع جنگ هستهای برد. کوبا یکی از اندک کشورهای سوسیالیست و مارکسیستی-لنینیستی موجود است و نقش کلیدی حزب کمونیست در قانون اساسی نهادینه شدهاست. ناظران مستقل دولت کوبا را به نقض حقوق بشر از جمله حبس خودسرانه کوتاهمدت متهم کردهاند.
در ۱۴۹۲ کریستف کلمب جزیرهای را کشف کرد که هماکنون کوبا نام دارد. در آن زمان این جزیره به امپراتوری اسپانیا تعلق گرفت. در ۱۵۱۱ اولین اقامتگاههای اسپانیاییها در کوبا تأسیس شد. اسپانیا حدود ۱۰۰ هزار نفر از مردم بومی را به بردگی گرفت، آنها را مسیحی کرد و به جستجوی طلا واداشت. با این وجود پس از گذشت یک قرن عملاً این افراد بومی از بین رفتند. از جمله دلایل این اتفاق، شیوع بیماری عفونی اوراسیایی بود که به دلیل عدم مقاومت بومی گسترش یافت البته قتلعام بومیان توسط استعمارگران اسپانیائی مهمترین عامل مرگ بومیان بودهاست.
کوبا به مدت ۴۰۰ سال تحت استعمار اسپانیا قرار داشت (۱۵۱۱–۱۸۹۸). در این مدت اقتصادش بر پایه کشاورزی، معدن و صادرات شکر، قهوه و تنباکو به اروپا و بعدها آمریکای شمالی بود. این کارها در ابتدا توسط بردههای آفریقایی که به کوبا آورده شده بودند انجام میشد. جمعیت کوبا در ۱۸۱۷ عبارت بود از ۶۳۰٬۰۰۰ نفر که ۲۹۱٬۰۰۰ نفر از آنها سفیدپوست، ۱۱۵٬۰۰۰ نفر سیاهپوست غیربرده و ۲۲۴٬۰۰۰ نفر سیاهپوست برده بودند.
در ۱۸۹۲ یک مخالف تبعید شده به نام خوزه مارتی، حزب انقلابی کوبا را در نیویورک پایهریزی کرد. هدف این حزب استقلال کوبا از اسپانیا بود. در ۱۸۹۵، خوزه مارتی برای پیوستن به تلاشهای ماکسیمو گومز به مونته کریستی و سانتو دومینگو رفت. مارتی دیدگاههای سیاسی خود را در بیانیهٔ مونته کریستی به تحریر درآورد. جنگ علیه نیروهای نظامی اسپانیا در ۲۴ فوریه ۱۸۹۵ در کوبا آغاز شد. اما مارتی تا آوریل ۱۸۹۵ نتوانست خود را به کوبا برساند. مارتی در دوس ریوس در ۱۹ می ۱۸۹۵ کشته شد. مرگ مارتی، او را به قهرمان ملی کوبا بدل کرد.
حدود ۲۰۰ هزار اسپانیایی کوبا را به توپ بستند. فرماندهٔ نظامی کوبا، مردم را به کمپها فرستاد.
ادعا شدهاست که بین ۲۰۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ شهروند کوبایی بر اثر گرسنگی یا بیماری در این کمپها جان باختند.
کوبا تا پایان جنگ اسپانیا-آمریکا در ۱۸۹۸ همچنان مستعمره اسپانیا باقیماند. پس از جنگ آمریکا-اسپانیا، این دو کشور معاهدهای به نام معاهدهٔ پاریس را در ۱۸۹۸ امضا کردند که طی آن اسپانیا کشورهای پورتوریکو، فیلیپین و گوام را به ازای جمعاً ۲۰ میلیون دلار به آمریکا واگذار کرد. در یک پیمان مشابه، اسپانیا متعهد شد که از پادشاهی بر کوبا چشم پوشی کند. تئودور روزولت که در جنگ آمریکا-اسپانیا شرکت کرده بود و تا اندازهای نیز به جنبشهای استقلال خواهانه روی خوش نشان میداد، در ۱۹۰۱ پس از ویلیام مککینلی به عنوان رئیسجمهور آمریکا انتخاب شد و معاهده را واگذار کرد. به این ترتیب کوبا در ۱۹۰۲ به صورت رسمی از آمریکا مستقل شد و نام جمهوری کوبا به خود گرفت. تحت شرایط جدیدِ کوبا، آمریکا حق مداخله در امور داخلی کوبا و همچنین روابط اقتصادی و سیاسیاش با دیگر کشورها را برای خود محفوظ نگه داشت.
بین ۱۹۵۳ و ۱۹۵۹ انقلاب کوبا اتفاق افتاد که منجر به براندازی دیکتاتوری فولخنثیو باتیستا ثالدیوار و روی کار آمدن دولت جدید به رهبری فیدل کاسترو گردید. در سال ۱۹۵۲ استقلال خود را از اسپانیا اعلام کرد.
در ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۱، جمعیت گستردهای از مردم کوبا، در اعتراض به کمبود مواد غذایی، قطعی و نبود آب و برق و مشکلات اقتصادی به خیابانها آمدند. این تظاهرات از لحاظ گستردگی از زمان فروپاشی شوروی سابق که از حامیان دولت کمونیستی کوبا بوده تاکنون بیسابقه بودهاست.
کوبا جزیرهای است که در میان دریای کارائیب و اقیانوس اطلس شمالی قرار گرفتهاست و دارای مساحتی برابر ۱۱۰٬۸۶۱ کیلومتر مربع میباشد.
مرز زمینی آن تنها با پایگاه دریایی ایالات متحدهاست که خلیج گوانتانامو نام دارد.
اقلیم کوبا معتدل و بادهای بسامان در این کشور در جریانند. موقعیت جغرافیایی آن ۰۰ ۸۰ غربی و ۳۰ ۲۱ شمالی است.
تاریخچه: در سال ۱۹۰۹ میلادی، ژنرال فرمانده اوبرت (Governor General Aubert) تصمیم گرفت که مکانی بسازد تا دولت استانی در آن جای بگیرد؛ او میخواست که موقعیت این ساختمان جایی باشد که دیوارهای قدیمی شهر قرار داشتهاست. طراحی این بنا توسط معماران رودولفو ماروری کوبایی (Rodolfo Marurí) و پائول بلائو بلژیکی (Paul Belau) انجام شد و ساخت آن توسط شرکت قراردادی ژنرال امضا شد که بیش از ۱٫۵ میلیون پزو کوبا هزینه داشت. زمانی که سال ۱۹۱۷ رو به اتمام بود، بانو ماریانا سوا تحت تأثیر شکوه و جایگاه فوقالعاده این ساختمان قرار گرفت و زیبایی آن را بسیار تحسین کرد. رئیسجمهور ماریو گارسیا منوکال، همسر این خانم از طریق کارهای قانونی، این ساختمان را که هنوز در دست ساخت بود از دولت استانی گرفت و در سال ۱۹۱۸ به کاخ ریاست جمهوری تبدیل کرد. در ژانویه ۱۹۲۰ تکمیل ساختمان به پایان رسید و این ساختمان بهطور رسمی افتتاح شد.
این ساختمان، بخش مهمی از تاریخ بعد از انقلاب کوباست که بعد از پیروزی انقلاب از ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۵، جایگاه دولت و شورای وزیران و در ۱۹۶۵ کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست کوبا در کاخ ریاست جمهوری در اینجا تشکیل شد. در سال ۱۹۷۴، این بنا کاربری خود را به موزهای تغییر داد که به انقلاب کوبا اختصاص یابد و در سال ۲۰۱۰ به عنوان یک بنای ملی به ثبت رسید.
معماری موزه انقلاب کوبا: وجود غنی این ساختمان با محیط اطرافش کاملاً متفاوت است. یک مثال از این تفاوت، راه پله اصلی سنگ مرمر کارارا است که جلوه بسیار زیبایی دارد. دیوارهای خارجی ساختمان از سنگ ساخته شده و دیوارهای داخلی از بتن آرمه ساخته شدهاند. جالب اینجاست که طاق کاشی کاری بسیار جالب آن، با سفال به پایان رسیده که اصلاً بخشی از طراحی اولیه آن نبوده و توسط ای والدراما و ام گونزالس طراحی شدهاست. نمای داخلی موزه انقلاب کوبا توسط تیفانی استودیو طراحی شده که بسیار چشمگیر و زیبا است.
خود ساختمان موزه از لحاظ تاریخی سیر نزولی دارد، از بالاترین طبقه به پایین میتوانید اتفاقاتی که قبل از انقلاب کوبا، در طول انقلاب و پس از آن اتفاق افتادهاند را مشاهده کنید. در برخی از طبقات داستانهایی به زبان انگلیسی و اسپانیایی روایت میشود که دانستن آنها برایتان بسیار جالب است.
بر مبنای آمارهای سازمان بهداشت جهانی:
همچنین در کوبا مراقبتهای بهداشتی به عنوان یک حقوق شهروندی در نظر گرفته میشود. مراقبتهای بهداشتی همگانی برای تمام شهروندان مجانی است. کوبا دارای بالاترین نسبت دکتر به بیمار در سطح جهان و برابر با ۶/۷ در هر ۱۰۰۰ نفر است. در سال ۲۰۱۴، نرخ مرگ و میر نوزادان در کوبا، یکی از کمترین نرخها در جهان و برابر با ۴/۲ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده بود.
مراقبتهای پزشکی در کوبا بر پیشگیری امراض تأکید دارد، تا این که تنها متکی به دارو باشد، یا دسترسی محدود به داروهایی داشته باشد که گاهی از طرف آمریکا در محاصره و تحریم است. مجله لانسیت در سال ۲۰۱۴ نوشت: «اگر دستاوردهای کوبا بتواند در سراسر طیف گستردهای از کشورهای کمدرآمد و متوسط رواج پیدا کند، سلامت جمعیت جهان دگرگون میشود.» کوبا پیشگام توسعه داروهایی جهت معالجه و پیشگیری سرطان ریه است، و از قطع عضو بدن، مرتبط با دیابت، پیشگیری نمودهاست.
اینترنت
اینترنت در کوبا به دلیل کمبود بودجه و تحریمهای شدید ایالات متحده دارای محدودیتهایی بود ولی از سال ۲۰۱۸ استفاده از سرویس ۳ جی تقریباً برای همهٔ مردم رایگان شدهاست.
پناهندگی
بر اساس گزارش دولت آمریکا ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ نفر (حدود ۱۰٪ جمعیت کوبا) از سالهای ۱۹۵۹ (زمان وقوع انقلاب کوبا) به دلیل تبلیغات شدید آمریکا و دیکتاتور اسبق کوبا یعنی فولخنسیو باتیستا، این کشور را ترک کردند. کوبا به دلیل منابع محدود جزو کشورهای سختگیر در مهاجرپذیری قرار دارد.
اعدامهای سیاسی
تحقیق توسط مدرسه حقوق کرنل در ماه اکتبر سال ۲۰۱۵ نشان میدهد که در کوبا هیچکسی محکوم به اعدام یا هیچکس در انتظار اعدام نیست. دادگاه عالی کوبا، آخرین زندانی باقیمانده محکوم به اعدام، به حکم یک آمریکایی-کوبایی محکوم به قتل که در اجرای حمله تروریستی سال ۱۹۹۴ به این جزیره نقش داشت و آخرین زندانی باقی مانده محکوم به اعدام محسوب میشد، در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۰ تخفیف داد؛ و از آن زمان تاکنون هیچ حکم اعدام شناخته شده و جدیدی صورت نگرفتهاست.
انتخابات مجمع ملی قدرت خلق (نهاد عالی قانونگذاری) هر پنج سال صورت میگیرد و انتخابات انجمنهای شهر و شهرداری مناطق، هر دو سال و نیم برگزار میشود. پس از آن نمایندگان مجمع ملی قدرت خلق، شورای دولت و شورای کشور را انتخاب میکنند، که به نوبه خود شورای وزیران را منصوب میکند که رئیسجمهور را انتخاب میکند.
از سال ۲۰۱۸ میلادی (تاریخ انتخابات عمومی آینده در کوبا)، برای تمام موقعیت مقامات منتخب ارشد، از جمله رئیسجمهور، فقط دو دورهٔ پنج ساله حق تصدی آن پست را خواهد داشت. هر کسی میتواند نامزد و یک کاندید شود. لازم نیست شخص، عضو حزب کمونیست (سی پی) باشد. نمیتوان هیچ پولی برای ترویج و تبلیغ نامزدهای انتخاباتی خرج کرد و هیچ حزب سیاسی (از جمله حزب کمونیست) اجازه ندارند در طول انتخابات، کمپین راه بیندازند. پرسنل نظامی در حوزههای رأیگیری انجام وظیفه نمیکنند؛ و دانشآموزان از صندوقهای رأی حفاظت میکنند.
آموزش رایگان تا سطح تحصیلات عالی، یک حق همگانی است. در مقایسه با دیگر کشورها در جهان، کوبا بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی خود را صرف آموزش و پرورش شهروندان کوبایی میکند. «معلمان سیار» (معلم سرخانه) برای خانه کودکانی فراهم شدهاست که قادر به رفتن به مدرسه نیستند. بسیاری از مدارس مراقبتهای مجانی را در صبح و پس از مدرسه برای والدین شاغلی فراهم ساخته که فامیل دیگری ندارند تا از کودکانشان پرستاری و مراقبت نماید. در کوبا ۲۲ دانشکده پزشکی وجود دارد، در حالی که تا سال ۱۹۵۹ و قبل از انقلاب کوبا، تنها ۳ دانشکده وجود داشت.
قانون کوبا حق داوطلبانه تشکیل اتحادیههای کارگری و پیوستن به آنها را تضمین میکند. اتحادیهها بهطور قانونی مستقل و از نظر مالی خودمختارند، مستقل از حزب کمونیست و دولت هستند و توسط حق عضویت اعضای خود تأمین مالی میشوند. حقوق کارگران توسط اتحادیهها از جمله با یک قرارداد کتبی، ۴۴–۴۰ ساعت کار در هفته و ۳۰ روز مرخصی سالیانه با حقوق در بخش دولتی حمایت شدهاست.
چنانچه اتحادیه فکر کنند که کار کردن خطرناک است، حق دارند که کار را متوقف کنند. آنها حق دارند که در مدیریت کارخانه حضور یابند، اطلاعات مدیریت را در فضای اداره و مصالح، و زمان تسهیلات را برای نمایندگان دریافت کنند. توافق اتحادیه برای اخراجها، تغییرات در سبک ساعات کاری، اضافه کاری، و گزارش ایمنی سالانه، ضروری است. اتحادیهها هم چنین در کوبا دارای نقش سیاسی هستند و یک حق قانونی (قانون اساسی) دربارهٔ مشورت قانون استخدامی دارند. آنها هم چنین دارای حق پیشنهاد قوانین جدید به مجلس شورای ملی هستند.
منابع طبیعی آن شامل معادن کبالت، نیکل، آهن، مس، کروم و سیلیکون است. با وجود دولت متمرکز، دولت کوبا درصدد است تا قوانین اقتصادی این کشور را سهل کند. با هدف بهبود کارکرد موسسات تجاری، کاستن کمبود جدی خوراک، بهبود کالاهای مصرفی و خدمات، اصلاحاتی در دهه ۱۹۹۰ میلادی انجام شد ولی با این حال از متوسط استاندارد زندگی نیز بخاطر تحریمهای آمریکا از پیش از دهه ۱۹۹۰ میلادی و قطع کمکهای شوروی پائینتر است. از اواخر سال ۲۰۰۰ کشور ونزوئلا قراردادی برای همکاری نفتی با این کشور به امضاء رساند و اکنون روزانه ۱۰۰٬۰۰۰ بشکه نفت به این کشور تحویل میدهد. کوبا بخشی از پرداخت خود را بابت نفت به صورت خدمات انجام میدهد. ۲۰٬۰۰۰ کوبایی متخصص پزشکی که در ونزوئلا کار میکنند جزو این برنامه هستند. افزایش قیمت فلزات در سال ۲۰۰۷ موجب بالا رفتن درآمدهای کوبا از تولید کبالت و نیکل شدهاست. هاوانا با هدف کاهش قطع برق که از سال ۲۰۰۴ موجب نارضایتی مردم را فراهم آورده، سرمایهگذاری در بخش انرژی را ادامه میدهد. تولید ناخالص داخلی این کشور ۵۱٫۱۱ میلیارد دلار است که ۴٫۶ درصد آن در بخش کشاورزی، ۲۶٫۱ درصد آن در بخش صنعت و ۶۹٫۳ درصد آن در بخش خدمات تولید میشود. ۴٬۸۵۳٬۰۰۰ نفر نیروی کار این کشور کار میکنند.
نرخ بیکاری در کوبا ۱٫۷ درصد و نرخ تورم ۱٫۵ درصد است.
محصولات صادراتی این کشور شامل شکر، نیکل، تنباکو، ماهی، محصولات پزشکی، مرکبات و قهوه است که به کشورهای هلند (۲۱٫۸ درصد)، کانادا (۲۱٫۶ درصد)، چین (۱۸٫۷ درصد) و اسپانیا (۵٫۹ درصد) صادر میشود.
محصولات وارداتی این کشور شامل نفت، مواد غذایی، ماشینآلات و تجهیزات و مواد شیمیایی است که از کشورهای ونزوئلا (۲۶٫۶ درصد)، چین (۱۵٫۶ درصد)، اسپانیا (۹٫۶ درصد)، آلمان (۶٫۴ درصد)، کانادا (۵٫۶ درصد)، ایتالیا (۴٫۴ درصد)، آمریکا (۴٫۳ درصد) و برزیل (۴٫۲ درصد) وارد میشود.
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به کوبا در ویکیگفتاورد موجود است. |
مهمترین مادهٔ معدنی کوبا نیکل است که کوبا پس از روسیه دومین منبع بزرگ نیکل جهان محسوب میشود. شرکت بینالمللی کانادایی شریت (Sherritt International) دارای تسهیلات بزرگی در معدن بزرگ نیکل در شهر موئا هستند. کوبا پنجمین تولیدکنندهٔ بزرگ کبالت تصفیه شدهاست که از مواد فرعی استخراج نیکل است. تحقیقات نفتی جدید نشان دادهاست که شمال کوبا قادر به تولید تقریباً ۴٫۶ میلیارد بشکه (۷۳۰ میلیون متر مکعب) تا ۹٫۳ میلیارد بشکه نفت (۱٫۴۸ در ۱۰ به توان ۹ مترمکعب) است. در سال ۲۰۰۶، کوبا آغاز به آزمایش این مناطق برای استخراج احتمالی در آینده نمود.
فرهنگ این کشور بر پایهٔ مذهب کاتولیک است و جامعهای مذهبی دارد.
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به کوبا در ویکیگفتاورد موجود است. |
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای کوبا دارد. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کوبا موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article کوبا, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.