ماریا اسکودوسکا کوری (۷ نوامبر ۱۸۶۷ – ۴ ژوئیه ۱۹۳۴) فیزیک‌دان و شیمی‌دان لهستانی-فرانسوی و از پیشگامان پژوهش در زمینهٔ واپاشی هسته‌ای بود. خانوادهٔ کوری در مجموع پنج جایزهٔ نوبل دریافت کرد که او نخستین زن در جهان بود که به جایزهٔ نوبل دست یافت؛ همچنین تنها زن و اولین کسی بود که دو بار جایزهٔ نوبل گرفت و تنها کسی بود که در دو زمینهٔ علمی متفاوت جایزهٔ نوبل را از آن خود کرد. همچنین کوری نخستین زنی بود که اجازه یافت در دانشگاه پاریس تدریس کند. ماری کوری در ورشو در پادشاهی لهستان به دنیا آمد؛ در آن دوران پادشاهی لهستان بخشی از امپراتوری روسیه بود. او در دانشگاه فلایینگ که به‌طور پنهانی در ورشو دایر بود، تحصیل کرد و در سال ۱۸۹۱ و در سن ۲۴ سالگی به همراه خواهر بزرگ‌ترش، برونیسواوا برای تحصیل به پاریس رفت و پس از دریافت مدرک آموزش عالی، کار خود را بر روی پژوهش متمرکز کرد. در سال ۱۸۹۵ او با پیر کوری ازدواج کرد و نام خانوادگی شوهرش را گرفت. گسترش نظریهٔ پرتوزایی و ترویج آن، توسعه تکنیک‌های خالص‌سازی ایزوتوپ‌های پرتوزا و شناسایی دو عنصر به‌نام‌های پولونیوم و رادیوم از جمله دستاوردهای اصلی کوری به‌شمار می‌روند. تحت نظارت او نخستین مطالعات علمی بر روی درمان تومورهای سرطانی با استفاده از ایزوتوپ‌های پرتوزا صورت گرفت. ماری کوری به دلیل سال‌ها پژوهش در زمینهٔ مواد پرتوزا و قرارگیری طولانی مدت در برابر این مواد، بویژه در دوران کار در بیمارستان‌های صحرایی جنگ جهانی اول به کم‌خونی آپلاستیک مبتلا شد و سرانجام در سال ۱۹۳۴، در سن ۶۶ سالگی در بیمارستانی در فرانسه درگذشت.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

• … شهر پاریس در دوران امپراتوری دوم در مجموع دارای ۵۶۵۷۳ روشنایی گازی بود که سبب شد تا بازدیدکنندگان خارجی به آن لقب شهر نور بدهند؟(در تصویر)
• … رنگ هشدار نوعی پیام‌دهی در زیست‌شناسی است که برخی جانوران به شکارچیان احتمالی می‌دهند مبنی بر اینکه ارزش حمله یا خوردن را ندارند؟
• … پریدن دسته‌جمعی موش قطبی از صخره‌ها یا شنای گروهی آنها در اقیانوس تا حد مرگ نه به دلیل خودکشی گروهی بلکه به واسطه گنجایش برد و رفتار مهاجرتی است؟
• … در جریان دومین تهاجم ایرانیان به یونان به دستور خشایارشا در تنگه داردانل پل‌های موقت ساخته شد تا آسیا به تراس متصل گردد؟
• … کارل لوئیس اولین دونده سرعتی بود که سد ۱۰ثانیه‌ای را شکست؟
• … درخشش بازتابی ماهواره‌ها در مدار زمین می‌تواند دارای قدر ظاهری بسیار روشن باشد و به همین علت با چشم غیرمسلح هم از سطح زمین قابل مشاهده هستند؟

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۲ تیر ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۱۷٬۷۵۲ نوشتار دارد.

ادامه…ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت