سلمان رشدی
سلمان رشدی: نویسنده و مقاله‌نویس بریتانیایی-هندی
این مقاله درباره فردی است که در یک رویداد کنونی دخیل است. اطلاعات میتواند با گذر زمان به سرعت تغییر کند، گزارشهای خبری اولیه ممکن است نامعتبر باشند و آخرین بهروزرسانیهای این مقاله شاید همهٔ اتفاقها دربارهٔ این فرد را بازتاب ندهند. (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید) |
سِر احمد سلمان رشدی (به انگلیسی: Sir Ahmed Salman Rushdie) (به کشمیری: अहमद सलमान रुशदी) (زادهٔ ۱۹ ژوئن ۱۹۴۷) نویسنده و مقاله‌نویس بریتانیایی-هندی است. وی نخستین بار با کتاب بچه‌های نیمه‌شب به شهرت رسید و جایزه بوکر را بابت نگارش این اثر دریافت کرد.[۱] اغلب آثار رشدی از شبه‌قاره هند ریشه می‌گیرد. داستان‌های او را در گونه رئالیسم جادویی طبقه‌بندی می‌کنند.
احمد سلمان رشدی CH FRSL | |
|---|---|
 | |
| نام اصلی | احمد سلمان رشدی (به انگلیسی: Ahmed Salman Rushdie) |
| زاده | ۱۹ ژوئن ۱۹۴۷ (۷۵ سال) هندوستان |
| محل زندگی | انگلیس-لندن |
| لقب | سِر (به انگلیسی:sir) |
| پیشه | نویسنده، مقاله‌نویس |
| زمینه کاری | نویسندگی |
| ملیت | هندی‌الاصل تبعه انگلستان |
| دانشگاه | کالج کینگ، کمبریج |
| مذهب | خدا ناباور |
| سبک نوشتاری | رئالیسم جادویی |
| رویدادهای مهم | سید روح‌الله خمینی، در ۱۴ فوریه ۱۹۸۹ (۱۳۶۷ خورشیدی) حکم کشتن سلمان رشدی را صادر کرد و این فتوا تا به امروز باقی مانده‌است. |
| حوزه | واقع‌گرایی جادویی، طنز |
| دلیل سرشناسی | کتاب بچه‌های نیمه‌شب و آیات شیطانی |
| همسر(ها) | پادما لاکشمی (۲۰۰۴–۲۰۰۷) |
| امضا |  |
| وبگاه | |
چهارمین اثر وی آیات شیطانی اعتراضاتی را در کشورهای اسلامی برانگیخت. پس از آن، فتوای صادره روح‌الله خمینی برای به قتل رساندن وی، باعث شد تا سلمان رشدی سالیان درازی به زندگی مخفیانه روی آورد و تنها در مناسبت‌های خاص در انظار ظاهر شود. در ۲۱ مرداد ۱۴۰۱ شخصی با چاقو به وی حمله و جراحات سنگینی به او وارد کرد.
آثار رشدی همواره با استقبال منتقدان ادبی رو به رو شده‌است و وی بارها برندهٔ جوایز ادبی نظیر وایت‌برد (۲ بار)، بوکر داستان، بوکر بوکرها، جایزه شورای هنر، اتحادیه انگلیسی‌زبانان و نویسنده سال بوده‌است.
زندگی شخصی
وی نیمه شب پنجشنبه ۱۹ ژوئن ۱۹۴۷ در شهر بمبئی در هند و در خانواده‌ای مسلمان به دنیا آمد. پدر او بازرگانی هندی است. سلمان رشدی در دانشگاه کمبریج تحصیل کرده‌است و در حال حاضر تبعهٔ بریتانیا است.[۲]
فتوای قتل
«بسمه تعالی. انا للَّه و انا الیه راجعون. به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می‌رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» -که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده‌است-همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آن‌ها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرئت نکند به مقدسات مسلمین، توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان شاء الله. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد؛ ولی خود، قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم، معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد؛ و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته. روح‌الله الموسوی الخمینی».
فتوای خمینی برای کشتن سلمان رشدی و ناشران کتابش.[۳]
سید روح‌الله خمینی، در ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ (۱۴ فوریه ۱۹۸۹) حکم کشتن سلمان رشدی را صادر کرد[۴] و این فتوا تا به امروز بر قوّت خود باقی است. رهبر فعلی جمهوری اسلامی، سید علی خامنه‌ای نیز در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، حکم خمینی را غیرقابل تغییر خواند.[۵] پس از این فتوا برخی از نهادهای دولتی ایران، جایزه‌هایی برای کشتن او تعیین کردند.[۵][۶]
به عقیدهٔ برنارد لوئیس، خمینی در صادر کردن این فتوا و تشویق مسلمانان به کشتن سلمان رشدی به شکل قابل ملاحظه‌ای از سنّت رایج اسلامی فاصله می‌گرفت. به گفته لوئیس به صورت تاریخی اکثریت فقها معتقدند که شخصی که به ارتداد متهم می‌شود باید به محکمهٔ قضاوت آورده شود، اتهام او بیان شده و سپس فرصت دفاع به او داده شود. پس از طی همه این مراحل، قاضی حکم را در مورد او صادر می‌کند. اما دیدگاه فقها این بوده‌است که توهین یک مسلمان به پیامبر اسلام آنقدر بزرگ است که نیازی به برپایی دادگاه نیست. این گروه نظر خود را بر پایه حدیثی (که صحتش مورد اختلاف است) قرار می‌دهند که محمد در آن اعلام می‌کند که «هر کسی که به من توهین بکند و مسلمانی آن را بشنود، باید فوراً شخص توهین‌کننده را بکشد.» اما حتی فقهایی که کشتن شخصی که مقابل فرد به محمد توهین می‌کند را لازم می‌دانند، هرگز تا این حد پیش نمی‌روند که دربارهٔ کسی که در کشوری دیگر به محمد توهین کرده فتوا دهند. بدین‌سان دیدگاه خمینی در تاریخ اسلام کم‌سابقه است.[۷]
در پی صدور فتوای کشتن توسط روح‌الله خمینی و اعلام آمادگی برخی مسلمانان در نقاط مختلف جهان، وزارت کشور بریتانیا مسئولیت حمایت از سلمان رشدی که شهروندی و اقامت انگلستان را داشت، برعهده گرفت و با گماردن محافظان دولتی از وی حمایت کرد.
مصطفی مازح از اعضای حزب‌الله لبنان، از جمله کسانی بود که برای کشتن رشدی اقدام کرد و در هنگام بمب‌گذاری در یک هتل در پدینگتون مرکز لندن، به خاطر نابه‌هنگام عمل کردن بمب، کشته شد.[۸]شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز، حضور سلمان رشدی را در هواپیماهای خود تا سال ۱۹۹۸ ممنوع اعلام کرد.[۹]ایرکانادا (Air Canada) نیز از لحاظ امنیتی ممنوعیت‌هایی برای سلمان رشدی در نظر گرفت.[۱۰]
ترور برخی از مترجمان و ناشران کتاب‌های او
- سلمان رشدی نویسنده بریتانیایی هندی‌تبار به اتهام توهین به مقدسات اسلامی از سوی سید روح‌الله خمینی به مرگ، محکوم شد[۱۱] که بعدها توسط سید علی خامنه‌ای، مورد تأکید قرار گرفت.[۱۲]
- در ۱۹۹۱ میلادی، هیتوشی ایگاراشی، مترجم کتاب آیات شیطانی به ژاپنی، در تسوکوبا، ایباراکی و در دانشگاهی که تدریس می‌کرد، به دست اسلام‌گرایان، ترور و کشته شد.[۱۳]
- همچنین مترجم ایتالیایی کتاب در میلان، مورد ضرب و شتم و ضربات چاقو قرار گرفت.[۱۴]
- در ۱۹۹۳، ویلیام نیگارد ناشر نروژی کتاب، هدف سوءقصد واقع و به شدت زخمی شد.[۱۵]
- سی و هفت نفر از کسانی که برای سخنرانی مترجم بخش‌هایی از کتاب به ترکی یعنی عزیز نسین، طنزپرداز شناخته‌شده، گرد آمده بودند، در هتل محل تجمع در سیواس ترکیه به آتش کشیده شده و جان باختند.[۱۶]
دریافت لقب شوالیه
وی در ژوئن سال ۲۰۰۷، از الیزابت دوم، ملکه پادشاهی متحده، به پاس خدماتش به عالم ادبیات، لقب شوالیه دریافت کرد.[۱۷][۲][۱۸]
سوءقصد
سلمان رشدی در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۲ هنگام سخنرانی در نیویورک مورد حمله با چاقو قرار گرفت.[۱۹] پلیس نیویورک اعلام کرد ضارب نویسنده کتاب آیات شیطانی، «هادی مطر» ۲۴ ساله و اهل ایالت نیوجرسی است. اندرو وایلی، مدیر برنامه‌های سلمان رشدی، در بیانیه‌ای اعلام کرد که انتظار می‌رود رشدی یکی از چشمان خود را از دست بدهد، عصب یک بازوی او آسیب دیده و کبدش چاقو خورده‌است.[۲۰][۲۱]
جوایز
آثار
.jpg)
نخستین کتاب سلمان رشدی، گریموس، در سال ۱۹۷۵ به چاپ رسید که مورد استقبال مردم قرار نگرفت. گریموس شکل تغییریافتهٔ واژهٔ «سیمرغ» است.
دومین اثر او کتاب بچه‌های نیمه‌شب است که در سال ۱۹۸۱ منتشر شد. برندهٔ جایزه بوکر شد و سال‌ها بعد در سال ۱۹۹۳ برندهٔ جایزه بوکرِ بوکرها شد که به این معنی بود که این کتاب بهترین اثر از میان رمان‌های برنده جایزه بوکر در ۲۵ سال اول اعطای این جایزه است. بچه‌های نیمه‌شب را مهدی سحابی به فارسی ترجمه کرد.
کتاب شرم نیز با ترجمهٔ مهدی سحابی در سال ۱۳۶۴ خورشیدی برندهٔ جایزهٔ بهترین رمان خارجی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.
چهارمین اثر رشدی کتاب جنجالی آیات شیطانی است که در کشورهای ایران، هند، پاکستان، بنگلادش، مصر و آفریقای جنوبی رسماً ممنوع اعلام شده‌است.[۲۳]
پس از آن کتاب‌های متعددی از وی منتشر شد که زمین زیر پایش (۱۹۹۹)، خشم (۲۰۰۱) و دلقک شالیمار (۲۰۰۵) از آن جمله‌اند.
سبک روایی رشدی را از گونه رئالیسم جادویی می‌دانند[۲۴] رمان بچه‌های نیمه‌شب تم‌هایی از طبل حلبی گونتر گراس را در خود دارد که رشدی آن را الهام‌بخش نوشتن کتاب می‌داند. آیات شیطانی نیز به وضوح وامدار مرشد و مارگریتا اثر میخائیل بولگاکف روسی است.[۲۵]
کتاب‌شناسی
رمان‌ها
- گریموس (۱۹۷۵)
- بچه‌های نیمه‌شب (۱۹۸۱)
- شرم (۱۹۸۳)
- آیات شیطانی (۱۹۸۸)
- هارون و دریای قصه‌ها (۱۹۹۰)
- آخرین آه عرب مغربی (۱۹۹۵)
- زمین زیر پایش (۱۹۹۹)
- خشم (۲۰۰۱)
- شالیمار دلقک (۲۰۰۵)
- افسونگر فلورانس (۲۰۰۸)
- دو سال و هشت ماه و بیست و هشت شب (۲۰۱۵)
- کاخ زرین (۲۰۱۷)[۲۶]
- کیشوت (۲۰۱۹)
مجموعه‌ها
- بی‌خانمان به میل خود (۱۹۹۲، به همراه آر. جاب‌والا و وی. اس. نایپل)
- شرق، غرب (۱۹۹۴)
- بهترین داستان کوتاه‌های آمریکایی (۲۰۰۸، به عنوان ویراستار مهمان)
کتاب‌های کودکان
- هارون و دریای قصه‌ها (۱۹۹۰)
- لوکا و آتش زندگی (۲۰۱۰)
جستارها و کتاب‌های غیرداستانی
- لبخند یوزپلنگ: سفری به نیکاراگوا (۱۹۸۷)
- وطن‌های خیالی: جستار و نقد ۱۹۸۱–۱۹۹۱ (۱۹۹۲)
- شرق غمگین است (۲۰۰۴)
آثار ترجمه شده به فارسی
- شرم. ترجمهٔ مهدی سحابی. تهران: تندر، ۱۳۶۴.[۲۷]
- بچه‌های نیمه شب. ترجمهٔ مهدی سحابی. تهران: تندر، ۱۳۶۳.[۲۸]
- آیه‌های شیطانی. ترجمهٔ روشنک ایرانی. بی‌جا: بی‌نا، ۱۳-.[۲۹]
- هارون و دریای قصه‌ها. ترجمهٔ سینا سلیمی، برگردان آزاد اشعار اسماعیل خوئی. تهران: باران، ۱۹۹۵. شابک ۹۱۸۸۲۹۶۴۶۶
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ BBCPersian.com
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ایران: تقدیر از رشدی مقابله با اسلام است، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «حکم اعدام و قتل سلمان رشدی، به مسلمانان جهان». سایت جامع خمینی.
- ↑ «حکم اعدام و قتل سلمان رشدی، به مسلمانان جهان». سایت جامع خمینی.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ BBC Persian
- ↑ : SharifNews.ir:: تأکید بنیاد شهید بر اجرای حکم امام درباره سلمان رشدی
- ↑ Lewis, Bernard (2004), The Crisis of Islam: Holy War and Unholy Terror (به انگلیسی), Random House Inc, p. pp. 141-142
{{citation}}:|صفحه=has extra text (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ «Hezbollah's Terrorist Threat to the European Union - Testimony before the House Committee on Foreign Affairs, Subcommittee on Europe». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸.
- ↑ BBC:Airline bans author Rushdie
- ↑ Air Canada bans Rushdie over security measures
- ↑ «حکم اعدام و قتل سلمان رشدی، به مسلمانان جهان». سایت جامع خمینی.
- ↑ «خامنه‌ای فتوای رشدی را احیا می‌کند؟». bbc.
- ↑ WEISMAN, Steven R. (13 July 1991). "Japanese Translator of Rushdie Book Found Slain", The New York Times.
- ↑ Helm, Leslie (13 July 1991). "Translator of 'Satanic Verses' Slain". Los Angeles Times. Retrieved 11 February 2013.
- ↑ Interview with Helga Waagaard who was first to find Nygaard and call for an ambulance (in Norwegian) بایگانی‌شده در اکتبر ۲۶, ۲۰۰۴ توسط Wayback Machine
- ↑ Afterword: The Rushdie Affair's Legacy بایگانی‌شده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
- ↑ سلمان رشدی لقب شوالیه دریافت کرد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ خبرآنلاین. «انگلیسی‌ها به سلمان رشدی مرتد جایزه می‌دهند».
- ↑ https://www.bbc.com/persian/articles/c4n9jjnekero
- ↑ "Author Salman Rushdie attacked on lecture stage in New York". AP NEWS (به انگلیسی). August 12, 2022. Archived from the original on August 12, 2022. Retrieved August 12, 2022.
- ↑ "Salman Rushdie Updates: Update from Elizabeth A. Harris". The New York Times (به انگلیسی). August 12, 2022. ISSN 0362-4331. Archived from the original on August 12, 2022. Retrieved August 12, 2022.
- ↑ «Irna». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۱ ژوئن ۲۰۰۷.
- ↑ Rushdie Expresses Regret to Muslims for Book's Effect
- ↑ .[۱] بایگانی‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۶.
- ↑ "Book Review: The Golden House by Salman Rushdie". vowelor (به انگلیسی). February 7, 2017.
- ↑ «شرم». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۱۳.
- ↑ «بچه‌های نیمه. شب». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۱۳. کاراکتر zero width joiner character در
|عنوان=در موقعیت 13 (کمک) - ↑ «آیه‌های شیطانی». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۱۳.
- Mahloujian, Azar. "Phoenix From the Ashes: A Tale of the Book in Iran." Iran Chamber Society. (بازبینی ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۶).
پیوند به بیرون
سلمان رشدی؛ ربع قرن زندگی پس از فتوای قتل
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سلمان رشدی موجود است. |