برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) شاخص توسعه انسانی (HDI) ۱۹۱ کشور را در گزارش توسعه انسانی سالانه گردآوری میکند.
این شاخص سلامت، آموزش و پرورش، درآمد و زندگی در یک کشور معین را به عنوان معیاری از توسعه انسانی در نظر میگیرد که بین کشورها و در طول زمان قابل مقایسه است.
شاخص توسعه انسانی پرکاربردترین معیار سنجش توسعه انسانی در جوامع بوده و دیدگاه مردم را نسبت به این مفهوم تغییر دادهاست. با این حال، چندین جنبه از شاخص مورد انتقاد قرار گرفتهاست. برخی از محققان از نحوه سنجیدن این عوامل انتقاد کردهاند، به ویژه اینکه چگونه یک سال دیگر از امید به زندگی بهطور متفاوتی بین کشورها ارزش گذاری میشود. و عوامل محدودی را که در نظر میگیرد با توجه به حذف عواملی مانند سطوح نابرابری توزیعی و جنسیتی. در پاسخ به اولی، UNDP در گزارش سال ۲۰۱۰ خود شاخص توسعه انسانی تعدیل شده با نابرابری (IHDI) را معرفی کرد و در پاسخ به دومی، شاخص توسعه جنسیتی (GDI) در گزارش ۱۹۹۵ معرفی شد. دیگران از سادهسازی بیش از حد استفاده از یک عدد در هر کشور انتقاد کردهاند. برای انعکاس تفاوتهای توسعهای در داخل کشورها، یک HDI زیرملی (SHDI) با دادههای بیش از ۱۶۰۰ منطقه در سال ۲۰۱۸ توسط آزمایشگاه دادههای جهانی در دانشگاه رادبود در هلند معرفی شد. در سال ۲۰۲۰، UNDP شاخص دیگری را معرفی کرد، فشار سیارهای–شاخص توسعه انسانی تعدیلشده (PHDI)، که نمرات کشورهای با ردپای اکولوژیکی بالاتر را کاهش میدهد.
HDI اولین بار در سال ۱۹۹۰ با هدف اینکه معیار جامع تری برای توسعه انسانی نسبت به اقدامات صرفاً اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی منتشر شد. این شاخص شامل سه بعد توسعه انسانی است: زندگی طولانی و سالم، دانش و استانداردهای زندگی مناسب. شاخص مختلف برای تعیین کمیت عملکرد کشورها در هر بعد استفاده میشود. شاخصهای مورد استفاده در گزارش ۲۰۲۲ عبارت بودند از امید به زندگی در بدو تولد؛ سالهای مورد انتظار مدرسه برای کودکان؛ میانگین سالهای تحصیل برای بزرگسالان؛ و درآمد ناخالص ملی سرانه. این شاخصها برای ایجاد یک شاخص سلامت، یک شاخص آموزش و یک شاخص درآمد استفاده میشوند که هر کدام دارای مقداری بین ۰ و ۱ هستند. میانگین هندسی این سه شاخص - یعنی ریشه مکعب حاصلضرب شاخصها - شاخص توسعه انسانی است. مقدار بالای ۰٫۸۰۰ به عنوان بسیار زیاد، بین ۰٫۷۰۰ و ۰٫۷۹۹ به عنوان بالا، ۰٫۵۵۰ تا ۰٫۶۹۹ به عنوان متوسط و زیر ۰٫۵۵۰ به عنوان پایین طبقهبندی میشود.
دادههای مورد استفاده برای محاسبه HDI بیشتر از آژانسهای سازمان ملل متحد و موسسات بینالمللی، مانند سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، وزارت امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد، بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی برای توسعه اقتصادی و سازمان توسعه اقتصادی سازمان ملل متحد) و [سازمان همکاری و توسعه اقتصادی| به ندرت، زمانی که یکی از شاخصها وجود نداشته باشد، از مدلهای رگرسیون بین کشوری استفاده میشود. به دلیل بهبود دادهها و به روز رسانی روش، مقادیر HDI در گزارشهای توسعه انسانی قابل مقایسه نیستند. در عوض، هر گزارش HDI را برای برخی سالهای گذشته مجدداً محاسبه میکند.
ابعاد | شاخصها | شاخص ابعاد | شاخص توسعه انسانی |
---|---|---|---|
عمر طولانی و سالم | امید به زندگی در بدو تولد | شاخص امید به زندگی | شاخص توسعه انسانی |
دانش | سالهای مورد انتظار برای تحصیل میانگین سالهای تحصیل | شاخص آموزش | |
استاندارد زندگی مناسب | GNI سرانه (PPP $) | شاخص GNI |
گزارش توسعه انسانی شامل تمام ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد و همچنین دولت فلسطین و هنگ کنگ است. با این حال، شاخص توسعه انسانی برای چهار کشور عضو سازمان ملل متحد محاسبه نشدهاست: کره شمالی، موناکو، نائورو و سومالی. برخی از اجزای شاخص ممکن است برای این کشورها محاسبه شود. جزایر کوک، سریر مقدس (شهر واتیکان) و نیوئه تنها کشورهای عضو سازمان ملل متحد هستند که در این گزارش گنجانده نشدهاند.در مجموع، شاخص توسعه انسانی برای ۱۹۱ کشور در دسترس است.
آزمایشگاه دادههای جهانی همچنین دادههایی را در مورد شاخص توسعه انسانی سومالی ارائه میدهد و آن را ۰٫۳۶۱ (۲۰۱۹) قرار میدهد که کمترین میزان در جهان است.
کشورهای ۱ تا ۶۶ در جدول، دارای توسعه انسانی «بسیار بالا»، ۶۷ تا ۱۱۵، دارای توسعه انسانی «بالا»، ۱۱۶ تا ۱۵۹، دارای توسعه انسانی «متوسط» و ۱۶۰ تا ۱۹۱، دارای توسعه انسانی «پایین» هستند.
رتبه | کشور | شاخص توسعهٔ انسانی | ||
---|---|---|---|---|
دادههای ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲) | میزان تغییر از سال ۲۰۱۵ | دادههای ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲) | میانگین رشد سالانه (۲۰۱۰–۲۰۲۱) | |
1 | سوئیس | 0.962 | ۰٫۱۹٪ | |
2 | نروژ | 0.961 | ۰٫۱۹٪ | |
3 | ایسلند | 0.959 | ۰٫۵۶٪ | |
4 | (3) | هنگ کنگ | 0.952 | ۰٫۴۴٪ |
5 | (3) | استرالیا | 0.951 | ۰٫۲۷٪ |
6 | دانمارک | 0.948 | ۰٫۳۴٪ | |
7 | (2) | سوئد | 0.947 | ۰٫۳۶٪ |
8 | (6) | جمهوری ایرلند | 0.945 | ۰٫۴۰٪ |
9 | (5) | آلمان | 0.942 | ۰٫۱۶٪ |
10 | (1) | هلند | 0.941 | ۰٫۲۴٪ |
11 | فنلاند | 0.940 | ۰٫۲۹٪ | |
12 | (1) | سنگاپور | 0.939 | ۰٫۲۹٪ |
13 | (2) | بلژیک | 0.937 | ۰٫۲۵٪ |
(3) | نیوزیلند | 0.15% | ||
15 | (2) | کانادا | 0.936 | ۰٫۲۵٪ |
16 | (1) | لیختناشتاین | 0.935 | ۰٫۲۲٪ |
17 | (3) | لوکزامبورگ | 0.930 | ۰٫۱۸٪ |
18 | (3) | بریتانیا | 0.929 | ۰٫۱۷٪ |
19 | ژاپن | 0.925 | ۰٫۲۷٪ | |
(3) | کره جنوبی | 0.35% | ||
21 | (3) | ایالات متحده آمریکا | 0.921 | ۰٫۱۰٪ |
22 | اسرائیل | 0.919 | ۰٫۲۵٪ | |
23 | (4) | مالت | 0.918 | ۰٫۵۸٪ |
(1) | اسلوونی | 0.28% | ||
25 | (4) | اتریش | 0.916 | ۰٫۱۴٪ |
26 | (9) | امارات متحده عربی | 0.911 | ۰٫۸۰٪ |
27 | اسپانیا | 0.905 | ۰٫۳۸٪ | |
28 | (3) | فرانسه | 0.903 | ۰٫۲۷٪ |
29 | (3) | قبرس | 0.896 | ۰٫۴۱٪ |
30 | (1) | ایتالیا | 0.895 | ۰٫۱۳٪ |
31 | (2) | استونی | 0.890 | ۰٫۳۰٪ |
32 | (6) | جمهوری چک | 0.889 | ۰٫۲۰٪ |
33 | (2) | یونان | 0.887 | ۰٫۱۹٪ |
34 | (1) | لهستان | 0.876 | ۰٫۳۷٪ |
35 | (3) | بحرین | 0.875 | ۰٫۷۳٪ |
(1) | لیتوانی | 0.35% | ||
(2) | عربستان سعودی | 0.64% | ||
38 | (2) | پرتغال | 0.866 | ۰٫۴۰٪ |
39 | (1) | لتونی | 0.863 | ۰٫۴۲٪ |
40 | (6) | آندورا | 0.858 | ۰٫۱۱٪ |
(5) | کرواسی | 0.40% | ||
42 | (1) | شیلی | 0.855 | ۰٫۴۶٪ |
(1) | قطر | 0.23% | ||
44 | NA | سان مارینو | 0.853 | NA |
45 | (5) | اسلواکی | 0.848 | ۰٫۰۹٪ |
46 | (1) | مجارستان | 0.846 | ۰٫۲۰٪ |
47 | (4) | آرژانتین | 0.842 | ۰٫۰۹٪ |
48 | (6) | ترکیه | 0.838 | ۱٫۰۳٪ |
49 | (3) | مونتهنگرو | 0.832 | ۰٫۲۷٪ |
50 | (1) | کویت | 0.831 | ۰٫۲۰٪ |
51 | (3) | برونئی | 0.829 | ۰٫۰۱٪ |
52 | (2) | روسیه | 0.822 | ۰٫۲۹٪ |
53 | (4) | رومانی | 0.821 | ۰٫۱۶٪ |
54 | (3) | عمان | 0.816 | ۰٫۳۲٪ |
55 | (2) | باهاما | 0.812 | ۰٫۰۰٪ |
56 | (4) | قزاقستان | 0.811 | ۰٫۵۱٪ |
57 | (2) | ترینیداد و توباگو | 0.810 | ۰٫۲۳٪ |
58 | (4) | کاستاریکا | 0.809 | ۰٫۴۳٪ |
اروگوئه | 0.25% | |||
60 | (3) | بلاروس | 0.808 | ۰٫۲۱٪ |
61 | پاناما | 0.805 | ۰٫۳۷٪ | |
62 | (1) | مالزی | 0.803 | ۰٫۳۹٪ |
63 | (7) | گرجستان | 0.802 | ۰٫۵۰٪ |
(2) | موریس | 0.55% | ||
(4) | صربستان | 0.41% | ||
66 | (6) | تایلند | 0.800 | ۰٫۷۵٪ |
67 | (2) | آلبانی | 0.796 | ۰٫۴۹٪ |
68 | (9) | بلغارستان | 0.795 | ۰٫۰۶٪ |
(2) | گرنادا | 0.15% | ||
70 | (2) | باربادوس | 0.790 | ۰٫۰۲٪ |
71 | (3) | آنتیگوآ و باربودا | 0.788 | ۰٫۰۲٪ |
72 | (8) | سیشل | 0.785 | ۰٫۱۰٪ |
73 | (9) | سریلانکا | 0.782 | ۰٫۵۴٪ |
74 | (10) | بوسنی و هرزگوین | 0.780 | ۰٫۶۷٪ |
75 | (2) | سنت کیتس و نویس | 0.777 | ۰٫۲۱٪ |
76 | (2) | ایران | 0.774 | ۰٫۳۵٪ |
77 | (2) | اوکراین | 0.773 | ۰٫۱۱٪ |
78 | (5) | مقدونیه شمالی | 0.770 | ۰٫۳۹٪ |
79 | (19) | چین | 0.768 | ۰٫۹۷٪ |
80 | (16) | جمهوری دومینیکن | 0.767 | ۰٫۷۳٪ |
(9) | مولدووا | 0.45% | ||
(7) | پالائو | 0.07% | ||
83 | (7) | کوبا | 0.764 | ۰٫۱۹٪ |
84 | (1) | پرو | 0.762 | ۰٫۴۵٪ |
85 | (5) | ارمنستان | 0.759 | ۰٫۱۶٪ |
86 | (8) | مکزیک | 0.758 | ۰٫۱۵٪ |
87 | (1) | برزیل | 0.754 | ۰٫۳۸٪ |
88 | (1) | کلمبیا | 0.752 | ۰٫۳۲٪ |
89 | (4) | سنت وینسنت و گرنادینها | 0.751 | ۰٫۲۱٪ |
90 | (6) | مالدیو | 0.747 | ۰٫۷۵٪ |
91 | (2) | الجزایر | 0.745 | ۰٫۳۰٪ |
(1) | جمهوری آذربایجان | 0.22% | ||
(10) | تونگا | 0.40% | ||
(2) | ترکمنستان | 0.43% | ||
95 | (14) | اکوادور | 0.740 | ۰٫۰۵٪ |
96 | (4) | مغولستان | 0.739 | ۰٫۴۸٪ |
97 | (13) | مصر | 0.731 | ۰٫۷۳٪ |
(1) | تونس | 0.14% | ||
99 | (3) | فیجی | 0.730 | ۰٫۲۰٪ |
(7) | سورینام | 0.09% | ||
101 | (11) | ازبکستان | 0.727 | ۰٫۷۰٪ |
102 | (11) | دومینیکا | 0.720 | ۰٫۱۱٪ |
(2) | اردن | 0.06% | ||
104 | (10) | لیبی | 0.718 | ۰٫۲۶٪ |
105 | (2) | پاراگوئه | 0.717 | ۰٫۴۲٪ |
106 | (2) | فلسطین | 0.715 | ۰٫۳۶٪ |
(11) | سنت لوسیا | 0.16% | ||
108 | (12) | گویان | 0.714 | ۰٫۷۷٪ |
109 | (4) | آفریقای جنوبی | 0.713 | ۰٫۵۰٪ |
110 | (3) | جامائیکا | 0.709 | ۰٫۰۶٪ |
111 | (6) | ساموآ | 0.707 | ۰٫۰۸٪ |
112 | (2) | گابن | 0.706 | ۰٫۵۶٪ |
(21) | لبنان | 0.79% | ||
114 | (3) | اندونزی | 0.705 | ۰٫۵۵٪ |
115 | (5) | ویتنام | 0.703 | ۰٫۵۳٪ |
116 | فیلیپین | 0.699 | ۰٫۳۳٪ | |
117 | (6) | بوتسوانا | 0.693 | ۰٫۴۴٪ |
118 | بولیوی | 0.692 | ۰٫۴۰٪ | |
قرقیزستان | 0.38% | |||
120 | (41) | ونزوئلا | 0.691 | ۰٫۸۰٪ |
121 | (1) | عراق | 0.686 | ۰٫۶۳٪ |
122 | (3) | تاجیکستان | 0.685 | ۰٫۶۸٪ |
123 | (14) | بلیز | 0.683 | ۰٫۳۱٪ |
(3) | مراکش | 1.14% | ||
125 | (2) | السالوادور | 0.675 | ۰٫۲۲٪ |
126 | (1) | نیکاراگوئه | 0.667 | ۰٫۷۶٪ |
127 | (6) | بوتان (کشور) | 0.666 | ۱٫۲۵٪ |
128 | (4) | کیپ ورد | 0.662 | ۰٫۲۵٪ |
129 | (11) | بنگلادش | 0.661 | ۱٫۶۴٪ |
130 | (2) | تووالو | 0.641 | ۰٫۳۶٪ |
131 | (1) | جزایر مارشال | 0.639 | NA |
132 | (1) | هند | 0.633 | ۰٫۸۸٪ |
133 | (5) | غنا | 0.632 | ۰٫۸۸٪ |
134 | ایالات فدرال میکرونزی | 0.628 | ۰٫۰۴٪ | |
135 | (6) | گواتمالا | 0.627 | ۰٫۳۳٪ |
136 | (1) | کیریباتی | 0.624 | ۰٫۵۳٪ |
137 | هندوراس | 0.621 | ۰٫۳۶٪ | |
138 | (4) | سائوتومه و پرنسیپ | 0.618 | ۱٫۰۰٪ |
139 | (7) | نامیبیا | 0.615 | ۰٫۴۶٪ |
140 | (1) | لائوس | 0.607 | ۰٫۸۸٪ |
(4) | تیمور شرقی | 0.18% | ||
(3) | وانواتو | 0.24% | ||
143 | (4) | نپال | 0.602 | ۰٫۹۴٪ |
144 | (4) | اسواتینی | 0.597 | ۱٫۵۷٪ |
145 | (6) | گینه استوایی | 0.596 | ۰٫۲۶٪ |
146 | (3) | کامبوج | 0.593 | ۰٫۸۵٪ |
(1) | زیمبابوه | 1.34% | ||
148 | (3) | آنگولا | 0.586 | ۱٫۲۷٪ |
149 | (1) | میانمار | 0.585 | ۱٫۲۶٪ |
150 | (5) | سوریه | 0.577 | ۱٫۲۱٪ |
151 | (2) | کامرون | 0.576 | ۱٫۰۶٪ |
152 | کنیا | 0.575 | ۰٫۴۹٪ | |
153 | (9) | جمهوری کنگو | 0.571 | ۰٫۱۶٪ |
154 | (4) | زامبیا | 0.565 | ۰٫۶۰٪ |
155 | (1) | جزایر سلیمان | 0.564 | ۰٫۲۳٪ |
156 | اتحاد قمر | 0.558 | ۰٫۶۴٪ | |
(2) | پاپوآ گینه نو | 1.02% | ||
158 | (2) | موریتانی | 0.556 | ۰٫۷۹٪ |
159 | (8) | ساحل عاج | 0.550 | ۱٫۳۸٪ |
160 | (2) | تانزانیا | 0.549 | ۰٫۹۸٪ |
161 | (2) | پاکستان | 0.544 | ۰٫۶۸٪ |
162 | (4) | توگو | 0.539 | ۱٫۱۲٪ |
163 | (3) | هائیتی | 0.535 | ۱٫۹۴٪ |
(1) | نیجریه | 0.95% | ||
165 | رواندا | 0.534 | ۰٫۸۰٪ | |
166 | (6) | بنین | 0.525 | ۰٫۵۹٪ |
(3) | اوگاندا | 0.41% | ||
168 | (3) | لسوتو | 0.514 | ۰٫۸۸٪ |
169 | (4) | مالاوی | 0.512 | ۱٫۰۶٪ |
170 | (1) | سنگال | 0.511 | ۰٫۸۰٪ |
171 | (1) | جیبوتی | 0.509 | ۰٫۹۶٪ |
172 | (4) | سودان | 0.508 | ۰٫۴۰٪ |
173 | (3) | ماداگاسکار | 0.501 | ۰٫۱۶٪ |
174 | (1) | گامبیا | 0.500 | ۰٫۷۶٪ |
175 | (6) | اتیوپی | 0.498 | ۱٫۷۴٪ |
176 | (2) | اریتره | 0.492 | ۰٫۵۵٪ |
177 | (2) | گینه بیسائو | 0.483 | ۰٫۷۹٪ |
178 | لیبریا | 0.481 | ۰٫۴۱٪ | |
179 | (1) | جمهوری دموکراتیک کنگو | 0.479 | ۱٫۰۱٪ |
180 | (5) | افغانستان | 0.478 | ۰٫۵۹٪ |
181 | (1) | سیرالئون | 0.477 | ۱٫۰۱٪ |
182 | (1) | گینه | 0.465 | ۱٫۰۴٪ |
183 | (6) | یمن | 0.455 | ۱٫۰۳٪ |
184 | (2) | بورکینافاسو | 0.449 | ۱٫۷۲٪ |
185 | (2) | موزامبیک | 0.446 | ۰٫۹۵٪ |
186 | (1) | مالی | 0.428 | ۰٫۵۳٪ |
187 | (2) | بوروندی | 0.426 | ۰٫۴۶٪ |
188 | (2) | جمهوری آفریقای مرکزی | 0.404 | ۰٫۷۵٪ |
189 | (2) | نیجر | 0.400 | ۱٫۵۴٪ |
190 | (1) | چاد | 0.394 | ۰٫۷۷٪ |
191 | (3) | سودان جنوبی | 0.385 | ۱٫۰۰٪ |
گزارش توسعه انسانی همچنین شاخص توسعه انسانی را برای گروههای مختلف کشورها گزارش میکند. اینها شامل گروهبندیهای منطقهای بر اساس طبقهبندی منطقهای برنامه توسعه ملل متحد، گروههای HDI از جمله کشورهایی که در حال حاضر در یک گروه HDI قرار میگیرند، اعضای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و دیگر گروههای سازمان ملل مجموع مقادیر HDI به همان روشی که برای کشورها جداگانه محاسبه میشود و دادههای ورودی میانگین وزنی برای همه کشورهای دارای دادههای موجود در گروه است.
منطقه و گروه | ۱۹۹۰ | ۲۰۰۰ | ۲۰۱۰ | ۲۰۱۵ | ۲۰۱۸ | ۲۰۱۹ | ۲۰۲۰ | ۲۰۲۱ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی | ۰٫۷۹۵ | ۰٫۸۴۰ | ۰٫۸۷۵ | ۰٫۸۹۳ | ۰٫۹۰۱ | ۰٫۹۰۵ | ۰٫۸۹۷ | ۰٫۸۹۹ |
توسعه انسانی بسیار بالا | ۰٫۷۸۴ | ۰٫۸۲۶ | ۰٫۸۶۸ | ۰٫۸۸۹ | ۰٫۸۹۸ | ۰٫۹۰۲ | ۰٫۸۹۵ | ۰٫۸۹۶ |
اروپا و آسیای مرکزی | ۰٫۶۶۴ | ۰٫۶۸۱ | ۰٫۷۴۶ | ۰٫۷۸۳ | ۰٫۷۹۸ | ۰٫۸۰۲ | ۰٫۷۹۳ | ۰٫۷۹۶ |
آمریکای لاتین | ۰٫۶۳۳ | ۰٫۶۸۹ | ۰٫۷۳۳ | ۰٫۷۵۸ | ۰٫۷۶۶ | ۰٫۷۶۸ | ۰٫۷۵۵ | ۰٫۷۵۴ |
توسعه انسانی بالا | ۰٫۵۵۷ | ۰٫۶۲۵ | ۰٫۷۰۰ | ۰٫۷۳۴ | ۰٫۷۵۱ | ۰٫۷۵۶ | ۰٫۷۵۳ | ۰٫۷۵۴ |
آسیا-اقیانوسیه | ۰٫۵۰۷ | ۰٫۵۹۲ | ۰٫۶۸۴ | ۰٫۷۲۲ | ۰٫۷۴۱ | ۰٫۷۴۸ | ۰٫۷۴۸ | ۰٫۷۴۹ |
جهان | ۰٫۶۰۱ | ۰٫۶۴۵ | ۰٫۶۹۷ | ۰٫۷۲۴ | ۰٫۷۳۶ | ۰٫۷۳۹ | ۰٫۷۳۵ | ۰٫۷۳۲ |
کشورهای در حال توسعه جزیرهای کوچک | ۰٫۶۰۱ | ۰٫۶۴۹ | ۰٫۶۹۳ | ۰٫۷۲۳ | ۰٫۷۳۴ | ۰٫۷۳۸ | ۰٫۷۳۲ | ۰٫۷۳۰ |
جهان عرب | ۰٫۵۵۵ | ۰٫۶۱۸ | ۰٫۶۷۶ | ۰٫۶۹۷ | ۰٫۷۱۱ | ۰٫۷۱۵ | ۰٫۷۰۸ | ۰٫۷۰۸ |
کشورهای در حال توسعه | ۰٫۵۱۳ | ۰٫۵۶۹ | ۰٫۶۳۸ | ۰٫۶۷۳ | ۰٫۶۸۷ | ۰٫۶۹۱ | ۰٫۶۸۷ | ۰٫۶۸۵ |
توسعه انسانی متوسط | ۰٫۴۵۳ | ۰٫۵۰۶ | ۰٫۵۸۲ | ۰٫۶۲۷ | ۰٫۶۴۳ | ۰٫۶۴۵ | ۰٫۶۴۲ | ۰٫۶۳۶ |
جنوب آسیا | ۰٫۴۴۲ | ۰٫۵۰۰ | ۰٫۵۷۶ | ۰٫۶۲۳ | ۰٫۶۴۰ | ۰٫۶۴۱ | ۰٫۶۳۸ | ۰٫۶۳۲ |
جنوب صحرای آفریقا | ۰٫۴۰۷ | ۰٫۴۳۰ | ۰٫۵۰۳ | ۰٫۵۳۴ | ۰٫۵۴۷ | ۰٫۵۵۲ | ۰٫۵۴۹ | ۰٫۵۴۷ |
کشورهای کمتر توسعهیافته | ۰٫۳۵۷ | ۰٫۴۰۸ | ۰٫۴۸۷ | ۰٫۵۲۰ | ۰٫۵۳۷ | ۰٫۵۴۲ | ۰٫۵۴۲ | ۰٫۵۴۰ |
توسعه انسانی پایین | ۰٫۳۵۶ | ۰٫۳۹۹ | ۰٫۴۷۷ | ۰٫۵۰۶ | ۰٫۵۱۸ | ۰٫۵۲۲ | ۰٫۵۱۹ | ۰٫۵۱۸ |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article فهرست کشورها بر پایه شاخص توسعه انسانی, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.