فیلیپین: کشوری در جنوب‌شرقی قارهٔ آسیا

فیلیپین با مساحت ۳۴۲٬۳۵۳ کیلومتر مربع؛ شصت و چهارمین کشور پهناور و با جمعیت (۱۰۹٬۵۸۱٬۰۷۸ )نفر؛ سیزدهمین کشور پرجمعیت در جهان است. پایتخت فیلیپین مانیل و بزرگ‌ترین شهر آن کزون سیتی است. زبان رسمی این کشور، انگلیسی و فیلیپینی است.

جمهوری فیلیپین (Repúbliká ng̃ Pilipinas)
پرچم نشان ملی
شعار: برای خدا، مردم، طبیعت و کشور
سرود: سرزمین برگزیده
پایتخت	مانیل ۱۴°۳۵′ شمالی ۱۲۱°۰′ شرقی / ۱۴٫۵۸۳°شمالی ۱۲۱٫۰۰۰°شرقی / 14.583; 121.000
بزرگترین شهر	کزون سیتی
زبان(های) رسمی	زبان فیلیپینی (تاگالوگ) و انگلیسی فیلیپینی (زبانِ دوم)
حکومت	جمهوری، ریاست جمهوری، حکومت متمرکز
• • رئیس‌جمهور	بونگبونگ مارکوس
بنیان‌گذاری	۱۲ ژوئن، ۱۸۹۸
مساحت
• کل	۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱۲۰٬۰۰۰ مایل مربع) (۷۲ام)
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۵	۱۰۰٬۹۸۱٬۴۳۷ (۱۳اُم)
• سرشماری ۲۰۱۵	۱۰۰٬۹۸۱٬۴۳۷
• تراکم	۳۳۶ بر کیلومتر مربع (۸۷۰٫۲ بر مایل مربع) (۴۷اُم)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۱۹
• کل	۳۶۷ بیلیون دلار (۳۱اُم)
• سرانه	۳٬۴۸۶ دلار (۱۱۵اُم)
شاخص جینی (۲۰۲۰)	۴۴٫۴ (متوسط)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۲)	۰.۶۹۹ ۱۱۶ام(متوسط)
واحد پول	پزو (PHP)
منطقه زمانی	یوتی‌سی+۸ (PST)
گاه‌شماری	میلادی
برق شهری
- اختلاف پتانسیل	۲۲۰ ولت ولت
جهت رانندگی	راست.
دامنه سطح‌بالا	.ph

این مجمع‌الجزایر ابتدا توسط فردیناند ماژلان کاشف پرتغالی کشف شد. امپراتوری اسپانیا این مجمع‌الجزایر را مستعمره کرد. بعدها در جنگ آمریکا و اسپانیا، فیلیپین مستعمرهٔ آمریکا شد و در آخر مستعمرهٔ امپراتوری ژاپن گردید تا اینکه بالاخره کشوری مستقل شد.

واحد پول فیلیپین، پزوی فیلیپین است و اقتصاد آن سی و چهارمین اقتصاد بزرگ دنیا با تولید ناخالص داخلی ۳۷۱٫۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ می‌باشد.

فیلیپین دارای یک حکومت دموکراتیک و مطابق قانون اساسی با نظام ریاست‌جمهوری به ریاست بونگ بونگ مارکوس است. پرچم این کشور در موقع جنگ بر عکس می‌شود

نام فیلیپین به‌نام پادشاه اسپانیا، شاه فیلیپ دوم نامگذاری شد. کاوشگر اسپانیایی روی لوپز د والالوبوس در زمان اکتشافاتش در سال ۱۵۴۲ نام جزایر لیته (Leyte) و سامار (Samar) را فلیپیناس (Felipinas) نام نهاد که شاهزاده آستوریاس، وارث تاج و تخت پادشاهی اسپانیا در آن زمان بود.

به این ترتیب نام Las Islas Filipinas برای کل جزایر فیلیپین به‌کار رفت. قبل از این نام، اسم‌های دیگری هم به‌کار می‌رفته که می‌توان به چند مورد اشاره کرد؛ مثلاً Islas del Poniete یا جزایر غرب و سان لازارو (San Lázaro) که اسپانیایی‌ها برای اشاره به جزایرشان استفاده می‌کردند.

اسم رسمی فیلیپین چندین بار در تاریخ عوض شد. در زمان انقلاب فیلیپین، کنگرهٔ مالولوس اسم جمهوری فیلیپین (Philippine Republic) را اعلام کرد. از زمان جنگ آمریکا و اسپانیا در سال ۱۸۹۸ و جنگ فیلیپین و آمریکا در سال ۱۸۹۹ تا ۱۹۰۲ تا زمان مشترک‌المنافع شدن (commonwealth) یعنی تا سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۴۶ آمریکایی‌ها نام جزایر فیلیپین (Philippine Islands) را به‌کار می‌بردند.

پس از پایان جنگ جهانی دوم و استقلال فیلیپین، نام رسمی این کشور به جمهوری فیلیپین (Republic of the Philippines) تغییر یافت.

فیلیپین در سال‌های پیش از میلاد یکی از مراکز بازرگانی در منطقهٔ جنوب شرقی آسیا بود. نخستین اروپاییانی که به این جزایر آمدند، همراهان فردیناند ماژلان کاشف معروف بودند که در سال ۹۰۰ش ـ ۱۵۲۱م به همراه او این جزیره را کشف کرده و پای به این سرزمین نهادند.

در جنگ بین آمریکا و اسپانیا، فیلیپین مستعمره آمریکا گشت و سپس در جنگ جهانی دوم به‌تصرف ژاپن درآمد. در سال ۱۹۴۶ درحالی‌که مانیل ویرانه‌ای بیش نبود، حکومت جمهوری در این کشور به‌وجود آمد. حضور پرقدرت آمریکا تأثیری عمیق بر جامعه فیلیپین نهاده‌است به‌طوری‌که این جامعه هم‌اکنون تلفیقی از فرهنگ آسیایی و کاتولیک اسپانیایی و سرمایه‌داری آمریکایی است.

استعمار اروپایی در فیلیپین

آلن رابلس، روزنامه‌نگار، اظهار داشت: تأسیس کشور فیلیپین توسط استعمارگران صورت گرفت، آنها فرهنگ سیاسی این کشور را شکل دادند و همچنان بر روی اندیشه آنها تأثیر می‌گذارند. این کشور قریب به ۳۳۳ سال تحت سلطه اسپانیا و نزدیک به پنج دهه قاطعانه در زیر حاکمیت ایالات متحده آمریکا بود از نظر انسان‌شناسی همگرایی پراسپرو، «تفکر، فرهنگ و روان‌شناسی مردم فیلیپین درحالی‌که درواقع آسیایی بودند عملاً غربی شد.»

 

فیلیپین دارای حکومت دموکراتیک و مطابق قانون اساسی با نظام ریاست‌جمهوری است که به‌استثنای ناحیه خودگردان مسلمان میندانائو (که به‌صورت بسیار گسترده از حکومت جدا اداره می‌شود)، به‌شکل یکپارچه اداره می‌گردد. حکومت فیلیپین چندین‌بار از زمان ریاست‌جمهوری راموس در تلاش بوده تا نظام حکومتی را به نظام فدرال، پارلمانی یا تک‌مجلسی تغییر دهد.

رئیس‌جمهور در فیلیپین هم رئیس دولت و هم فرماندهٔ کل نیروهای مسلح می‌باشد. طبق قانون اساسی تازه تصویب شده فیلیپین، نظام سیاسی این کشور جمهوری ریاستی است. رئیس‌جمهور و مجلس سنای ۲۴ نفره با رأی مردم برای یک دوره شش ساله انتخاب می‌شوند. رئیس‌جمهور ریاست قوه مجریه را برعهده دارد که از ۱۹ وزارتخانه تشکیل شده‌است. همچنین تعیین اعضای کابینه نیز برعهده رئیس‌جمهور و برای این کار نیازی به تصویب در مجلس نیست.

 

دو مجلس قانونگذار این کشور عبارتند از سنا که مجلس اعلای کشور محسوب می‌شود و اعضای آن طی یک دورهٔ شش ساله انتخاب می‌شوند. مجلس نمایندگان، مجلس سفلای این کشور است و نمایندگان آن هر سه سال یک‌بار انتخاب می‌شوند.

مجلس نمایندگان شامل دویست نماینده انتخاب شده با رأی مردم در حوزه‌های محلی و پنج نماینده انتصابی است که این پنج نماینده را رئیس‌جمهور از بین گروه‌های اقلیت انتخاب می‌نماید.

سناتورها از طرف تمام مردم انتخاب می‌شوند ولی نمایندگان از طریق حوزه‌های قانونگذاری هر منطقه و ۲۰٪ از نمایندگان از طریق انتخابات درون‌حزبی انتخاب می‌شوند.

قانون اساسی فیلیپین دوره ریاست‌جمهوری در این کشور را به یک دوره شش ساله محدود کرده‌است تا مانع از تبدیل شدن یک فرد به دیکتاتور شود.

در فیلیپین رئیس‌جمهور و معاون وی به‌طور جداگانه در انتخابات به‌وسیله مردم برگزیده می‌شوند.

قوهٔ قضائیه دادگاه عالی کشور است که توسط ریاست قوهٔ قضائیه و ۱۴ قاضی دستیار که از طرف رئیس‌جمهور انتخاب و توسط شورای قضات و وکلا منصوب می‌شوند اداره می‌گردد.

تقسیمات اداری

نوشته اصلی: فهرست شهرهای فیلیپین

نوشته اصلی: فهرست استان‌های فیلیپین

فیلیپین به سه جزیره اصلی تقسیم شده: لوزون، ویسایا و میندانائو.

در تقسیم‌بندی، کشور به ۱۷ ناحیه، ۸۱ استان، ۱۴۵ شهر، ۱٬۴۸۹ بخش و ۴۲٬۰۳۶ بارانگای تقسیم شده‌است.

در بخش دوم قانون شماره ۵۴۴۶ اشاره شده که طبق تعریف آب‌های سرزمینی فیلیپین، ادعایی بر مالکیت قسمت شرقی جزیره صباح وجود ندارد.

تقسیمات منطقه‌ای

منطقه‌ها در فیلیپین برای تقسیم‌بندی اداری ایجاد شده‌اند تا ادارهٔ استان‌ها در هر بخش را سهولت بخشند. فیلیپین به ۱۷ ناحیه تقسیم شده (۱۶ ناحیه اداری و یک ناحیه خودگردان). بیشتر ادارات دولتی براساس منطقه‌ها تقسیم شده‌اند و نه تک‌تک در هر استان. بیشتر موارد مرکز مناطق شهرها هستند. براساس اطلاعات سال ۲۰۱۵، ناحیهٔ CALABARZON بیشترین جمعیت را داراست و ناحیه پایتخت ملی (مانیل) متراکم‌ترین منطقه جمعیتی است.

 

 

 

فیلیپین یک مجمع‌الجزایر است که از ۷۶۴۱ جزیره تشکیل شده. این جزایر عموماً در سه مجمع‌الجزایر بزرگ طبقه‌بندی می‌شوند که عبارتند از: لوزون، میندانائو، و ویسایا. مساحت این کشور به‌علاوه آب‌های درون سرزمینی ۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱۱۵٬۸۳۱ مایل مربع) است. فیلیپین پنجمین کشور بزرگ جزیره‌ای دنیا به‌حساب می‌آید و با داشتن ۳۶٬۲۸۹ کیلومتر مربع (۱۴٬۰۱۱ مایل مربع) خط ساحلی، پنجمین کشور از این نظر است. منطقه انحصاری اقتصادی این کشور ۲٬۲۶۳٬۸۱۶ کیلومتر مربع (۸۷۴٬۰۶۴ مایل مربع) است.

بیشتر این جزایر پوشیده از جنگل‌های استوایی و آتشفشان‌هاست. بلندترین کوه فیلیپ که در جزیره میندانائو قرار دارد کوه «آپو» (Mount Apo) می‌باشد که ۲۹۵۴ متر ارتفاع دارد.

پست‌ترین نقطه در فیلیپین اعماق «گالاتا» (Galathea Depth) نام دارد که سومین نقطهٔ عمیق دنیاست.

طویل‌ترین رود فیلیپین در شمال جزیره لوزون قرار دارد که نام آن رود «کاگایان» است. خلیج مانیل که در کرانه پایتخت فیلیپین یعنی مانیل واقع شده به‌واسطهٔ رود پسیگ (Pasig river) به Laguna de Bay متصل است که بزرگ‌ترین دریاچهٔ فیلیپین محسوب می‌شود.

این کشور از شمال غرب با تایوان و چین، از شمال شرق با ژاپن، از جنوب با اندونزی و از جنوب غربی با مالزی، تایلند و سنگاپور همسایه است و شرق آن را دریای فیلیپین و غرب آن را دریای چین جنوبی فراگرفته است.

دو جزیره لوزون و میندانائو مجموعاً ۶۶٪ کل مساحت فیلیپین را شامل می‌شوند. از ۷۱۰۷ جزیره فیلیپین فقط ۱۰۰ جزیره مسکونی هستند و در این بین فقط یازده جزیره به‌صورت عمده جمعیت بزرگی دارد و فقط ۲۷۷۰ جزیره دارای نامی مشخص هستند.

کشور فیلیپین به‌طور کلی در محاصره آب‌های اقیانوس آرام و دریای چین جنوبی قرار دارد. وسیع‌ترین دریاچه‌های این کشور عبارتند از،: لاگونا در غرب جزیره لوزون و تاآل در مرکز آن، دو دریاچه لانائو و دریاچه سوریاگو نیز در جزیره میندانائو قرار دارند.

بزرگ‌ترین رودهای این کشور یعنی کاگایان و پاکساهان در جزیره‌های لوزون و رودهای پالانگی و آگوسان در جزیره میندانائو جریان دارند.

آب و هوای فیلیپین گرمسیر دریایی با رطوبت زیاد است. فیلیپینی‌ها در طول سال همواره با طوفان و باران‌های موسمی روبرو هستند و به‌خاطر همین باران‌های سیل‌آسا تقریباً ۷۰٪ این جزایر را جنگل‌های سرسبز استوایی فراگرفته است. دمای هوا بین ۲۰ تا ۴۰ درجه متغیر است و رطوبت نیز از ۳۶٪ تا ۹۰٪ هم می‌رسد. وقوع زمین‌لرزه در این جزایر پدیده‌ای معمولی به‌شمار می‌آید.

مهم‌ترین قلل آتشفشانی فیلیپین قله مایون و پیناتابو در جزیره لوزون، قله آپو در جزیره میندانائو، و قله کان‌لائون در جزیره نگروس هستند که فعال شدن این قلل گاهی باعث خسارات مالی و جانی زیادی برای ساکنان اطراف آنها گردیده‌است. فعال شدن آتشفشان پیناتابو در جنوب جزیره لوزون در سال ۱۹۹۰ علاوه‌بر خساراتی که برای مردم داشت، پایگاه‌های نظامی آمریکا در فیلیپین را نیز تخریب نمود و درنهایت منجر به جمع‌آوری این پایگاه‌ها شد.

چین و فیلیپین بر سر مالکیت جزایر رنای که پکن از آنها با عنوان جزایر نن‌شا یاد می‌کند و تپه‌های دریایی جانسون اختلاف دارند. آب‌های دریای چین جنوبی که دارای منابع سرشار نفت و گاز و شیلات می‌باشد محل چالش بین چین و فیلیپین است. چین مدعی مالکیت مطلق بر آب‌های دریای چین جنوبی است و همواره از مدعیان دیگر از جمله فیلیپین، ویتنام و ژاپن خواسته تا از طریق گفتگوهای دو جانبه به این تنش‌ها پایان دهند. فیلیپین این اختلافات را به دادگاه بین‌المللی سازمان ملل متحد برده‌است.

 

مانیل، پایتخت کشور فیلیپین در طی سال‌های گذشته پیشرفت زیادی داشته‌است. این شهر حدود ۱۰ میلیون نفر جمعیت دارد و هنوز یکی از ارزانترین شهرهای دنیاست. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این شهر در دهانه رود بزرگ پسیگ قرار دارد که در شرق آن خلیج مانیل و در غرب آن ناحیه لوزون قرار گرفته‌است. این شهر در ۹۵۰ کیلومتری جنوب شرقی هنگ‌کنگ و در ۲۴۰۰ کیلومتری شمال شرقی سنگاپور است. رودخانه پسیگ همچنین از میان شهر عبور می‌کند و تقریباً تمام مردم مانیل به آن دسترسی دارند.

شهر مانیل مرکز اصلی تجارت، سرمایه‌گذاری و امور مالی-اداری در کشور فیلیپین است. بندر مانیل دارای بیشترین حجم واردات و صادرات در کل کشور فیلیپین است. دفتر مرکزی موسسات مالی و تجاری مهم مثل: بانک ملی فیلیپین (Philippine National Bank)، بیمه مرکزی فیلیپین، بانک Veterans و تعداد زیادی از موسسات مالی اعتباری خصوصی در مانیل است.

 

 

جمعیت فیلیپین طبق آمارهای اعلام شده در سال ۱۹۸۷، ۵۷٫۴ میلیون نفر بود. با نرخ رشد جمعیت حدود ۲٫۴ در سال، جمعیت این کشور در سال ۱۹۹۵ به ۶۸ میلیون نفر رسید و در سال ۲۰۰۰ با نرخ رشد ۲٫۳ از ۷۸ میلیون نفر گذشت.

حاکمیت اسپانیا بر فیلیپین باعث شد که ۹۰٪ مردم این کشور مسیحی و کاتولیک شوند. با مهاجرت گروه‌های مختلف مردم اسپانیایی زبان از اروپا و آمریکای جنوبی، فرهنگ این کشور شباهت زیادی با کشورهای لاتین پیدا کرد و زبان‌های محلی آنان نیز تحت تأثیر کلمات اسپانیایی قرار گرفت.

۹۰٪ مردم فیلیپین مسیحی می‌باشند که ۸۱٪ کاتولیک و ۹٪ پروتستان هستند و بقیه که شامل ۱۰٪ از کل جمعیت می‌باشند، بیشتر مسلمان هستند که اکثراً در جزیره میندانائو در جنوب کشور ساکن‌اند.

اکثریت نژاد فیلیپینی‌ها را گروه ماله و باقی آنها را چینی‌ها، آمریکایی‌ها و اسپانیایی‌ها تشکیل می‌دهند.

۲۹٪ درصد مردم فیلیپین، فیلیپینی، ۲۳٪ از نژاد سبوئانو و ۱۰٪ ایلکانو هستند و بقیه از سایر اقوام می‌باشند. مردم فیلیپین به زبان تاگالوگ صحبت می‌کنند و زبان انگلیسی نیز بسیار رایج است. از نظر جمعیتی، زبان انگلیسی گویشوَران بسیار بیشتری از زبان اسپانیایی دارد و بیشتر مردم این کشور به زبان انگلیسی تسلط دارند، با این حال بیش از ۱۰۰۰ لهجه مختلف در فیلیپین وجود دارد. طبق آمار سال ۲۰۱۳ میزان با سوادی در میان مردم این کشور ۹۰/۷٪ بوده‌است.

 

فیلیپین سی و چهارمین اقتصاد بزرگ دنیا با تولید ناخالص داخلی ۳۷۱/۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ می‌باشد. بیشتر صادرات فیلیپین شامل نیمه‌رساناها و لوازم الکترونیکی، وسایل حمل و نقل، پوشاک، تولیداتِ مرتبط با مس، تولیدات مرتبط با بنزین، روغن نارگیل و میوه‌جات است. بزرگ‌ترین شریک‌های تجاری این کشور ایالات متحده آمریکا، ژاپن، چین، سنگاپور، کره جنوبی، هلند، هنگ‌کنگ، آلمان، تایوان و تایلند هستند.

واحد پولی این کشور پزوی فیلیپین (₱ یا PHP) می‌باشد.

هر پزوی فیلیپین معادل ۰٫۰۱۹ دلار آمریکا و هر دلار آمریکا معادل ۵۲٫۱ پزو می‌باشد. (آوریل ۲۰۲۲)

فیلیپین یک کشور تازه صنعتی شده به‌حساب می‌آید که درحال گذر از صنعت مبتنی‌بر کشاورزی به صنایع خدماتی و تولیدات کارخانه‌ای است. با وجود ۴۰٫۸۱۳ میلیون نفر نیروی کار، ۳۰٪ این نیرو در صنعت کشاورزی مشغول به‌کارند که ۱۴٪ تولید ناخالص داخلی را ایجاد می‌کنند و بخش صنعتی ۱۴٪ نیروی کار را شامل می‌شود که ۳۰٪ از تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود. به این ترتیب ۴۷٪ نیروی کار در بخش اداری و خدماتی فعال می‌باشند که شامل ۵۶٪ از تولید ناخالص داخلی می‌شود.

نرخ بیکاری در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۴ برابر با ۶٪ اعلام شد. با پایین بودن هزینه نیازهای اولیه، نرخ تورم در همان ماه به ۳٫۷٪ نزول کرد.

ذخایر ناخالص بین‌المللی در اکتبر ۲۰۱۳ برابر با ۸۳٫۲۰۱ میلیارد برآورد شد.

گلدمن ساکس نام فیلیپین را در لیست «یازده اقتصاد جدید» قرار داده. این لیست شامل نام ۱۱ کشور است که به‌همراه کشورهای پیمان BRICS می‌توانند بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا در قرن ۲۱ باشند. گلدمن ساکس ارزیابی کرده که تا سال ۲۰۵۰ این کشور بیستمین اقتصاد بزرگ جهان شود. همچنین HSBC پیش‌بینی کرده که اقتصاد این کشور در سال ۲۰۵۰ بیستم در دنیا و پنجم در آسیا و بزرگ‌ترین اقتصاد جنوب شرق آسیا شود.

فیلیپین همچنین یکی از اعضای بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، سازمان تجارت جهانی، بانک توسعه آسیایی، G-۷۷ و G-۲۴ و طرح کلمبو می‌باشد.

معادن

مقدار ذخایر معدنی فیلیپین با وجود وسعت کم این کشور بسیار قابل ملاحظه است. منابع کانی‌های فلزی سرشاری در این کشور وجود دارد، به‌طوری‌که با توجه به تولیدات قبلی و ذخایر اثبات شده طلا، رتبه دوم در جهان و در مس رتبه سوم را به‌خود اختصاص داده‌است. معادن مس در بخش‌های گسترده‌ای از این کشور پراکنده هستند و بیشتر آنها دارای مقادیری از طلا و نقره نیز می‌باشند. نیکل و کروم از سایر فلزات با ارزش در معادن این کشور هستند، ضمن اینکه فیلیپین به‌لحاظ معادن غیر فلزی همچون مرمر و سنگ آهک در وضعیت خوبی قرار دارد.

1. ^ بنیتو آکینو در سال ۱۹۳۴ در شهر کنسپسیون متولد گردید. پدرش سناتور بود و پدر بزرگش از انقلابیونی که با اسپانیا و بعد از آن با آمریکا می‌جنگیدند.
2. ^ محافل سیاسی دولت فیلیپین معتقدند که دولت مارکوس مسئول ترور آکیتو بوده‌است.

• Wiki contributors, "Philippines," Wikipedia, The Free Encyclopedia,
• جمهوری فیلیپین
• فیلیپین