108 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak Artikulurik ez duten Irailaren 14ko jaiotzak
Martina Gedeck • Tadeusz Stefan Zieliński •
Heriotzak Artikulurik ez duten Irailaren 14ko heriotzak
Gertaerak Kapitala. Egutegia Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia Santutegia: Gurutze Santuaren goralpena, Notburga Ebengoa, Gabriel-Taurin Dufresse, Petri Tarentaisekoa
Seaska egutegia: Gurutz, Gurutze, Zernin, Arte eta Artea.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko. Gertaerak
Arte eta kultura
Euskal Herria Mundua 1960 – The Little Shop of Horrors ("Izugarrikerien Dendatxoa") filma estreinatu zen, Roger Cormanek zuzendu eta Jonathan Haze, Jackie Joseph, Mel Welles, Dick Miller eta Jack Nicholson aktoreek antzeztu zutelarik. 1990 – State of Grace ("Irlandarren Klana") filma estreinatu zen, Phil Joanouk zuzendu eta Sean Penn , Ed Harris , Gary Oldman , Robin Wright , John Turturro eta John C. Reilly aktoreek antzeztu zutelarik. 1993 – A Bronx Tale ("Bronxeko Istorioa") filma estreinatu zen, Robert De Niron zuzendu eta berak, Chazz Palminteri , Lillo Brancato, Jr., Taral Hicks, Francis Capra, Kathrine Narducci eta Clem Caserta aktoreek antzeztu zutelarik. 1994 – Quiz Show filma estreinatu zen, Robert Redfordek zuzendu eta John Turturro , Rob Morrow eta Ralph Fiennes aktoreek antzeztu zutelarik. 2005 – Beowulf & Grendel ("Beowulf eta Grendel") filma estreinatu zen, Sturla Gunnarssonek zuzendu eta Gerard Butler , Stellan Skarsgård , Sarah Polley , Ingvar Eggert Sigurðsson eta Eddie Marsan aktoreek antzeztu zutelarik. 2006 – Perfume: The Story of a Murderer ("Lurrina: Hiltzaile Baten Istorioa") filma estreinatu zen, Tom Tykwerek zuzendu eta Ben Whishaw , Alan Rickman , Rachel Hurd-Wood, Dustin Hoffman , Karoline Herfurth eta Simon Chandler aktoreek antzeztu zutelarik. Zientzia eta teknologia
Kirolak
Jaiotzak
Euskal Herria 1814 – Maurice Harriet , lapurtar euskaltzalea eta hiztegigilea (h. 1904 ). 1833 – Victor Bernard Derrecagaix , euskaldun jatorriko frantziar militarra (h. 1920 ). 1865 – Jose Elizondo , euskal idazle eta antzerkigilea (h. 1943 ). 1882 – Ricardo Tejedor , nafar margolari eta marrakilaria (h. 1944 ). 1908 – Jean-Baptiste Intzegarai , euskal txirrindularia (h. 1989 ). 1913 – Francisco Larrañaga , Txikito Iraetakoa , esku huskako gipuzkoar pilotaria (h. 1979 ). 1922 – Iñaki Begiristain , euskal idazlea (h. 1984 ). 1932 – Sonsoles Álvarez de Toledo , arabar aristokrata. 1935 – Antxon Ezeiza , euskal zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea (h. 2011 ). 1939 – Juan Kruz Unzurrunzaga , euskal kulturgilea (h. 2009 ). 1941 – Emilio Gebara , arabar politikaria, Arabako Ahaldun Nagusi ohia. 1947 – Iñaki Dorronsoro , gipuzkoar ingeniaria, Eusko Ikaskuntzako lehendakari ohia. 1957 – Miren Egaña , nafar politikaria. 1963 – Jon Iñaki Lasa , bizkaitar idazlea. 1965 – Jose Luis Agirre Beldarrain , gipuzkoar futbolaria ohi eta entrenatzailea. 1967 – Iñaki Varona Urbina , arabar irakasle eta mendizale euskaltzalea. 1974 – Zigor Iturrieta , bizkaitar ultramaratoilaria , sukaldaria eta telebista aurkezlea. 1976 – Arturo Igoroin, Sivori , arabar futbolaria. 1977 – Eneko Atxa , bizkaitar sukaldaria. 1978 – Diego Pérez , bizkaitar aktorea. 1979 – Peio Jorajuria, Otalazt , lapurtar idazlea. 1981 – Gurutze Frades , bizkaitar triatloilaria. 1989 – Oier Olazabal , gipuzkoar futbolaria. 1995 – Izar Aizpuru Lopez , gipuzkoar dantzari eta dantza irakaslea. Mundua 208 – Diadumeniano , erromatar enperadorea (h. 218 ). 1486 – Henriccus Cornelius Agrippa , alemaniar idazle, filosofo, okultismoan jakitun, alkimista, kabalista, mediku eta nekromantea (h. 1535 ). 1543 – Claudio Acquaviva , italiar jesulaguna, 5. Jesusen Lagundiko buruzagi nagusia (h. 1615 ). 1580 – Francisco de Quevedo , espainiar idazle, diplomatiko eta politikaria (h. 1645 ). 1605 – Brynjólfur Sveinsson , islandiar gotzain luteranoa (h. 1675 ). 1618 – Peter Lely , alemaniar jatorriko margolaria (h. 1680 ). 1659 – Agnese Dolci , italiar margolaria (h. 1686 ). 1737 – Michael Haydn , austriar musikagilea (h. 1806 ). 1757 – Jean-Jacques Lequeu , frantziar arkitekto eta diseinatzailea (h. 1826 ). 1769 – Alexander von Humboldt , alemaniar naturalista, geografoa eta esploratzailea (h. 1859 ). 1791 – Franz Bopp , hizkuntzalari alemana, gramatika konparatuaren sortzaileetako bat (h. 1867 ). 1804 – John Gould , ingeles ornitologo eta marrazkilaria (h. 1881 ). 1817 – Theodor Storm , alemaniar idazlea (h. 1888 ). 1843 – Lola Rodríguez de Tió , portoricar poeta, kazetaria eta iraultzailea (h. 1924 ). 1846 – Joaquín Costa , espainiar idazle, politikari, legegizon, ekonomialari eta historialaria (h. 1911 ). 1857 – Alice Stone Blackwell , estatubatuar feminista, sufragista, kazetari, sozialista erradikal eta giza eskubideen defendatzailea (h. 1950 ). 1864 – Robert Cecil (Cecil of Chelwood I. bizkondea) , britainiar abokatu, politikari eta diplomazialaria, 1937ko Bakearen Nobel Saria (h. 1958 ). 1867 – Charles Dana Gibson , estatubatuar marrazkilaria (h. 1944 ). 1879 – Margaret Sanger , estatubatuar erizaina, kontrazepzioaren onarpenaren aldeko ekintzailea (h. 1966 ). 1880 – Archie Hahn , Milwaukeeko meteoritoa , estatubatuar atleta (h. 1955 ). 1883 – Alexander Meissner , austriar fisikari eta ingeniaria (h. 1958 ). 1885 – María Grever , nazioartean ezagun egin zen lehen emakumezko konpositore mexikarra (h. 1951 ). 1886 – Jan Masaryk , txekoslovakiar politikari eta diplomazialaria (h. 1948 ). 1889 – María Capovilla , 116 urte eta 347 egun bizi izandako ekuadortarra, heriotza momentuan munduan bizirik irauten zuen pertsona zaharrena (h. 2006 ). 1891 – Ivan Vinogradov , errusiar matematikaria (h. 1983 ). 1889 – Hendrik van Gent , herbeheretar astronomoa (h. 1947 ). 1895 – Ezequiel Martínez Estrada , argentinar irakasle, idazle, poeta, saiakeragile, literatura kritikoa eta biografoa (h. 1964 ). 1901 – Andrei Andreievitx Vlasov , sobietar jenerala (h. 1946 ). 1904 – Zoran Rant , esloveniar ingeniari kimiko eta zientzialaria (h. 1972 ). 1905 – Eduardo Blanco Amor , galiziar idazlea (h. 1979 ). 1910 – 1913 – Jacobo Árbenz , Guatemalako presidentea (h. 1971 ). 1914 – Pietro Germi , italiar zinema zuzendari, idazle, aktore eta ekoizlea (h. 1974 ). 1916 – Luis Corvalán , txiletar politikaria (h. 2010 ). 1917 – Ettore Sottsass , italiar arkitekto eta diseinatzailea (h. 2007 ). 1918 – Cachao , kubatar musikari eta musikagilea (h. 2008 ). 1920 – 1923 – Amal Kumar Raychaudhuri , indiar fisikaria, erlatibitate orokorrean eta kosmologian egindako ikerketagatik ezaguna (h. 2005 ). 1924 – Manabu Mabe , japoniar-brasildar margolaria (h. 1997 ). 1926 – Michel Butor , frantziar idazlea, Nouveau Roman taldeko egilerik ezagunenetarikoa (h. 2016 ). 1928 – 1929 – Larry Collins , estatubatuar idazle eta kazetaria (h. 2005 ). 1930 – 1934 – Kate Millett , estatubatuar idazle feminista erradikal eta ekintzailea, zinemagilea, eskultorea, hezitzailea eta filosofoa (h. 2017 ). Fernanda Mistral , argentinar aktorea. 1936 – Ferid Murad , estatubatuar sendagilea, 1998ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2023 ). 1937 – Renzo Piano , italiar arkitektoa. 1938 – Tiziano Terzani , italiar kazetari eta idazlea, gerra-berriemailea (h. 2004 ). 1941 – Arlette Farge , frantziar historialaria, XVIII. mendeko ikerketan espezializatua. 1947 – 1948 – Mario Conde , espainiar finantzari eta abokatua. 1949 – 1950 – Paul Kossoff , ingeles gitarra-jotzailea, Free taldeko kidea (h. 1976 ). 1951 – 1952 – César Antonio Molina , galiziar poeta, saiakera-idazlea eta kazetaria. 1953 – François Alfonsi , korsikar nazionalismoaren militante historikoa. 1955 – Pier Vittorio Tondelli , italiar idazlea, laurogeiko hamarraldiko idazle aipagarrienetako bat (h. 1991 ). 1956 – Kostas Karamanlis , Greziako lehen ministroa. 1960 – 1965 – 1968 – Ara Malikian , armeniar etniako libanoar-espainiar biolin-jotzailea. 1969 – Bong Joon-ho , hegokorear zinema zuzendaria eta gidoilaria. 1970 – Francesco Casagrande , italiar txirrindulari ohia. 1973 – Nas , estatubatuar hip-hop abeslari eta enpresaburua. 1974 – 1980 – Ivan Radeljić , bosniar futbolari ohia. 1983 – Amy Winehouse , britainiar abeslari eta konpositorea (h. 2011 ). 1984 – Chory Castro , uruguaiar futbolaria. 1986 – Michelle Jenner , kataluniar aktorea. 1987 – Alade Aminu , nigero-estatubatuar saskibaloi jokalaria. 1990 – Maryna Vasileuskaia , bielorrusiar kosmonauta. 1991 – Ryan De Vries , zeelandaberritar futbolaria. 1993 – Blaire White , estatubatuar emakume blogari transgeneroa. 1996 - Hoshi (abeslaria) , frantziar kantautore, abeslari eta musikaria. Heriotzak
Euskal Herria 1767 – Jose Iturriaga , gipuzkoar gudari, itsasgizon, administratzaile eta politikoa, Venezuelan (j. 1699 ). 1960 – Bernardo Maria Garro , Otxolua , mundakar itzultzailea eta euskal idazlea (j. 1891 ). 1969 – Jon Kurutz Ibargutxi , euskal idazlea (j. 1883 ). 1979 – Ricardo Urgoiti , bizkaitar enpresaria (j. 1900 ). 1980 – Domingo Gómez-Acedo , euskal herritar futbolaria (j. 1898 ). 1991 – Espe Alegria , eusko-estatubatuar irakasle eta irrati-esataria, Boisen (j. 1906 ). 2003 – Xabier Gorostiaga , bilbotar jesuita, irakaslea eta garapenari lotutako gaietan aditua (j. 1935 ). 2021 – Joseba Arregi , gipuzkoar politikaria eta idazlea (j. 1946 ). 2023 – Presen Zubillaga Auza , nafar militante feminista (j. 1951 ). Mundua 407 – Joan Krisostomo , Konstantinoplako patriarka ekumenikoa (j. c. 349 ). 779 – Konstantino V.a , Bizantziar enperadorea (j. 718 ). 891 – Eztebe V.a , Aita santua . 1146 – Zengi , turkiar atabega , Zengid leinuaren sortzailea (j. 1085 ). 1523 – Adrian VI.a , Aita santua (j. 1459 ). 1697 – Juan Grande , gaztelar elizgizona, Iruñeko apezpiku izandakoa (j. 1627 ). 1712 – Giovanni Domenico Cassini , italiar astronomo eta ingeniaria (j. 1625 ). 1715 – Dom Pérignon , frantziar beneditar fraidea. 1743 – Nicolas Lancret , frantziar margolaria (j. 1690 ). 1814 – Lorenzo Igual , estremadurar apaiza, Iruñeko apezpikua (j. 1746 ). 1820 – François-Joseph Lefebvre , frantziar jenerala (j. 1755 ). 1835 – Alexander McDonnell , irlandar xakelaria (j. 1798 ). 1836 – Aaron Burr , Ameriketako Estatu Batuetako 3. presidenteordea (h. 1756 ). 1846 – Carl Almenrader , alemaniar irakasle, musika tresna diseinatzaile eta konpositorea (j. 1786 ). 1852 – 1881 – Xoan Antonio Saco e Arce , galiziar idazle eta hizkuntzalaria, Galizierazko lehen gramatika idatzi zuena (j. 1835 ). 1882 – Georges Leclanché , frantziar kimikaria (j. 1839 ). 1901 – William McKinley , Ameriketako Estatu Batuetako 25. Presidentea (j.1843 ). 1903 - Alice Gulick , estatubatuar misiolari protestante eta pedagogoa, Colegio Norteamericanoren fundatzailea Donostian (j. 1847 ). 1905 – 1916 – 1927 – 1931 – Tom Roberts , australiar margolaria (j. 1856 ). 1935 – Adelaide Cabete , XX. mendeko lider feminista portugaldar garrantzitsuenetarikoa (j. 1867 ). 1936 – 1937 – Tomáš Masaryk , txekoslovakiar politikaria eta presidentea (j. 1850 ). 1964 – Vasili Grossman , errusiar idazle eta kazetaria (j 1905 ). 1966 – Cemal Gürsel , Turkiako presidentea (j. 1895 ). 1970 – Rudolf Carnap , alemaniar filosofoa, Vienako Zirkuluaren burutzat hartua (j. 1891 ). 1973 – Eleanor Pairman , eskoziar matematikaria (j. 1896 ). 1975 – La Perla de Cádiz , cádiztar flamenko kantaria (j. 1924 ) 1977 – Shogo Kamo , japoniar futbolaria (j. 1915 ). 1979 – Pastora Imperio , espainiar "bailaora gitana", folklore flamenkoaren irudirik adierazgarrienetako bat (j. 1887 ). 1980 – José María Gil-Robles , espainiar abokatu eta politikaria (j. 1898 ). 1982 – 1983 – William Boone , estatubatuar matematikaria (j. 1920 ). 1984 – 1985 – John Holt , estatubatuar idazle eta hezitzailea (j. 1923 ). 1995 – María Matilde Almendros , kataluniar irrati-esatari eta aktorea (j. 1922 ). 1998 – Yang Shangkun , Txinako Herri Errepublikako presidentea (j. 1907 ). 2002 – Lolita Torres , argentinar aktorea eta kantaria (j. 1930 ). 2004 – Rota Onorio , kiribatiar politikaria (j. 1919 ). 2005 – Robert Wise , estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta editorea (j. 1914 ). 2006 – 2007 – Jacques Martin , telebista aurkezle frantziarra, Biarritzen (j. 1933 ). 2009 – Patrick Swayze , estatubatuar aktore, dantzari, abeslari, musikagile eta telebistako ekoizlea (j. 1952 ). 2011 – Rudolf Mössbauer , alemaniar fisikaria, 1961eko Fisikako Nobel Saria (j. 1929 ). 2014 – Angus Lennie , eskoziar aktorea (j. 1930 ). 2020 – Anne Stevenson , estatubatuar poeta (j. 1933 ). 2021 – 2022 – Irene Papas , greziar aktorea (j. 1929 ). 2023 – Presen Zubillaga Auza , nafar militante feminista (j. 1951 ). Jaiak eta urteurrenak Kanpo estekak
Irailaren 13 | Urteko egutegi | Irailaren 15
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Irailaren 14 , which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0") ; additional terms may apply (view authors ). Eduki guztia CC BY-SA 4.0 (r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.