Manok: Uri ng domestikadong ibon na kadalasang ginagamit bilang pagkain
Ang manok o pitik (Ingles: chicken, Kastila: pollo) ay isang uri ng domestikadong ibon na kadalasang kabilang sa mga pagkaing niluluto at inuulam ng tao..
Tandang (Ingles: rooster, Kastila: gallo) ang tawag sa lalaking manok, inahin (Ingles: hen, Kastila: gallina) naman ang sa babaeng manok, at sisiw (Ingles: chick) para sa mga inakay o anak na ibon nito. Ang mabata-batang inahin (halimbawa, wala pang isang taon) ay tinatawag na dumalaga (Ingles: pullet). Kapag mamula-mula o mala-ginto ang kulay ng tandang, tinatawag itong bulaw.
| Mga manok | |
|---|---|
 | |
| Nakadapong tandang (nasa kaliwa) at inahin (nasa kanan). | |
| Katayuan ng pagpapanatili | |
Domesticated | |
| Klasipikasyong pang-agham | |
| Kaharian: | |
| Kalapian: | |
| Hati: | |
| Orden: | |
| Pamilya: | |
| Sari: | |
| Espesye: | G. gallus |
| Pangalang binomial | |
| Gallus gallus (Linnaeus, 1758) | |
| Kasingkahulugan | |
| Gallus gallus domesticus | |
Kabilang ang mga manok sa mga poltri, mga ibong inaalagaan at pinalalaki para kainin. Manukan ang katawagan sa pook na alagaan ng mga manok sa bukid.
Pinagmulan
Ang mga domestikong manok ay nagmula mula sa Red Junglefowl (Gallus gallus) at siyentipikong inuuri bilang parehong species. Ang parehong ito ay malayang makakabuo ng supling. Ang kamakailang pagsisiyasat na henetiko ay nagpapakitang ang gene para sa dilaw na balat ng manok ay isinama sa mga domestikong ibon sa pamamagitan ng pagha-hybrid sa Grey Junglefowl (G. sonneratii). Ayon sa mga kamakailang pag-aaral, ang mga domestikong manok ay may maraming mga pinagmulang pangina. May mga kladong matatagpuan sa Amerika, Europa, Gitnang Silangan at Aprika na nagmula sa subkontinenteng Indiyano kung saan ang isang malaking bilang ng mga natatanging haplotype ay umiiral.Ang mga manok mula sa kulturang Harappan ng Lambak Indus noong 2500-2100 BCE sa ngayong Pakistan ay maaaring ang pangunahing pinagmulan ng malawak na pagkalat ng mga manok sa buong mundo.
Tingnan din
Mga sanggunian
This article uses material from the Wikipedia Tagalog article Manok, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC BY-SA 4.0 maliban kung nabanggit. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tagalog (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.