Jadde

Jadde Disambiguazzione – Ce ste cirche otre segnefecate de Jaddìne e Jadde, 'ndruche Jaddìne (disambigua) e Jadde.

Template:In altre lingue 'U jadde (Gallus gallus domesticus o Gallus sinae, Linnaeus 1758), jè 'nu acidde domestèche derivande da varie specie selvateche, de origgene Indiane. Darwin attribuì 'a paternità sule ad 'u Gallus gallus bankiva pè varie motive, 'mbrà cui 'a somiglianze d'u culure d'u piumaggie cu quidde de alcune razze domestèche, 'u cangiaminde de le sottospecie de Gallus gallus a seconne d'u luèche de spannaminde, 'a fecondità de le uéve derivande da l'accoppiamende cu le jadde domestèche. Quèste posiziune jè assaje cangiate jndr'ô curse d'u vendesime sèchele, sus 'a base de esperienze de ibridaziune effettuate cu le otre specie selvatèche. Ôsce se pòte affermà ca varie specie onne condrebbuite ad 'a creaziune de le jadde domestèche Gallus gallus domesticus. Le jadde domestèche sonde sembre state allevate pè 'nu munne de scope: carne, uéve, piume, combagnie, gare de combattimènde 'mbrà jadde, motivaziune releggiose, sportive od ornamendale.

Cumme leggere 'u tassoboxProgetto:Forme di vita/Cumme leggere 'u tassobox
Cumme leggere 'u tassobox
Jadde domestèche
Jadde
Jadde (a mmanghe) e jaddìne
Classificazione scientifica
Regno Animalia
Phylum Chordata
Classe Aves
Ordine Galliformes
Famiglia Phasianidae
Genere Gallus
Specie Gallus gallus
Sottospecie Gallus gallus domesticus
Nomenclatura binomiale
Gallus gallus domesticus
Linnaeus, 1758

Definizione

'U màsche riproduttore jè cchiù propriamende chiamate jadde, 'a femmene (l'esemblare da uéve), jaddìne.

A seconne de l'età e d'u pese 'u jadde jè definite pure:

  • jaddastre, fine a 3-4 mise e cu 'nu pise de 600 g.
  • jadde de grane, fine ad 1 anne e 1 kg de pise
  • jadde o jaddastra, fine a maturità ad a 'nu pise de 1,5 kg cirche
  • jaddette 'u màsche sciuvane de cirche 6 mise
  • jadde ruspande quidde a 'u massime de 10 mise
  • cappone 'u màsche castrate jndr'à ll'età cirche de dò mise ca arrive fine a cirche 2,5 kg.

Storecamende 'u nome Jadde (Pollo jndr'à lènga tagliáne) derive da 'u latine "pullus" ca vuè segnefecà anemale sciuvane; 'a presenze soje jè documendate da 'u 4000 a.C. jndr'à piane de l'Indo (jè accussì arrevate jndr'à Grece, e de aqquà jndr'à Europe, attraverse 'a Persie).

Classefecaziune de le razze domestèche

Jadde 
Stu jadde russe jè 'nu tipeche jadde da ause 'ndustriale, le jadde marrone, gnure o vianghe monoculure sonde le cchiù ausate pè 'a produziune de carne e uéve.

Sistème de classefecaziune

Ôsce jndr'à maggior parte de le standard de le razze pure avicole, quèste venène classefecate a seconne d'u paise de provenienze. Jndr'ô passate (e jndre 'na mesure minore angore ôsce jndre alcune libbre e riviste) le razze avicole pòtene essere scucchiáte seconne varie metode, a seconne de le esigenze d'u lettore. Une de le classefecaziune cchiù canosciute jè quèdde stilate 'n base ad 'u scope pè cui jè allevate 'na razze:

  • Razze da uéve (es. Livorno, Ancona, Amburgo, Redcap, Campine, Lakenvelder, etc.)
  • Razze da carne (es. Jersey Giant, Valdarnese, North Holland Blue, Orpington, Dorking, Cornish, Sussex etc.)
  • Razze a duplice attitudene (es. New Hampshire, Rhode Island, Plymouth rock, etc.)
  • Razze ornamendale (es. Cocincina, Brahama, Phoenix e totte le Bantam)
  • Razze da combattimènde (es. English Game, Combattente di Bruges, Ko Shamo, etc.)

Oppure 'u scucchiámende pòte essere fatte 'n base ad 'u pise e a le dimensiune d'a razze:

  • Razze nane "autenteche" (es. Chabo, Pechino, Bantam di Giava, Pictave, Sebright, etc.)
  • Razze nane "miniaturizzate" (totte le razze considerate miniature de razze de granna taglie)
  • Razze leggere (es. Amburgo, Ancona, Lakenvelder, Livorno, Siciliana, Valdarno, Vorwerk, etc.)
  • Razze 'ndermedie (es. Barnevelder, Australorp, Sussex, New Hampshire, Marans, etc.)
  • Razze pesande e gegande (es. Cocincina, Brahama, Jersey Giant, Langshan, etc.)

Inoltre 'a classefecaziune pòte avvenì 'n base ad 'u culure de le pide, ad 'u culure d'a pelle, ad 'u tipe de creste, o ad 'u culure de le uéve.

Classefecaziune americane

L' American Poultry Association scucchie le razze prengepalmende jndre dò granne categorije, quèdde de le razze granne e quèdde de le razze piccele, e totte e dò quèste categorije sonde scucchiáte jndre varie classe.

Razze granne:

  • Classe americane (Jersey Giant, Delaware, New Hampshire, Rhode Island, Plymouth rock, etc.)
  • Classe asiateche (Cocincina, Brahama, Langshan, etc.)
  • Classe 'nglise (Australorp, Sussex, Dorking, Orpington, Norfolk Grey, etc.)
  • Classe mediterranee (Livorno, Ancona, Minorca, andalusa, spagnola a faccia bianca, etc.)
  • Classe continendale (Faverolles, Marans, Olandese ciuffata, Braekel, Breda, etc.)
  • Classe de totte le otre razze (Moroseta, Collo nudo di Transilvania, Sumatra, Sultana, etc.)

Razze piccele:

  • Classe da combattimènde (Aseel nana, Cornish nana, Ko Shamo nana, Ko Gunkey, Combattente malese nana, etc.)
  • Classe a creste semblice e pide nude (Olandese nana, Pictave, Tournaisis, Livorno nana, Ancona nana, etc.)
  • Classe a creste a rose e pide nude (Bantam di Giava, Sebright, Wyandotte nana, Amburgo nana, Barbuta d'Anversa, etc.)
  • Classe cu totte le otre tipe de creste e a pide nude (La Flèche nana, Padovana nana, Barbuta di Watermael, Olandese ciuffata nana, etc.)
  • Classe a pide piumate (Nana calzata, Faverolles nana, Brahama nana, Cocincina nana, Birmana nana, Barbuta di Uccle, etc.)

Classefecaziune pè culure de le pide

  • Pide vianghe (es. Orpington, Faverolles)
  • Pide rosate (es. Crèvecoer )
  • Pide gnure (es. Andalusa, Orpington gnure)
  • Pide gialle (es. Livorno, Plymouth rock, Rhode Island)

Classefecaziune pè forme d'a creste

  • Creste semblice (es. Livorno, Plymouth rock, Rhode Island)
  • Creste a rose (es. Wyandotte, Rhode Island)
  • Creste a pisello (tripla) (es. Cornish)
  • Creste a cornette (es. La Flèche)
  • Creste a coppe (es. Siciliana)

Classefecaziune pè forme d'u Ghigi

  • Razze omeosome: uéve a gusce vianghe, precoce (5-5,5 mise), rapide 'mbennamende (kk e k-), attitudene: produziune uéve.
  • Razze eterosome: uéve a gusce russe-beige, tardive (8 mise), 'mbennamende tardive (KK e K-), granna mole, attitudene: produziune carne.
  • Razze 'ndermedie: derivane da 'ngroce 'mbrà razze ca appartèneno a le precedende categorije

Razze

Jadde  Pe approfondimende, 'ndruche 'a vôsce Liste de razze de jadde.

Razze asiateche

  • Brahama
  • Chabo
  • Cocincina
  • Phoenix Onagadori

Razze bretànneche

  • Orpington
  • Sebright
  • Sussex

Razze tagliàne

  • Ancona
  • Boffa
  • Ermellinata di Rovigo
  • Livorno
  • Millefiori di Lonigo
  • Padovana
  • Pepoi
  • Polverara
  • Robusta lionata
  • Robusta maculata
  • Siciliana
  • Valdarnese bianca
  • Valdarno

Razze olannise

  • Barnevelder
  • Civetta barbuta olandese
  • Olandese ciuffata
  • Lakenvelder
  • Nana calzata

Razze statunitense

  • New Hampshire
  • Rhode Island
  • Plymouth rock

Razze tedesche

  • Amburgo
  • Vorwerk

Gallerije fotografeche

Nome reggionale

Jndr'à lènga tagliáne 'u termine indicande 'a specie, jadde, identifeche jndr'à lènga comune l'anemale 'ndese accume prodotte alimendare. Jndr'à lènga tagliáne cumme jndre le varie forme lenguìsteche, dialèttale naziunale e de le lènghe reggionale, sonde cchiù spesse ausate le termine jaddìne e gallo , cu 'nu preponderande referimende ad 'a prime definizione pè indecà totte 'a specie, date 'a sproporzione (jndr'ô allevamende) 'mbrà 'u numere de le prime e quidde de le seconne.

Abbruzze la Cajina,locca, procca(chiocce) le pollastre, le cajinelle, ju o lu jàll', ju pòll', ju capun', i pùcin
Basilicata iaddina, joccola, Da 'u Pescopaganese: garrina, 'arr (jadde), p'cen (pulcino), voccola (chiocce) chichirinella (piccele jaddìne)
Calavrie gaddru , gaddrina , Gaiu,jaddu, gaìna,gadina,jaddina, jhocca , pudedu (jadde piccele), puiastra (pollastra)
Campania chicchinella, pullastro, pullo, huallo, hallo, cioccua, vallena , pullicino
Emilia-Romagna Ciòza (chiocce), Gàl (jadde), Galèna (jaddìne), Pòl (jadde)
Friuli-Venezia Giulia gjaline, gjâl, poleč (jadde), polečut (jadde piccele), galina (variande venete reggionale)

Liguria gallu, gallinnha, pollin, pulìn
Lombardia gall, galina,closa(chioccia, poia
Marche gallu, gajina, pujo o pójo, puju, biocca o viocca , pucì o pucinéllu o pùlcio (jadde piccele)

Piemonte Pula, Galina
Pugghie (Salènde) Caddhu, caddhuzzu, caddhina, puricinu, iaddìn, (nord barese) Gaddun, gardidd, u'poll
Sardegna puddu, pudda
Sicilia jaddina ('addina), jaddu, puddicinu, chicchinédda
Toscana pitta
Trendine-Ìrte Adige gal, galina, poiàt
Umbrie biòcca, ciòcchia, purginu, pulla

Veneto gało, gałina ('gaeo, ga'ina)

Note

Bibliografije

  • Hans-Joachim Schille : "Polli. Atlante delle razze" . Il Sole 24 Ore Edagricole, 2008 - ISBN 978-88-506-5289-1

'Ndruche pure

  • Alettriomanzie
  • Cappone
  • Liste de razze de jadde
  • Pollicolture

Otre pruggette

Collegamende sus a indernette)

Tags:

Jadde DefinizioneJadde Classefecaziune de le razze domestècheJadde RazzeJadde Gallerije fotografecheJadde Nome reggionaleJadde NoteJadde BibliografijeJadde Ndruche pureJadde Otre pruggetteJadde Collegamende sus a indernette)Jadde

🔥 Trending searches on Wiki Tarandíne:

Molotov (gruppe musecale)1929Bosnie-ErzegovineProvinge de RietiMaclodioScontroneTorrecusoAcquapendenteLènga tagliàne/Barése2006UcraineEuropeMonteroni d'ArbiaRosazzaBurj KhalifaPadergnoneColognola ai ColliCantùAmerica meridionaleMendaticaSernaglia della BattagliaKinshasaCamino (AL)1998Mosche (cetate)BrasileCorea del SudAlfabbèteLènga giapponesePalermoProvinge de MessineGiaglioneTerniPadoveAbbadia San Salvatore1913La Rioja (Spagne)LanuvioAndonie VivaldiCapranica PrenestinaCavrigliaAeropuerte Karol WojtyłaPiadenaTrevicoAutostradaAlatriCamponogaraProvinge de CaltanissettaCasierZheng HeGolfo AranciÀrvuleBodio LomnagoLuinoPulonieSand'Apollinare (FR)CampoformidoVillafranca d'AstiCairatePozzalloDaily MailISO 3166Iraq🡆 More