Unesco

Sefydlwyd ym 1946 er mwyn gwella cydweithrediad rhyngwladol. Mae'r pencadlys ym Mharis, Ffrainc, ac mae 195 o wledydd yn aelod o UNESCO.

UNESCO

Enghraifft o'r canlynol	asiantaeth arbenigol y Cenhedloedd Unedigl, sefydliad rhyngwladol, sefydliad rhynglywodraethol, sefydliad
Dechrau/Sefydlu	16 Tachwedd 1945
Prif bwnc	lifestance organisation
Lleoliad yr archif	University of Maryland Libraries
Pennaeth y sefydliad	Director-General of UNESCO
Rhagflaenydd	International Committee on Intellectual Cooperation
Aelod o'r  canlynol	Global Citizen Science Partnership
Isgwmni/au	UNESCO Chair on Cyberspace and Culture, Scientific Committee on Problems of the Environment, UNESCO Institute for Statistics, Iranian National Commission for UNESCO, Hylean Amazon Institute
Rhiant sefydliad	Y Cenhedloedd Unedig
Pencadlys	Paris
Enw brodorol	United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
Gwefan	https://en.unesco.org, https://fr.unesco.org, https://es.unesco.org, https://ru.unesco.org, https://ar.unesco.org, https://zh.unesco.org
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Un o amcanion UNESCO yw cynnal rhestr o Safleoedd Treftadaeth y Byd. Mae'r safleoedd hyn yn bwysig yn hanesyddol; yn naturiol y cred y gymuned byd-eang bod eu amddiffyn yn bwysig.

Y wladwriaeth ddiweddaraf i ymuno â hi yw Palesteina yn Nhachwedd 2011.

 

Mae UNESCO yn rhoi ei gynlluniau ar waith trwy rhaglen sy'n cynnwys y meysydd canlynol:

• Addysg
• Gwyddorau naturiol
• Gwyddorau cymdeithasol a dynol
• Diwylliant
• Cyfathrebu a gwybodaeth
• Mae UNESCO hefyd yn rhyddhau 'datganiadau' cyhoeddus er mwyn addysgu'r cyhoedd:
  • Datganiad Seville ar Drais: Datganiad a fabwysiadwyd gan UNESCO ym 1989 er mwyn gwrthbrofi'r syniad bod gan bobl dueddiad biolegol cynhenid i ryfela.
• Dynodi prosiectau a llefydd o arwyddocâd diwylliannol a gwyddonol, megis:
  • Rhwydwaith Rhyngwladol Geoparciau
  • Gwarchodfeydd Biosffer, trwy Raglen Dyn a'r Biosffer (MAB), ers 1971
  • Dinas Lenyddiaeth; yn 2007, Caeredin oedd y ddinas gyntaf i dderbyn y teitl Yn 2008, daeth Dinas Iowa City yn ddinas lenyddiaeth.
  • Ieithoedd dan fygythiad a phrosiectau amrywiant ieithyddol
  • Campweithiau Treftadaeth Lafar ac Anghyffwrdd Dynoliaeth
  • Cofrestr ryngwladol Cof y Byd, ers 1997
  • Rheoli adnoddau dŵr, trwy raglen IHP, ers 1965
  • Safleoedd Treftadaeth y Byd
• Annog llif syniadau trwy ddelweddau a geiriau
• Hybu digwyddiadau, megis:
  • Degawd Rhyngwladol er mwyn Annog Diwylliant Heddwch a Di-dreisedd ar gyfer Plant y Byd: 2001–2010
  • Diwrnod Rhyddid Gwasg y Byd, Mai'r 3ydd pob blwyddyn, er mwyn hybu rhyddid mynegiant a rhyddid y wasg fel hawl dynol ac elfennau creiddiol unrhyw gymdeithas iach, ddemocrataidd, rydd.
  • Criança Esperança ym Mrasil, trwy bartneriaeth gyda Rede Globo, er mwyn codi pres tuag at brosiectau cymunedol sy'n hybu cyfannu cymdeithasol ac atal trais.
  • Diwrnod Llythrennedd y Byd
  • Blwyddyn Ryngwladol dros Ddiwylliant Heddwch
• Sefydlu ac ariannu prosiectau