অসমত ইছলাম ধৰ্ম

প্ৰাক-ঔপনিৱেশিক কালত অসমত ইছলামৰ আগমন আৰু প্ৰসাৰত অৰিহণা যোগোৱা অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰক আছিল মুছলমান শাসক আৰু সেনাপতিৰ বাৰে বাৰে আক্ৰমণ। যদিও এই আক্ৰমণসমূহৰ কোনোটোৱেই শাসন স্থাপন কৰাত সফল নহ'ল ই স্থানীয় শাসকসকলৰ সহায়ত সৰু কিন্তু সমৃদ্ধিশালী মুছলমান জনসংখ্যাৰ সৃষ্টি কৰিলে। পিছলৈ আহোম ৰজাসকলে এটা সৰু মুছলমান প্ৰব্ৰজনক উৎসাহিত কৰিছিল আৰু আনকি দৰবাৰত ইছলামিক নামাজো প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। ঔপনিৱেশিক আৰু উত্তৰ-ঔপনিৱেশিক যুগত অসমত মূলতঃ অনুপ্ৰৱেশৰ বাবেই মুছলমান জনসংখ্যাৰ বিস্ফোৰণ ঘটিছিল।

প্ৰাথমিক ইতিহাস

অসমৰ প্ৰথম ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰাসকলৰ ভিতৰত এজন আছিল মেচৰ মুখিয়াল আলী মেচ। ১২০৬ চনত দিল্লী চুলতানীৰ এজন সেনাপতি মহম্মদ বিন বখতিয়াৰ খিলজীয়ে অসমৰ সীমান্তত উপস্থিত হৈ আলী মেচক ধৰ্মান্তৰিত কৰে যিয়ে তেওঁক তিব্বত দখল কৰাৰ অভিযানত পথ প্ৰদৰ্শন কৰে। খিলজীয়ে কামৰূপ অঞ্চলত ১০–১২,০০০ অশ্বৰোহী বাহিনী লৈ আহিছিল যদিও চুম্বি উপত্যকাত পৰাজিত হৈ তেওঁৰ সৈন্যবাহিনীক নিঃশেষ কৰি পুনৰ বংগলৈ পিছুৱাই যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু সেই বছৰতে তেওঁৰ মৃত্যু হয়। এই অভিযানৰ ফলত অসমৰ প্ৰথম মুছলমান জনসংখ্যাৰ সৃষ্টি হয়।

প্ৰথম অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ বসতি ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ মাজভাগত ১২৫৭ চনত মালিক ইখতিয়াৰুদ্দিন যুঁজবাকে অসমৰ কিছু অঞ্চল চমুকৈ দখল কৰাৰ সময়ত সংঘটিত হয়। তেওঁ খুতবাহ আৰু শুকুৰবাৰৰ সেৱাৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। অৱশ্যে তেওঁক অতি সোনকালেই কামৰূপৰ ৰায় সন্ধ্যাই পৰাস্ত কৰে আৰু তেওঁক বন্দী কৰি ফাঁচী দিয়ে।^:39–40 প্ৰায় ১৩৬০ চনত বংগৰ চুলতান চিকন্দৰ শ্বাহে কমতা ৰাজ্যত আক্ৰমণ চলাই ৰজা ইন্দ্ৰনাৰায়ণৰ কৰ্তৃত্ব অতিশয় দুৰ্বল কৰি পেলায়। কিন্তু দিল্লীৰ ফিৰুজ শ্বাহ তুগলাকৰ আগ্ৰাসন দমনৰ উদ্দেশ্যে চিকন্দৰে বংগলৈ পিছুৱাই যাবলৈ বাধ্য হয়।

চুলতানীয় যুগ

 

১৪৯৮ চনত চুলতান আলাউদ্দিন হুছেইন শ্বাহে কামতা জয় কৰিবলৈ ২৪,০০০ সৈনিক আৰু এখন ফ্লটিলা লৈ সামৰিক জেনেৰেল শ্বাহ ইছমাইল গাজীক প্ৰেৰণ কৰে। এই বিজয়ৰ উচটনি দিছিল শচীপাত্ৰ নামৰ ব্ৰাহ্মণ এজনে, যাৰ পুত্ৰক ৰাণীৰ লগত কৰা যৌন সম্পৰ্কৰ বাবে নীলাম্বৰে ফাঁচী দিছিল। খেন বংশৰ ৰজা নীলাম্বৰক সফলতাৰে কাৰাগাৰত বন্দী কৰি, বংগ চুলতানে চুলতানক "কামৰু আৰু কামতাৰ বিজয়ী" বুলি লিখা মুদ্ৰা জাৰি কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু মালদাৰ এটা শিলত ৰাজহুৱাভাৱে বিজয় লিপিবদ্ধ কৰে। চুলতানে তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাজকুমাৰ ডানিয়ালক নতুনকৈ বিজয়ী অঞ্চলটোৰ গৱৰ্ণৰ হিচাপে নিযুক্তি দিলে; যি হাজোলৈকে গৈছিল আৰু মধ্য অসমলৈ সম্প্ৰসাৰণ কৰাৰ উদ্দেশ্য আছিল।

আলাউদ্দিন হুছেইন শ্বাহে কামতা ৰাজ্য জয় কৰাৰ পিছত বাগদাদৰ পৰা অহা এজন চুফী আছিল ঘিয়াছুদ্দিন আউলিয়া। হাজোৰ গৰুৰাচালা পাহাৰৰ ওপৰত তেওঁ খানকাহ স্থাপন কৰিছিল। লগত মক্কাৰ পৰা মাটিৰ গোট এটা লৈ অহা বুলি দাবী কৰি এই অট্টালিকাটো বৰমাকাম পুৱা-মক্কা নামেৰে পৰিচিত হ’ল। ঘিয়াচুদ্দিনৰ মৃত্যু হয় আৰু তাত এটা মাজাৰ (সমাধিস্থল) নিৰ্মাণ কৰা হয়।

গন্ধৰ্ব ৰায়ৰ বংশধৰ হৰুপ নাৰায়ণৰ নেতৃত্বত এটা বাৰ-ভূঞা কনফেডাৰেচনে চুলতানত্বৰ প্ৰভাৱ আঁতৰোৱাত সফল হৈছিল যদিও ১৫১৫ চনত কোচ বংশ প্ৰতিষ্ঠা কৰা বিশ্ব সিংহই বাৰ-ভূঞাসকলক নিজেই আঁতৰাই পেলায়। চুলতানীয় শাসন প্ৰায় ১৫ বছৰ ধৰি চলিছিল।

১৬ তাৰিখে আহোম ৰাজ্যই যুদ্ধবন্দী হিচাপে লৈ যোৱা তুৰ্কো-আফগান সৈন্যসকলক পিছলৈ স্থানীয় জনসাধাৰণে আত্মসাৎ কৰিছিল যদিও ইছলামিক বিশ্বাসৰ আভাস বজাই ৰাখি পিতলৰ ধাতুৰ কাম কৰিছিল।^{[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]}

 

মোগল যুগ

 

 

১৬১৩ চনত মোগল সম্ৰাট জাহাংগীৰে তেহৰাণ মহম্মদ জামান কাৰোৰীক চিলেটৰ আমিল হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে। প্ৰথম ইছলাম খানৰ অসম অভিযানত অংশ লোৱা জামানে কোচ হাজো দখল কৰাত সহায়ক হৈছিল। মোগলসকলেও গোৱালপাৰাত শাসন কৰিছিল (তেওঁলোকৰ বংগ চুবহৰ অংশ হিচাপে), কিন্তু অসমৰ আন আন অঞ্চলবোৰক বশ কৰিব পৰা নাছিল। নতুনকৈ অধিগ্ৰহণ কৰা ভূমিত মোগলে চাৰিটা সৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল---তাৰ ভিতৰত ঢেকেৰী (সংকোষ আৰু মানসৰ মাজত) আৰু কামৰূপ (মানস আৰু বৰ্ণাদীৰ মাজত) আছিল। বংগৰ সুবহদাৰ শ্বাহ ছুজাৰ নামেৰে কামৰূপৰ নাম সলনি কৰি শুজাবাদও ৰখা হয়।

১৬৩০ চনত বাগদাদৰ এজন মুছলমান সন্ত জনপ্ৰিয়ভাৱে আজান ফকিৰ নামেৰে পৰিচিত শিৱসাগৰত বসতি স্থাপন কৰে। তেওঁ স্থানীয় জনসাধাৰণক ইছলামৰ বিষয়ে প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু ফলস্বৰূপে বহুতে ধৰ্মান্তৰিত হৈ তেওঁৰ শিষ্য হৈছিল।^{[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]} তেওঁৰ সমাধিস্থল সৰগুৰি চাপৰিত উপস্থিত।

এই সময়ছোৱাত কামৰূপৰ কেইবাজনো মুছলমান শাসক আছিল আৰু তেওঁলোকক শ্বুজাবাদৰ ফৌজদাৰ বুলি অভিহিত কৰা হৈছিল। ষষ্ঠ ফৌজদাৰ লুতফুল্লাহ শ্বিৰাজীয়ে ১৬৫৭ চনত কোচ হাজোত পাহাৰৰ শিখৰত মছজিদ নিৰ্মাণ কৰিছিল। মছজিদত ইৰাকৰ ৰাজকুমাৰ গিয়াথ আদ-দিন আৱলিয়াৰ মাজাৰ (সমাধিস্থল) আছিল, যিজনক সাধাৰণতে এই অঞ্চলত ইছলাম প্ৰৱৰ্তনৰ কৃতিত্ব দিয়া হয়। ১৬৮২ চনত ইটাখুলি যুদ্ধৰ পিছত মোগলে কামৰূপক চিৰদিনৰ বাবে হেৰুৱাই পেলায়।

গুৱাহাটীৰ ফৌজদাৰৰ অসম্পূৰ্ণ তালিকাঃ

1. মক্ৰম খান (১৬১২-১৬১৪)
2. মিৰ চুফী (১৬১৪-১৬১৬)
3. শ্বেইখ কালা (১৬১৬-১৬৩২২
4. আব্দ আছ-ছালাম (১৬৩২-১৬৩৮)
5. নুৰুল্লাহ খান হেৰাতি (১৬৩৮-১৬৫৬)
6. লুতফুল্লাহ শ্বিৰাজী (১৬৫৬-১৬৫৮), ১৬৫৭ চনত হাজোত পাহাৰৰ শিখৰত মছজিদ নিৰ্মাণ কৰিছিল।

ব্ৰিটিছ ৰাজ

যেতিয়া অসম ঔপনিৱেশিক শাসনৰ অধীনলৈ আহিছিল, তেতিয়া ইংৰাজে নিজৰ লগত লৈ আহিছিল কেইবাজনো অনুপ্ৰৱেশকাৰী বঙালী বসতিপ্ৰধান লোক (বেছিভাগেই মুছলমান)। এই অনুপ্ৰৱেশকাৰীসকলে অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক কাৰণত আন বাঙালীসকলক অসমত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল। অসমৰ উৰ্বৰ ভূমি আৰু ইয়াৰ বিশাল বিস্তৃতিত সেই সময়ত খিলঞ্জীয়া জনসাধাৰণৰ বসতি আছিল( অৰ্থাৎ বিশাল ভূমি আৰু বনাঞ্চল উপস্থিত আছিল যদিও কম মানুহ) যিয়ে তেতিয়া বংগৰ ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ পৰা বৃহৎ সংখ্যক ভূমিহীন অনুপ্ৰৱেশকাৰী কৃষকক আকৰ্ষণ কৰিছিল, ইয়াৰে প্ৰায় ৮৫% মুছলমান আছিল। শ্ৰমিকৰ প্ৰয়োজন হোৱা চাহ ৰোপণকাৰী আৰু অনুপ্ৰৱেশকাৰী মাৰোৱাৰী ব্যৱসায়ীসকলেও প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলক আদৰণি জনায়।

এই অনুপ্ৰৱেশকাৰী বাঙালীসকলৰ প্ৰাথমিক প্ৰতিষ্ঠা গোৱালপাৰা জিলাত আছিল, বেছিভাগেই চৰ (নদীৰ পাৰৰ) ভূমি আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চলত। এই মুছলমান অনুপ্ৰৱেশকাৰীসকলৰ অধিকাংশই "মিয়া" নামেৰে জনাজাত আছিল। যিহেতু তেওঁলোকৰ বহুতেই ৰংপুৰৰ উত্তৰ-পূব অংশৰ পৰা আহিছিল আৰু ইয়াৰে অতি কম সংখ্যক মাইমেনসিংহৰ পৰা আহিছিল, সেয়েহে তেওঁলোকক কেতিয়াবা "বংয়া" বা বংগালী অৰ্থাৎ বাহিৰৰ মানুহ বুলিও কোৱা হৈছিল।

১৯৩৫ চনৰ ভাৰত চৰকাৰ আইন প্ৰণয়নৰ পিছত ১৯৩৭ চনত অসমত এখন বিধানসভা গঠন কৰা হয়। মহাম্মদ সাদুলাৰ নেতৃত্বত মুছলিম লীগে ৰাজ্যত সংখ্যালঘু চৰকাৰ গঠন কৰে আৰু তেওঁ পুনৰ তেতিয়াৰ বংগৰ পৰা বৃহৎ পৰিসৰৰ অনুপ্ৰৱেশক উৎসাহিত কৰে।

স্বাধীনতা

 

 

১৯৪৭ চনত চিলেট গণভোটৰ পিছত মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ চিলেট অঞ্চল পূব পাকিস্তানলৈ যোৱাৰ বিপৰীতে কৰিমগঞ্জ জিলাৰ দৰে কিছুমান মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ অঞ্চল ভাৰতৰ অসমলৈ যায়।

অসমত গৌৰিয়া, মৰিয়া আৰু দেশী আদি কিছুমান খিলঞ্জীয়া মুছলমান আছে যদিও বৃহৎ পৰিসৰৰ বংগ মূলৰ অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ তুলনাত তেওঁলোক অতি কম। এইদৰে ভাৰতৰ চুবুৰীয়া দেশ পূব পাকিস্তানৰ পৰা অবৈধ অনুপ্ৰৱেশে অসমৰ মুছলমান জনসংখ্যা তীব্ৰভাৱে বৃদ্ধিত অৰিহণা যোগাইছে আৰু অসমৰ থলুৱা বাসিন্দাসকলক লাহে লাহে অস্থিৰ কৰি তুলিছে বুলি উদ্বেগ প্ৰকাশ পাইছে। পূব পাকিস্তানীৰ "জনগাঁথনিগত আগ্ৰাসন"ৰ এই ভয় অসম আন্দোলনৰ দিনৰে পৰা (১৯৭৯–১৯৮৫) অসমত ৰাজনৈতিক বিষয় হৈ আহিছে। ২০০১ চনত অসম ৰাজ্যৰ ৬খন মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ জিলা আছিল। ২০১১ চনলৈকে এই সংখ্যা ৯ লৈ বৃদ্ধি পাইছিল। কিন্তু কিছুমানে কয় যে শেহতীয়া বছৰবোৰত এই সংখ্যা হ্ৰাস পাইছে যদিও ইয়াৰ কোনো সুনিৰ্দিষ্ট প্ৰমাণ নাই।

অসম আন্দোলন আৰু চুক্তি

সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থা (আছু) আৰু ‘সদৌ অসম গণ সংগ্ৰাম পৰিষদ’ (AAGSP)ৰ নেতৃত্বত অসম আন্দোলন (১৯৭৯-১৯৮৫) বংগ/বিহাৰ আদিৰ পৰা অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীক খেদি পঠিয়াবলৈ এক জনবিদ্ৰোহ আছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰী ৰাজীৱ গান্ধীৰ অধীনত AASU-AAGSP আৰু ভাৰত চৰকাৰৰ নেতাসকলে অসম চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰাৰ লগে লগে আন্দোলনৰ অন্ত পৰে। ঐতিহাসিক আন্দোলনৰ ছয়টা দীঘলীয়া বছৰৰ এই সময়ছোৱাত, খবৰ অনুসৰি ১৯৭৯-১৯৮৫ চনৰ অসম আন্দোলনত "অনুপ্ৰৱেশমুক্ত অসম"ৰ আশাত ৮৫৫জন লোকে (আছুৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি পিছলৈ ৮৬০ জন) নিজৰ প্ৰাণ আহুতি দিছিল। তদুপৰি কুখ্যাত নেলী আৰু খোইৰাবাৰী হত্যাকাণ্ডও এই সময়ছোৱাত সংঘটিত হৈ ক্ৰমে ২১৯১ আৰু ১০০-৫০০ লোকৰ প্ৰাণ কাঢ়ি নিলে।

অসম চুক্তি (১৯৮৫) হৈছে ১৯৮৫ চনৰ ১৫ আগষ্টত নতুন দিল্লীত খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰৰ প্ৰতিনিধি আৰু অসম আন্দোলনৰ নেতাসকলৰ মাজত স্বাক্ষৰিত বন্দোবস্ত স্মাৰকপত্ৰ। অসম চুক্তিৰ মৌলিক দিশটো আছিল: ১৯৭১ চনৰ ২৫ মাৰ্চ বা তাৰ পিছত অসমলৈ অহা বিদেশী, ধৰা পৰিব; ডিলিট কৰা হৈছে আৰু এনে বিদেশীক বহিষ্কাৰৰ বাবে ব্যৱহাৰিক পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা হ’ব। অসমৰ খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠী (অৰ্থাৎ খিলঞ্জীয়া সেইসকলৰ বাবে যিসকলে ১৮২৬ চনত উপনিবেশিকৰণ হোৱাৰ আগলৈকে যুগ যুগ ধৰি জীয়াই আছে, ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ খিলঞ্জীয়াৰ সংজ্ঞা অনুসৰি)।

 

অসমীয়া ৰাজ্যখনৰ চৰকাৰী ভাষা আৰু সৰ্বাধিক প্ৰচলিত ভাষা, আৰু সেয়ে ই আন্তঃজাতিগত যোগাযোগৰ বাবে লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে কাম কৰে। অসমৰ বৰাক উপত্যকাত চৰকাৰী ভাষা হিচাপে পৰিগণিত হোৱা বঙালী ভাষাও কিছুমান বিশেষ জনগোষ্ঠীৰ মাজত জনপ্ৰিয় উমৈহতীয়া ভাষা।

অসমীয়া মুছলমানসকলক প্ৰায়ে চাৰিটা উপগোটত বিভক্ত কৰা হয়; দেশী, মাৰিয়া, গৌৰিয়া আৰু চৈয়দ। এই লোকসকলৰ কিছুমান আহোম–মোগল সংঘাতত বন্দী হোৱা পৰাজিত মোগল সৈনিকৰ বংশধৰ, যিসকলে অৱশেষত থলুৱা অসমীয়া নাৰীক বিয়া কৰাই অসমীয়া ভাষা-সংস্কৃতি গ্ৰহণ কৰে। তেওঁলোকৰ জনসংখ্যা মুঠ প্ৰায় ৪০ লাখ, ৰাজ্যৰ জনসংখ্যাৰ ১২.৮%। চৈয়দসকলে নিজকে ইছলামিক হজৰত মহম্মদৰ বংশধৰ বুলি দাবী কৰে।

দেশী বা জুলাসকল কোচ, মেচ, ৰাভা, বড়োৰ পৰা ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰা থলুৱা লোকৰ বংশধৰ। তেওঁলোকে ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ প্ৰধান আলী মেচক তেওঁলোকৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ হিচাপে গণ্য কৰে। এই গোটটোৱে বড় আৰু ৰাভাৰ বিপৰীতে মূলতঃ গোৱালপৰীয়া আৰু ৰাজবংশীত কথা-বতৰা কৰে। ইহঁত প্ৰধানকৈ পশ্চিম জিলা গোৱালপাৰা, কোকৰাঝাৰ, ধুবুৰী আৰু দক্ষিণ শালমাৰা-মানকাচৰ (অৰ্থাৎ নিম্ন অসম)ত পোৱা যায়।

মাৰিয়াসকল ১২০৬ চনত বখতিয়াৰ খালজীৰ সেনাবাহিনীৰ অংশ আছিল বন্দী মুছলমান সৈনিকৰ বংশধৰ। তেওঁলোক বেল-ধাতু আৰু লোহাৰ উদ্যোগত নিয়োজিত হোৱাৰ বাবেই তেওঁলোকৰ নামকৰণ কৰা হৈছে, মাৰিয়া শব্দৰ অৰ্থ হৈছে ধাতুত আঘাত কৰাজন। আনহাতে গৌৰীয়াসকল ১৫৩২ চনত তুৰবাক খানে অসম জয় কৰাৰ সময়ত তেওঁৰ লগত যোৱা মুছলমান সৈনিকৰ বংশধৰ। এই সেনাবাহিনী বংগৰ গৌড়ৰ পৰা আহিছিল, গতিকে গৌৰিয়া বুলি কোৱা হয়। মৰিয়া আৰু গৌৰিয়া সংখ্যালঘু গোট আৰু অসমৰ শিৱসাগৰ, যোৰহাট, তিনিচুকীয়া, গোলাঘাট, কামৰূপ আদি কিছু জিলাত পোৱা যায়। তেওঁলোকে অসমীয়া ভাষা নিজৰ মাতৃভাষা হিচাপে কয়।

বংগৰ পৰা অহা মুছলমানসকল অসমৰ সৰ্বাধিক সংখ্যাগৰিষ্ঠ গোট। বৰাক উপত্যকাত স্থানীয় চিলেটী ভাষী লোকৰ বাসস্থান। উপত্যকাৰ কৰিমগঞ্জ জিলা ঐতিহাসিকভাৱে চিলেট জিলাৰ অংশ আছিল যদিও ১৯৪৭ চনত ভাৰত বিভাজনৰ সময়ত ইয়াৰ পৰা পৃথক হৈছিল। বৰাক উপত্যকাৰ বাকী দুখন জিলা; কাছাৰ আৰু হাইলাকান্দি, ঐতিহাসিকভাৱে ডিমাছা ৰাজ্যৰ এটা অংশ আছিল যিয়ে চিলেটী মুছলমান জনসংখ্যাৰ বৃহৎ লোককো আতিথ্য দিছিল। ইয়াৰ উপৰিও হোজাই জিলাত বসবাস কৰি আছে কেইবাজনো চিলেট মূলৰ মুছলমান। মিয়া লোকসকল আধুনিক বাংলাদেশী বিভাগ ময়মনসিং, ৰংপুৰ আৰু ৰাজশাহীৰ পৰা অহা মুছলমান অনুপ্ৰৱেশকাৰীৰ বংশধৰ। ধুবুৰী, মৰিগাঁও, গোৱালপাৰা, হোজাই, কামৰূপ, দৰং, নগাঁও, বঙাইগাঁও, বৰপেটা, হাইলাকান্দি, কৰিমগঞ্জ, দক্ষিণ শালমাৰা-মানকাচৰ, নলবাৰী, চিৰাং আৰু বড়োলেণ্ড আদি মধ্য আৰু নিম্ন অসম জিলাত কেন্দ্ৰীভূত হৈ আছে। ২০২১ বছৰৰ আনুমানিক প্ৰতিবেদন অনুসৰি অসমৰ মুঠ মুছলমান জনসংখ্যাৰ ৪০%ৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ১০.৪৯ মিলিয়ন, ৰাজ্যৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৩০%।

তৃতীয়টো গোট হৈছে উত্তৰ প্ৰদেশ আৰু বিহাৰৰ পৰা অহা মুছলমান প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ বংশধৰ, যিসকলে হিন্দুস্তানী ভাষা কয়। ইহঁতৰ জনসংখ্যা অসমত প্ৰায় ১.২৫ লাখ, ২০১১ চনলৈকে ৰাজ্যৰ জনসংখ্যাৰ ০.৪%। এইবোৰ প্ৰধানকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত পোৱা যায়।

অসমৰ বঙালী মুছলমানসকলে বাৰে বাৰে আৰু বৃদ্ধি পোৱা আক্ৰমণৰ সন্মুখীন হৈছে। ১৯৮৩ চনত নেলী হত্যাকাণ্ডত প্ৰায় ৩০০০ বঙালী মুছলমান নিহত হৈছিল, (বেচৰকাৰী পৰিসংখ্যা ১০,০০০ তকৈ অধিক)।

২০১২ চনৰ অসম হিংসাৰ সময়ত বঙালী মূলৰ মুছলমান আৰু খিলঞ্জীয়া বড়ো লোকৰ মাজত সাম্প্ৰদায়িক দাঙ্গা সংঘটিত হৈছিল। প্ৰায় ৮০জন লোক নিহত হয়, ইয়াৰে অধিকাংশই বঙালী মুছলমান আৰু কিছু বড়ো। প্ৰায় ৪ লাখ লোক প্ৰব্ৰজনকাৰী শিবিৰলৈ স্থানান্তৰিত হৈছিল, বেছিভাগেই মুছলমান। ভাৰতীয় জাতীয়তাবাদী ৰাজনীতিবিদসকলে বাংলাদেশে অবৈধ অনুপ্ৰৱেশক কথিতভাৱে প্ৰচাৰ কৰি নিজৰ ভূখণ্ড সম্প্ৰসাৰণৰ চেষ্টা চলোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে। কিন্তু ভাৰত চৰকাৰৰ লোকপিয়লৰ প্ৰতিবেদনত ১৯৭১ চনৰ পৰা ২০১১ চনৰ ভিতৰত বাংলাদেশৰ পৰা অনুপ্ৰৱেশ হ্ৰাস পোৱাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে।

অসমৰ বাক্সা জিলাত ২০১৪ চনৰ ১ মে’ৰ নিশাৰ পৰা ৩ মে’ৰ পুৱতি নিশালৈকে ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ এখন ৰাজ্য অসমত বঙালী মুছলমানৰ ওপৰত ধাৰাবাহিক আক্ৰমণ সংঘটিত হয়। অপৰাধীজন অজ্ঞাত যদিও নেচনেল ডেম'ক্ৰেটিক ফ্ৰণ্ট অৱ বড়োলেণ্ড বুলি সন্দেহ কৰা হৈছে। লোকসভা নিৰ্বাচনত নেশ্যনেল ডেম’ক্ৰেটিক ফ্ৰণ্টক ভোট নিদিয়াৰ প্ৰতিশোধ লোৱাৰ জল্পনা-কল্পনা, মৃত্যুৰ সংখ্যা ৩২জন হয়, বেছিভাগেই মুছলমান।

২০১৯ চনৰ ৭ জুনত বৰাক উপত্যকাৰ বনমন্ত্ৰী পৰিমল সুক্লবৈদ্যৰ গৃহ সমষ্টি ধোলাইৰ ভিতৰত আমোদজনকভাৱে পৰি থকা হাইৱাইথাং ৰেঞ্জৰ অন্তৰ্গত ৰাজনীখাল বনাঞ্চলৰ পৰা ১০০০ৰো অধিক লোক — সকলো মুছলমান —ৰে গঠিত ৮২টা পৰিয়ালক উচ্ছেদ কৰা হৈছে।

২০২১ চনৰ ১০ জুনত প্ৰায় ৫০০ বাংলাভাষী মুছলমানৰ প্ৰায় ১০০ পৰিয়ালক ভূমি উচ্ছেদৰ জৰিয়তে গৃহহীন কৰি তোলা হৈছিল, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ হাতত এটা পথৰ ওচৰত আশ্ৰয় লোৱাৰ বাহিৰে আন কোনো বিকল্প নাছিল। উত্তৰ অসমৰ শোণিতপুৰ জিলাৰ জামুগুৰিহাটতো ১৭ মে’ত অনুৰূপ অভিযান চলাইছিল য’ত ২৫টা মুছলমান পৰিয়ালক উচ্ছেদ কৰা হৈছে, আটাইকেইটা বাংলাভাষী গোটৰ। জিলা প্ৰশাসনৰ বিষয়াসকলে চৰকাৰী ভূমি অবৈধভাৱে দখল কৰি বিগত সময়ত কেইবাবাৰো সতৰ্কবাণী দিয়াৰ পিছতো খালী নকৰা বুলি জানিবলৈ দিয়ে।

অসমৰ বহু বাংলাভাষী মুছলমান এন আৰ চিৰ বলি হৈছে যিয়ে তেওঁলোকৰ দাবী, তেওঁলোকক পোনপটীয়াকৈ ডি ভোটাৰ শিতানত ঘোষণা কৰিছিল। পৰিসংখ্যাৰ উদ্ধৃতি দি পত্ৰখনত অভিযোগ কৰা হৈছে যে এই সংখ্যাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে যিমান পাৰি অধিক ব্যক্তিক বিদেশী বুলি ঘোষণা কৰাৰ বাবে ৰাজ্য কৰ্তৃপক্ষৰ হেঁচা আহিছে। ১৯৮৫ চনৰ পৰা ২০১৬ চনৰ ভিতৰত ৪৬৮,৯৩৪টা ৰেফাৰেলৰ ভিতৰত ৮০,১৯৪জন বাংলাভাষী মুছলমানক বিদেশী হিচাপে ঘোষণা কৰা হৈছিল। ২০১৭ চনত একেটা সম্প্ৰদায়ৰ ১৩,৪৩৪জন ব্যক্তিক বিদেশী ঘোষণা কৰা হৈছিল। ২০১৯ বছৰত অনুষ্ঠিত হোৱা অসমৰ যোৱা এন আৰ চিত দেখা গৈছে যে ১৯ লাখ লোকৰ নাম তালিকাৰ বাহিৰত আছিল, ইয়াৰে প্ৰায় ৫ লাখ বাংলাভাষী মুছলমানৰ নাম বাদ দিয়া হৈছিল।

২০২১ চনৰ ২১ ছেপ্টেম্বৰত অসম চৰকাৰে দৰং জিলাৰ প্ৰায় ৫,০০০ অবৈধ বাংলাভাষী মুছলমানক উচ্ছেদ কৰাৰ লগতে তেওঁলোকক উচ্ছেদ কৰাৰ কাৰণ হ’ল কোনো আইনী নথি অবিহনে চৰকাৰী মাটিত অবৈধভাৱে বেদখল কৰা। এই অভিযানৰ সময়ত দুটা মছজিদ আৰু এখন মাদ্ৰাছাও ভাঙি পেলোৱাৰ খবৰ পোৱা গৈছে। সংবাদ মাধ্যমৰ বাতৰি অনুসৰি আৰক্ষীৰ গুলীত দুজন মুছলমান (এটা ল’ৰাকে ধৰি) গুলীয়াই হত্যা কৰা হয়।

২০২৩ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ প্ৰথম সপ্তাহত লখিমপুৰ জিলাত অসম চৰকাৰে পুনৰ উচ্ছেদ অভিযান চলাইছিল, য’ত প্ৰায় ৩০০ বঙালী-মুছলমান পৰিয়ালৰ ঘৰ-দুৱাৰ আৰু বাসস্থান স্থায়ীভাৱে ধ্বংস হৈছিল, যাৰ ফলত তেওঁলোক গৃহহীন আৰু নিবনুৱা হৈ পৰিছিল।

উত্‍স: (ভাৰতৰ লোকপিয়ল) ১৯০১-২০১১

• দুটা দশকৰ বাবে (১৯৭১–১৯৯১) তাৰতম্য। ১৯৮১ চনত বিদ্ৰোহৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা অশান্ত পৰিস্থিতিৰ বাবে অসমত লোকপিয়ল কৰা নহ’ল। ১৪ বছৰ পূৰ্বে অনুষ্ঠিত হোৱা এন এফ এইচ এছ-৩ৰ পিছত অসমত মুছলমানসকলৰ প্ৰজনন ক্ষমতাৰ সৰ্বাধিক ভয়াৱহ হ্ৰাস পোৱা গৈছে। অসমৰ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰতিগৰাকী মহিলাৰ জন্ম হ’বলগীয়া সন্তানৰ সংখ্যা — বা মুঠ প্ৰজননৰ হাৰ (TFR) — ২.৪ যিটো ২০১৯-২০ চনৰ পঞ্চম ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিয়াল স্বাস্থ্য সমীক্ষাৰ গৱেষণাৰ হিন্দুসকলৰ ১.৬তকৈ অধিক . মুছলমানসকলৰ মাজত উৰ্বৰতা হ্ৰাস ২০০৫–০৬ চনত ৩.৬ৰ পৰা ২০১৯–২০ চনত ২.৪লৈ হৈছে, যিটো একে সময়ছোৱাত হিন্দুসকলৰ মাজত ০.৪ৰ তুলনাত ১.৩ হ্ৰাস পাইছে যদিও নিম্ন ভিত্তিৰ পৰা। ১৯০১ চনত মুছলমানৰ শতকৰা হাৰ ১২.৪%ৰ পৰা ২০১১ চনত ৩৪.২২%লৈ বৃদ্ধি পাইছে (যিটো যোৱা ১২০ বছৰৰ পৰা ২১.৮২%ৰ তীব্ৰ বৃদ্ধি)। ২০২১ চনত কিছুমান হিচাপ অনুসৰি মুঠ ৩৬.৫৪ নিযুত জনসংখ্যাৰ ভিতৰত অসমৰ মুছলমান জনসংখ্যা প্ৰায় ১ কোটি ৪০ লাখ বুলি ধৰা হৈছে, যিটো ৰাজ্যৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৪০%।

জিলা অনুসৰি জনসংখ্যা (২০১১ চন)

তলত ভাৰতৰ ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি ভাৰতৰ অসম ৰাজ্যৰ জিলা অনুসৰি মুছলমান জনসংখ্যাৰ বিভাজন দিয়া হ'ল: অসমৰ তেত্ৰিশখন জিলাৰ ভিতৰত এঘাৰখন জিলাত মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ। ধুবুৰী, বঙাইগাঁও, গোৱালপাৰা, বৰপেটা, মৰিগাঁও, দক্ষিণ শালমাৰা-মানকাচৰ, হোজাই, নগাঁও, দৰং, কৰিমগঞ্জ আৰু হাইলাকান্দিত মুছলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ। কাছাৰ, নলবাৰী, কামৰূপ, কোকৰাঝাৰ আৰু চিৰাংত সৰ্বাধিক ঘনত্ব।

আহোম ৰজা প্ৰতাপ সিংহৰ দিনত ১৭ শতিকাত (১৬০১-১৭০০) বাগদাদৰ পৰা অহা আজান ফকিৰে অসমত প্ৰথম ইছলামৰ প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। তেওঁ অসমৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ স্থানীয় খিলঞ্জীয়া অসমীয়া জনজাতিলৈ ইছলাম ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰে। ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ জনসাধাৰণক একত্ৰিত কৰাত তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। তেওঁক অসমীয়া ভাষাত আল্লাহৰ লগত জড়িত বহু আধ্যাত্মিক গীত ৰচনা কৰা এজন কিংবদন্তি চুফী সন্ত হিচাপে গণ্য কৰা হয়। দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা হাজাৰ হাজাৰ ভক্তই তেওঁৰ শিৱসাগৰত থকা দৰগাহত উপস্থিত হৈ অসমবাসীৰ বাবে বহুখিনি কাম কৰা এই মহান সংস্কাৰকক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনায়।

১৯৫১ চনত অসমৰ মুছলমান জনসংখ্যা আছিল ২৪%, যিটো অৱশেষত ২০১১ চনৰ লোকপিয়লত ক্ৰমে ৩৫% লৈ বৃদ্ধি পাইছে। আগন্তুক ২০২১ চনৰ লোকপিয়লৰ ক্ষেত্ৰত অনুমান কৰা হৈছে যে অসমত বৰ্তমানৰ মুছলমান জনসংখ্যা ৪০% ৰ ওপৰত, যিটো ২০১১ চনৰ লোকপিয়লৰ পূৰ্বৰ দশকৰ তুলনাত ক্ৰমে ৩৫%ৰ পৰা বৃদ্ধি পাইছে। Assam's prominent Professor D.C Nath and B.k Nath have stated that Assam would become a Muslim majority state by 2040. Another Study by Prof. Indrajeet Barua of Guwahati University has also stated that by 2047, Assam would be an absolute Muslim majority state. As per as India facts, Assam will have a Muslim majority by 2061.

শেহতীয়াকৈ ২০২২ চনৰ ৫ জুন তাৰিখৰ অসম চৰকাৰৰ কেবিনেট সিদ্ধান্ত মৰ্মে, খিলঞ্জীয়া অসমীয়া মুছলমানৰ মাত্ৰ পাঁচটা ভাগ আছে। সেইবোৰ হ'ল: গোৰিয়া, মৰিয়া, দেশী, জালাহ আৰু চৈয়দ।

Census of India between (2001-2011) have shown that Bengali Muslim population grows 5-7% in Assam specially in the bordering districts over the past decade. In February 2020, the Assam Minority Development Board announced plans to segregate illegal Bengali Muslim immigrants from the indigenous Muslims of the state, though some have expressed problems in identifying an indigenous Muslim person. According to the board, there are 1.4 crore (14 million) Muslims in the state, of which 10 million are of Bengali origin, and rest are Indian origin indigenous Assamese. Allegedly that the number of 'illegal Bangladeshis' in Assam of all religions is about 1 crore (10 million) and are scattered across the length and breadth of the state. A report reveals that out of total 33 districts in Assam, Bangladeshis dominate almost 15 districts of Assam. Several people reveal that Bangladeshi roumers made them specially Muslims victimized of "D" voters. This is even more problematic when names have been left out even after included on draft NRC by providing proper legacy papers.

• Fakhruddin Ali Ahmed, First Muslim president of India from Assam
• Anwara Taimur, the only woman chief minister of Assam (She was the first Muslim woman Chief Minister of any state in India).
• Mofida Ahmed, Assam's first women MP. (Elected From Jorhat (Lok Sabha constituency) 1957)
• Syed Abdul Malik, writer
• Hafiz Ahmed writer
• Badruddin Ajmal, member of the Indian Parliament from Dhubri Lok Sabha constituency; founder of the Assam United Democratic Front (AUDF), now All India United Democratic Front (AIUDF); president of the Assam State Jamiat Ulema-e-Hind; Industrialist, Businessman and a Social worker.
• Ismail Siddique
• Mafizuddin Ahmed Hazarika, writer
• Adil Hussain, actor
• Wasbir Hussain, journalist
• Baharul Islam, Justice of the Supreme Court of India
• Abdul Matlib Mazumdar, Indian freedom fighter and political leader based in undivided Assam State. He was the most prominent Muslim opponents of the demand for a separate Muslim state of Pakistan, especially in the eastern part of the country.
• Ali Mech, First converted Muslim of Assam
• Abu Nechim, the first Muslim IPL cricketer from Assam.
• Muhammed Saadulah, the only Assamese Muslim member of the drafting committee of the constituent assembly of India
• ইমৰান শাহ, writer
• পাৰবিন চুলতানা, পদ্ম ভূষণ vocalist
• Zerifa Wahid, actor

Islam ৱিকিচ'ৰা

• পশ্চিম বংগত ইছলাম ধৰ্ম
• অসমত খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম
• অসমত হিন্দু ধৰ্ম