Toetmoses Iii: Antieke Egiptiese farao

Toetmoses III
Ook Thutmose, Tethmosis, ens.
Toetmoses III se standbeeld in die Luxor-museum.
Farao van die 18de Dinastie
Periode	1479-1425 v.C.
Voorganger	Hatsjepsoet
Opvolger	Amenhotep II
Vader	Toetmoses II
Moeder	Inset
Gebore	1481 v.C.
Oorlede	1425 v.C.
Toetmoses III in Egiptiese hiërogliewe
Serech of Horusnaam Nebty-naam Goue Horus-naam Praenomen of troonnaam Nomen of geboortenaam
Portaal    Antieke Egipte

Tydens die eerste 22 jaar van sy bewind was Toetmoses ’n medeheerser saam met sy tante en stiefma, Hatsjepsoet, wat die farao was. Hulle het gelyke status gehad en hy was die hoof van haar weermag.

Ná haar dood het hy as alleenheerser die grootste Egiptiese ryk nog opgebou; hy het nie minder as 17 militêre veldtogte onderneem nie, en het van Nija in Noord-Sirië tot die Vierde Katarak (waterval) van die Nyl in Nubië verower.

Toetmoses III het amptelik byna 54 jaar lank regeer, van 24 April 1479 v.C. tot 11 Maart 1425 v.C. – dit sluit die 22 jaar in dat hy medeheerser was. Tydens die laaste twee jaar van sy bewind het hy sy seun en opvolger, Amenhotep II, as sy junior medeheerser aangewys.

Toetmoses III word algemeen beskou as ’n militêre genie. Hy het Egipte aktief uitgebrei en word soms "Egipte se grootste veroweraar" of die "Napoleon van Egipte" genoem. Hy het tydens sy bewind glo 350 stede verower tydens 17 militêre veldtogte. Dit sluit ’n groot deel van die Nabye-Ooste in, van die Eufraat tot in Nubië. Sy veldtogrekords is teen die mure van die Tempel van Amoen by Karnak aangebring. Dit is die mees gedetailleerde en akkurate weergawe van enige farao se bewind.

Toetmoses het Egipte in ’n internasionale supermag omskep. Hy het eers swakker dorpe een vir een verower en so stadigaan sy mag oor ’n hele gebied uitgebrei. Een van die redes vir sy militêre sukses was die beter wapens wat Egipte leer gebruik het nadat die Hyksos die land oorgeneem het, soos strydwaens wat deur perde getrek is. Hy het min weerstand van sy bure gekry en Egipte maklik uitgebrei.

Hy was ook ’n aktiewe bouer en het meer as 50 tempels laat bou, hoewel baie van hulle nou verlore is en net in geskrewe dokumente genoem word. Hy het ook baie grafkelders vir adellikes help bou, en groter vakmanskap as ooit tevore is in sy tyd aan die dag gelê. Daar was ook groot veranderings in die styl van standbeelde, skilderye en reliëfwerk. Baie daarvan het reeds in die tyd van Hapsjetsoet ingetree.

 

Volgens ’n stelling in ’n biografie van ’n amptenaar met die naam Amenemheb, is Toetmoses dood ná ’n bewind van "53 jaar, 10 maande en 26 dae". Hy is dus dood net ’n maand en vier dae voor die begin van sy 54ste bewindsjaar.

Toetmoses is soos die ander farao's van dié tyd in die Vallei van die Konings begrawe. Sy mummie is in 1881 by Deir el-Bahri ontdek bo die dodetempel van Hatsjepsoet. Hy was begrawe by verskeie ander farao's uit die 18de Dinastie en ’n paar van die 21ste Dinastie.

• A Short History of Ancient Egypt -Dynasties XVIII to XX Geargiveer 17 Augustus 2018 op Wayback Machine
• Hatshepsut: from Queen to Pharaoh, ’n katalogus van die Metropolitan Museum of Art (PDF)
• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Toetmoses III.
•   Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wiki