ఒక భౌతిక రాశిని దేనితో నయినా సరి పోల్చేందుకు వాడే, అదే భౌతిక రాశియొక్క ప్రామాణిక నిర్దేశాన్ని ఆ భౌతికరాశిని కొలవడానికి ఉపయోగించే ప్రమాణం (Unit) అంటారు.
పొడవును కొలవడానికి వినియోగించే ప్రమాణం పేరు మీటర్. కాలాన్ని కొలవడానికి ఉపయోగించే ప్రమాణం పేరు సెకండ్.
భౌతిక రాశులు రెండు విధాలు.
ప్రాథమిక రాశులు అయిన పొడవు, ద్రవ్యరాశి, కాలం కొలిచేందుకు మూడు ప్రమాణ వ్యవస్థలున్నాయి. అవి "F.P.S. వ్యవస్థ" (బ్రిటిష్ పద్ధతి), "C.G.S. వ్యవస్థ" (మెట్రిక్ పద్ధతి), "M.K.S. వ్యవస్థ". ఈ వ్యవస్థలలో ప్రాథమిక ప్రమాణాలు క్రింది పట్టికలో చూపబడినాయి.
వ్యవస్థ | పొడవు ప్రమాణం | ద్రవ్యరాశి ప్రమాణం | కాలం ప్రమాణం |
---|---|---|---|
F.P.S. | అడుగు | పౌండ్ | సెకన్ |
C.G.S. | సెంటీమీటర్ | గ్రాము | సెకన్ |
M.K.S. | మీటర్ | కిలోగ్రాము | సెకన్ |
వినియోగంలోని సౌకర్యం కోసం, సమాచార సౌలభ్యం కోసం, అయోమయానికి తావులేకుండా ఉండడానికి అంతర్జాతీయంగా ప్రమాణాలను నిర్దేశించడానికి Gerneral COnference on Weights and Measures (GCGPM) అనే సంస్థకు అధికారం ఇచ్చారు. ఈ సంస్థ 1971లో ఒక "ప్రామాణిక వ్యవస్థ"ను రూపొందించింది. దీనినే అంతర్జాతీయ ప్రామాణిక వ్యవస్థ అంటారు. ఫ్రెంచి భాషలో ఈ వ్యవస్థ పేరు Le Systeme International d' units. దానిని క్లుప్తంగా SI వ్యవస్థ అంటారు.
SI వ్యవస్థలో మొత్తం ఏడు ప్రాథమిక భౌతిక రాశులను ప్రాథమిక (ఆధార) రాశులుగా తీసుకొన్నారు. అవి పొడవు, ద్రవ్యరాశి, కాలం, విద్యుత్ ప్రవాహం, ఉష్ణగతిక ఉష్ణోగ్రత, కాంతి తీవ్రత, పదార్ధరాశి. ఇవి కాకుండా మరో రెండు రాశులను "సంపూరక ప్రాథమిక రాశులు"గా తీసుకొన్నారు. అవి సమతల కోణం, ఘనకోణం.
ప్రాథమిక భౌతిక రాశి | ప్రమాణం | ప్రమాణ సంకేతం |
---|---|---|
పొడవు | మీటరు | m |
ద్రవ్యరాశి | కిలోగ్రాము | kg |
కాలం | సెకను | s |
విద్యుత్ ప్రవాహం | ఆంపియర్ | A |
ఉష్ణగతిక ఉష్ణోగ్రత | కెల్విన్ | K |
కాంతి తీవ్రత | కేండిలా | cd |
పదార్ధరాశి | మోల్ | mol |
సంపూరక ప్రాథమిక భౌతిక రాశి | ప్రమాణం | ప్రమాణ సంకేతం |
---|---|---|
సమతల కోణం | రేడియన్ | rad |
ఘనకోణం | స్టెరేడియన్ | sr |
ప్రపంచ ప్రమాణాల దినోత్సవం: ప్రతి సంవత్సరం అక్టోబరు 14న నిర్వహించబడుతుంది.
This article uses material from the Wikipedia తెలుగు article ప్రమాణం, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). అదనంగా సూచించని పక్షంలో పాఠ్యం CC BY-SA 4.0 క్రింద లభ్యం Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki తెలుగు (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.