ମନମୋହନ ଚୌଧୁରୀ

ମନମୋହନ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ପିତା ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ ଓ ମାତା ରମାଦେବୀ ଚୌଧୁରୀ ଉଭୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ । ପିଲାଦିନରୁ ହିଁ ମନମୋହନ, ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ପିଲାଦିନେ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗସାଥୀମାନେ ତାଙ୍କୁ "ଗାନ୍ଧୀ" ବୋଲି ଚିଡାଉଥିଲେ । ଥରେ ସେ ଖଦଡ଼ ପିନ୍ଧି ଏକ ବାହାଘରକୁ ମାର୍କୁଣ୍ଡି ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଯାଇଥିଲେ । କୌଣସି ବିଧିବଦ୍ଧ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମନମୋହନ ନିଜ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଏକାଧିକ ଭାରତୀୟ ଓ ବିଦେଶୀ ଭାଷା ଶିଖି ପାରିଥିଲେ ।

ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ, ମନମୋହନ ପିଲାବେଳରୁ ଦେଶପ୍ରେମୀ ଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସେ ପ୍ରତକ୍ଷ ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ କଂଗ୍ରେସର ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ହତ୍ୟା ପରେ ସେ କଂଗ୍ରେସ ଛାଡି ସର୍ବୋଦୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଜୀବନର ଶେଷ ଭାଗରେ ସେ ଗାଁ ସ୍ତରରେ କ୍ଷମତା ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ବିନୋବା ଭାବେ, ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଓ ରବିନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପରିଚୟ ଥିଲା ।

ମନମୋହନ କେବେ ସ୍କୁଲ କଲେଜ ଯାଇନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ହିନ୍ଦୀ, ବଙ୍ଗଳା, ଅହମୀୟା ଓ ଇଂରାଜୀ ଆଦି ଭାଷାକୁ ଶିଖି ପାରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ, ହିନ୍ଦୀ ଓ ଇଂରାଜୀରେ ସେ ତିରିଶରୁ ଅଧିକ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଉଭୟ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଇଂରାଜୀ ପୁସ୍ତକ ଅନୁବାଦ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୩ ମସିହା ଜୁନ ୨ ତାରିଖରେ ମନମୋହନଙ୍କ ତିରୋଧାନ ଘଟିଥିଲା ।

ରଚନାବଳୀ

• ହାଟ-ବଜାରରେ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ
• ପରଶମଣୀର ସନ୍ଧାନେ
• ବିଦେଶୀ ଯନ୍ତାରେ ଭାରତ
• ଏକତ୍ର ଆହ୍ୱାନ
• କ୍ରାନ୍ତି ଯାତ୍ରା
• ଜନତା କା ରାଜ(ହିନ୍ଦୀ ପୁସ୍ତକ)
• ଏକ୍ସପ୍ଲୋରିଙ୍ଗ ଗାନ୍ଧୀ(ଇଂରାଜୀ ପୁସ୍ତକ)
• କସ୍ତୁରୀ ମୃଗ ସମ(ଆତ୍ମ ଚରିତ)
• ସର୍ବୋଦୟ ପତ୍ରିକା(ସମ୍ପାଦନା)
• ଭିଜିଲ୍(ଇଂରାଜୀ ପତ୍ରିକା ସମ୍ପାଦନା)

• ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୮୨
• ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର, ୧୯୯୭