Eurovision Song Contest 1968

utgåva av Eurovision Song Contest, den årlege songtevlinga for medlemmane av Den europeiske kringkastingsunionen (EBU). Tevlinga blei arrangert laurdag 6. april 1968 i Royal Albert Hall i London i Storbritannia. Katie Boyle leia sin tredje finale, og 17 land deltok. Finalen var den fyrste som ble produsert og send i farger, sjølv om dei fleste landa overførte han i svart-kvitt. Den store førehandsfavoritten var superstjerna Cliff Richard med «Congratulations», men i den spennande avrøystinga måtte han gje tapt med eit poeng for spanske Massiel og «La, la, la». Dette var den fyrste sigeren til Spania i Eurovision Song Contest. Noreg blei representert av Odd Børre og låten «Stress». Det norske bidraget blei nummer 13 med 2 poeng.

Eurovision Song Contest 1968
Dato
Vertskap
Stad Royal Albert Hall London i Storbritannia
Programleiar(ar) Katie Boyle
Varigskap
Opningsnummer
Pausenummer
Bidrag
Kart
Røysting
Vinnar Spania med «La, la, la» av Massiel
Eurovision Song Contest
1967 1969

 

Dette var den tredje gongen Storbritannia arrangerte ein Eurovision-finale, men det var fyrste gongen landet var vertskap etter sjølv å ha vunne. Dei to fyrste gongane, i 1960 og 1963, hadde BBC tredd inn som vert etter at høvesvis Nederland og Frankrike avstod av økonomiske årsaker. I 1967 vann Storbritannia Eurovision Song Contest for fyrste gang – med Sandie Shaw og «Puppet on a String». BBC la nok ein gong finalen til London, denne gongen til det velkjende konserthuset Royal Albert Hall i South Kensington. Med 6000 publikummarar i salen var dette den største konsertarenaen i tevlinga til då.

17 land, dei same som året før, deltok i tevlinga. Rekkefølgja blei avgjort ved loddtrekking, og Portugal starta, mens Jugoslavia avslutta. I likskap med året før trekte Noreg startnummer 13.

TV-personlegdommen Katie Boyle var også denne gong programleiar, ein jobb ho også hadde i 1960 og 1963 – i tillegg til i 1974. Sendinga frå London blei overført til 25 land og eit potensielt publikum på 200 millionar menneske. I tillegg til dei 17 deltakerlanda blei finalen også sendt i Tunisia og Aust-Europa. Sendinga varte i 1 time og 37 minuttar.

Fargane kjem

For fyrste gong blei Eurovision Song Contest produsert og send i fargar, men det var berre eit fåtal land som overførte sendinga i fargar: Frankrike, Tyskland, Nederland, Noreg, Sverige, Sveits og Storbritannia, men Storbritannia sendte tevlinga direkte i svart-kvitt på BBC1. Fargesendinga blei fyrst vist i opptak på BBC2 dagen etter. NRK Fjernsynet overførte også sendinga i fargar, sjølv om Noreg var fleire år unna farge-tv. I Noreg kom fargane fyrst som prøvesendingar i 1972, og fast frå 1975. Men NRK hadde teknisk moglegheit til å motta og vidareformidle farge-tv-sendingar, noko kanalen også gjorde med sendingane frå Sommar-OL i Mexico same år. Svært få nordmenn hadde ein farge-mottakar i 1968, og difor fekk kommentator Roald Øyen oppgåva med å formidle fargeinntrykka til norske tv-sjåarar. Som Øyen sjølv kommenterte frå London: «Så sant jeg får tid, skal jeg prøve å gi dere en beskrivelse av de forskjellige fargesammensetninger i klær og kostymer (…), så kan dere også få noe å le av innimellom».

Hitar og vinnarar

 

Den soleklåre førehandsfavoritten dette året var vertsnasjonen sjølv, som blei representert av Cliff Richard og «Congratulations». Britisk presse var så sikre på britisk siger at dei stilte spørsmålet: «Kven blir nummer to?». Cliff Richard stilte sigerssikker på scena i blå dress og skjorte med frysjeblonder i halsen – til ville skrik frå tenåringane i salen. Men under den dramatiske avrøystinga blei den britiske superstjerna slegen av spanske Massiel med eit poeng. Selv om «Congratulations» ikkje vann Eurovision, blei songen likevel den klårt største hiten i Europa dette året. Songen toppa singellistene i blant anna Storbritannia, Irland, Sverige, Nederland og i Spania, som vann tevlinga. Også i Noreg gjekk den britiske låten til topps og blei liggjande på toppen av VG-lista i heile ni veker. Sidan har songen blitt ein evergreen og er framleis ein av dei aller mest kjende frå historia av Eurovision Song Contest. Under jubileumsshowet til Eurovision Song Contest i 2005 blei «Congratulations» kåra til den åttande beste låten frå dei fyrste 50 åra av tevlinga.

Vinnarlåten «La, la, la» fekk mindre kommersiell suksess. Songen var derimot omslutta av fleire kontroversar. Opphavleg skulle artisten Juan Manuel Serrat synge songen, men han blei erstatta med Massiel kort tid før den internasjonale finalen. Årsaka var at Serrat kravde å få syngje songen på katalansk, noko Franco-regjeringa nekta å godta. I songen blir ordet «la» sunge heile 138 gongar.

 

I 2008 hevda ein spansk dokumentarfilm at general Franco hadde rigga avrøystinga i Eurovision Song Contest. Dokumentaren hevda at det spanske regimet hadde fått spanske TVE til å reise rundt i Europa for å kjøpe røystene til fleire av dommarane. Ein siger skulle betre det internasjonale omdømet til Spania. Massiel blei rasande over påstandane i dokumentaren og sa at ho vann fordi ho hadde ein betre song. Massiel meinte også at påstandane var drivne fram som følgje av hard konkurranse mellom spanske tv-kanalar, og at dokumentaren var laga for å trekkje sjåarar. José María Íñigo, mannen som fyrst kom med påstandane i dokumentaren, trakk seinare utsegnene sine. I staden sa han: «Om det hadde vore ein slik manipulering, hadde det nok skjedd med ein annan artist, tettare knytta til regimet.» Det svenske bidraget «Det börjar verka kärlek, banne mej», med Claes-Göran Hederström, blei også populær i Noreg. Songen kom på femteplass i tevlinga, godt hjelpt av seks poeng frå den norske jurygruppa. Etter finalen blei låten liggjande 13 veker på VG-lista med andreplass som høgaste notering, berre slått av «Congratulations».

Det norske bidraget

Noreg deltok i Eurovision Song Contest for niande gong, og for fyrste gong med ein låt som ikkje hadde vunne den norske finalen. Vinnarsongen, «Jeg har aldri vært så glad i noen som deg», blei nemleg trekt på grunn av plagiatpåstander. I staden var det andreplassen, «Stress» og Odd Børre, som blei sendt til London. Songen var komponert av Tor Hultin med tekst av Ola B. Johannessen, same duo som stod bak den norske vinnaren i 1967.

Noreg var det 13. landet ut på scena i London, og Øivind Bergh dirigerte orkesteret. Den norske songen fekk berre to poeng, eit frå Luxembourg og eit frå Spania. Den norske juryen gav 6 poeng til Sverige, 2 til Portugal, 1 til Finland og 1 til vinnarlandet Spania. Sverre Christophersen las poenga frå den norske jurygruppa frå studio på NRK Marienlyst i Oslo. Roald Øyen kommenterte sendinga frå London.

Dette året var Noreg på sett og vis representert gjennom to land. Wenche Myhre representerte nemleg Vest-Tyskland med songen «Ein Hoch der Liebe». I påskegul kjole song Myhre Vest-Tyskland inn til ein sjetteplass – utan å få poeng frå den norske jurygruppa.

Liste over deltakarane og det offisielle resultatet. Tabellen er rangert etter startrekkefølgje, plasseringa og poengsummen er i kolonnane til høgre.

Startnr.	Land	Artist	Song	Språk	Plass	Poeng
01	Portugal	Carlos Mendes	«Verão»	Portugisisk	11	5
02	Nederland	Ronnie Tober	«Morgen»	Nederlandsk	16	1
03	Belgia	Claude Lombard	«Quand tu reviendras»	Fransk	7	8
04	Austerrike	Karel Gott	«Tausend Fenster»	Tysk	13	2
05	Luxembourg	Chris Baldo og Sophie Garel	«Nous vivrons d'amour»	Fransk	11	5
06	Sveits	Gianni Mascolo	«Guardando il sole»	Italiensk	13	2
07	Monaco	Line og Willy	«À chacun sa chanson»	Fransk	7	8
08	Sverige	Claes-Göran Hederström	«Det börjar verka kärlek, banne mej»	Svensk	5	15
09	Finland	Kristina Hautala	«Kun kello käy»	Finsk	16	1
10	Frankrike	Isabelle Aubret	«La source»	Fransk	3	20
11	Italia	Sergio Endrigo	«Marianne»	Italiensk	10	7
12	Storbritannia	Cliff Richard	«Congratulations»	Engelsk	2	28
13	Noreg	Odd Børre	«Stress»	Norsk	13	2
14	Irland	Pat McGuigan	«Chance of a Lifetime»	Engelsk	4	18
15	Spania	Massiel	«La, la, la»	Spansk	1	29
16	Tyskland	Wencke Myhre	«Ein Hoch der Liebe»	Tysk	6	11
17	Jugoslavia	Dubrovački trubaduri	«Jedan dan»	Serbokroatisk	7	8

Artistar som har delteke tidlegare

Artist	Land	Deltok i	Merkandar
Isabelle Aubret	Frankrike	1962	Vinnar av Eurovision Song Contest 1962

Tavla er ordna etter stemmerekkefølgja i finalen.

Deltakarland	Poenggjevande land																	Sum	Plass
Portugal													2		3			5	11
Nederland											1							1	16
Belgia	1								1	1	3	1			1			8	7
Austerrike																2		2	13
Luxembourg		1		1			1			1		1						5	11
Sveits																	2	2	13
Monaco		2			1				3			1		1				8	7
Sverige	1	1							1			2	6	4				15	5
Finland													1					1	16
Frankrike		3	6	2	3	3		1			2							20	3
Italia	1					2									2		2	7	10
Storbritannia	1	2	2		1	4	5	3	2	4	1			1		2		28	2
Noreg					1										1			2	13
Irland	1	1	1	4	1			4									6	18	4
Spania	4			2	1		4		3	4	3		1	1		6		29	1
Tyskland					1	1		2				5			2			11	6
Jugoslavia	1		1	1	1									3	1			8	7

25 land kringkasta finalen: Dei 17 deltakarlanda, samt Tunisia, Bulgaria, Polen, Romania, Sovjetunionen, Tsjekkoslovakia, Ungarn og Aust-Tyskland gjennom Intervision. Kvart land hadde sin eigen dirigent og ein eigen kommentator som formidla informasjon, fargar og hendingar direkte til sjåarane heime. Roald Øyen kommenterte finalen direkte frå London for NRK Fjernsynet og NRK Radio. Oversikt over kommentatorar, dirigentar og poengopplesarar under Eurovision Song Contest 1968:

Land	Kringkastar	Kommentator	Poengopplesar	Dirigent
Portugal	RTP	Fialho Gouveia (RTP)	Maria Manuela Furtado	Joaquim Luís Gomes
Nederland	NTS	Elles Berger (Nederland 1)	Willem Duys	Dolf van der Linden
Belgia	BRT RTB	Janine Lambotte (RTB) Herman Verelst (BRT)	André Hagon	Henri Segers
Austerrike	ORF	Willy Kralick (ORF)	Walter Richard Langer	Robert Opratko
Luxembourg	CLT	Jacques Navadic (Télé-Luxembourg)	N/A	André Borly
Sveits	TV DRS TSR TSI	Theodor Haller (TV DRS) Georges Hardy (TSR) Giovanni Bertini (TSI)	Alexandre Burger	Mario Robbiani
Monaco	Télé Monte-Carlo	Pierre Tchernia (Télé Monte-Carlo)	N/A	Michel Colombier
Sverige	Sveriges Radio	Christina Hansegård (Sveriges Radio TV)	Edvard Matz	Mats Olsson
Finland	Yle	Aarno Walli (TV-ohjelma 1)	Poppe Berg	Ossi Runne
Frankrike	ORTF	Pierre Tchernia (Deuxième Chaîne de l'ORTF)	Jean-Claude Massoulier	Alain Goraguer
Italia	Rai	Renato Tagliani (Secondo Programma)	Mike Bongiorno	Giancarlo Chiaramello
Storbritannia	BBC	Ingen kommentator (BBC1) Pete Murray (BBC Radio 1)	Michael Aspel	Norrie Paramor
Noreg	NRK	Roald Øyen (NRK Fjernsynet og NRK Radio)	Sverre Christophersen	Øivind Bergh
Irland	RTÉ	Brendan O'Reilly (RTÉ Television) Kevin Roche (Radio Éireann)	Gay Byrne	Noel Kelehan
Spania	TVE	Federico Gallo (TVE1)	Joaquín Prat	Rafael Ibarbia
Tyskland	ARD	Hans-Joachim Rauschenbach (Deutsches Fernsehen)	Hans-Otto Grünefeldt	Horst Jankowski
Jugoslavia	JRT	Miloje Orlović (Televizija Beograd) Mladen Delić (Televizija Zagreb) Tomaž Terček (Televizija Ljubljana)	Snežana Lipkovska-Hadžinaumova	Miljenko Prohaska