Գնդապետ
Գնդապետ (գունդ և պետ բառերից - գնդի պետ, գնդի հրամանատար), աշխարհի երկրների մեծ մասի զինված ուժերի և այլ ուժային գերատեսչությունների սպայական և հրամանատարական կազմի ներկայացուցիչներին շնորհվող ռազմական կոչում, ռազմական աստիճան, ռազմական պաշտոն։
-
Գնդապետական ուսադիր, ամենօրյա համազգեստ, ՀՀ ԶՈՒ, 1991-1996 -
Գնդապետական ուսադիր, դաշտային համազգեստ, ՌԴ ԶՈՒ, ցամաքային զորքեր -
Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերի գնդապետի (Albay) ուսադիր -
Գերմանական բանակի՝ Ցամաքային զորքերի գնդապետի (Oberst) ուսադիր -
Գերմանական ՌՕՈՒ-ի՝ ռազմաօդային ուժերի (լյուֆթվաֆֆե) գնդապետի (Oberst) ուսադիր -
Հայաստանի առաջին Հանրապետության բանակի գնդապետ, 1920 թ. 2-րդ թուրք-հայկական պատերազմում զոհված Հովհաննես Մազմանյանը
Տերմինի բացատրությունը
Ըստ «Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի» հիմնարար բառարանի՝ գնդապետը բացատրվում է որպես՝ «պետ գնդի զօրուն, զօրապետ միոյ գնդի։»: Ընդ որում, մեջբերելով ԺԴ դարի հայ քերական Հովհաննես Երզնկացի Ծործորեցու համապատասխան նախադասությունը, ցուցյ է տրվում, որ ՙԳնդապետ՚ ռազմական կոչումը գտնվել է ՙՍպարապետ՚ ռազմական կոչումից ներքև, և ՙհազարապետ՞ ռազմական կոչումից վերև․ «սպարապետ, գնդապետ, հազարապետ»։
Տերմինի կիրառումը տարբեր երկրներում
Գնդապետները զանազան երկրներում կոչվում են հետևյալ կերպ.
- Բուլղարիայի զինված ուժերում՝ պոլկովնիկ, полковник,
- Չեխիայի զինված ուժերում և Սլովակիայի զինված ուժերում՝ պլուկովնիկ, plukovnik,
- Լեհաստանի զինված ուժերում՝ պուլկովնիկ, pułkownik,
- Գերմանիայի (Պրուսիայի), Ավստրիայի, Շվեյցարիայի, Դանիայի, Նորվեգիայի և այլ պետությունների զինված ուժերում, որոնք որպես հիմք վերցրել են ռազմական գործի պրուսական մոդելը, - օբերսթ, Oberst,
- Շվեդիայի զինված ուժերում՝ էովերսթե, överste (полковник) և էովերսթե ավ 1-ա գրադեն, överste av 1-a graden (1-ին դասի գնդապետ),
- Մեծ Բրիտանիայի զինված ուժերում, ինչպես նաև ԱՄՆ-ի, Կանադայի, Պակիստանի, Հնդկաստանի և այլ երկրների զինված ուժերում, որոնք որպես հիմք են վերցրել ռազմական գործի անգլոսաքսոնական մոդելը՝ քըընել կամ քոլոնել, colonel,
- Իտալիայի զինված ուժերում՝ կոլոնելլո, colonnello,
- Իսպանիայի զինված ուժերում և այլ իսպանալեզու պետությունների զինված ուժերում՝ կորոնել, coronel,
- Իսրայելի զինված ուժերում՝ ալուֆ միշնե, aluf mishneh, алуф мишне (եբրայերեն՝ אלוף משנה),
- Թուրքիայի զինված ուժերում՝ ալբայ, albay:
Հայաստանի, Ռուսաստանի Դաշնության, ինչպես նաև մի շարք այլ պետությունների զինված ուժերում արդի ժամանակաշրջանում «Գնդապետ» զինվորական կոչումը շնորհվում է Պաշտպանության նախարարի հրամանով։
Համաձայն Զինվորական ծառայություն անցնելու մասին ՀՀ օրենքի՝ Գնդապետ կոչում ստացած զինծառայողները դասվում են ավագ սպայական կազմի շարքում։
Գնդապետները սովորաբար գլխավորում են գնդերը (զորագնդերը), սակայն հաճախ կարող են նշանակվել նաև բրիգադի, և նույնիսկ դիվիզիայի հրամանատարի պաշտոնին, իսկ որոշ բանակներում՝ նաև բանակային կորպուսի հրամանատարի տեղակալի պաշտոնին։
Պատկերասրահ
.jpg)
_%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%85%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B0).jpg)
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գնդապետ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 138)։  |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Գնդապետ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.