Ատլասի լեռներ (արաբ․՝ جبال الأطلس), լեռնային համակարգ Աֆրիկայի հյուսիս–արևմուտքում, Մարոկկոյի, Ալժիրի և Թունիսի սահմաններում։
Կաղապար:PAGENAMEBASEԱտլասի լեռներ | |
---|---|
արաբ․՝ جبال الأطلس | |
Տեսակ | լեռնաշղթա |
Երկիր | Մարոկկո, Ալժիր և Թունիս |
վայր | Հյուսիսային Աֆրիկա |
Մասն է | Ալպ-Հիմալայան գեոսինկլինալ |
Բարձրություն (ԲԾՄ) | 4,165 |
Երկարություն | 2092 |
Լայնություն | 1019 |
Մակերես | 775 340 |
Մեծագույն գագաթ | Տուբկալ |
Երկարությունը մոտ 2000 կմ է, իսկ առավելագույն բարձրությունը՝ 4165 մ (Տուբկալ լեռ)։ Կազմված է իրար զուգահեռ մի շարք լեռնաշղթաներից (Ռիֆյան Ատլաս, Բարձր Ատլաս, Միջին Ատլաս և այլն) և լեռնազանգվածներից։ Ունի միմյանցից բաժանված բարձր լեռնային սարավանդաձև հարթավայրեր (բարձրությունը 800 – 1200 մ)։ Սեյսմիկ տարածք է, առաջացել է երրորդական ժամանակաշրջանում։ Կազմված է կրաքարերից, կավերից, որոնք հանդիպում են հնագույն հրաբխային ապարներ։
Ատլասի ռելիեֆը բազմազան է։ Կան ալպյան ձևեր, սեղանաձև հարթավայրեր, կուեստներ, մնացորդային լեռներ։ Գետերը, որոնք այստեղ կոչվում են ուեդներ կամ վադիներ, ունեն անձրևային սնուցում և ձմեռային ամիսներին վարարում են։ Ամռանը այդ գետերը ցամաքում են։ Միջլեռնային իջվածքներում տեղակայված են աղի լճեր՝ սեբխաներ։
Հյուսիսային մերձափնյա հարթավայրերը և լեռնալանջերը ծածկված են միջերկրածովյան բուսականությամբ, իսկ ներքին շրջանները՝ կիսաանապատներով։ Բարձր լեռների ստորին գոտիներում աճում են թփուտներ, ապա՝ խառը, իսկ ավելի բարձրադիր վայրերում՝ փշատերև անտառներ։ Ունի յուրահատուկ, սակայն ոչնչնացման եզրին կանգնած կենդանական աշխարհ։
Օգտակար հանածոներից են՝ երկաթը, կապարը, ցինկը, կոբալտը, մոլիբդենը, կերակրի աղը, ֆոսֆատները, նավթը։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ատլասի լեռներ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 655)։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ատլասի լեռներ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.