Maria Ressa: Xornalista filipina
María Angelita Delfín Aycardo, coñecida como Maria Ressa, nada en Manila o 2 de outubro de 1963 e criada en Nova Jersey, é unha xornalista filipina-estadounidense. Traballou case dúas décadas de reporteira de investigación no sueste asiático para a CNN. É cofundadora e CEO de Rappler.
Foi nomeada por Time ''Person of the Year 2018" presentando un grupo de xornalistas que combaten fake news (novas falsas). En febreiro de 2019, foi arrestada en Filipinas acusada de publicar unha nova falsa sobre o empresario Wilfredo Keng. En de xuño de 2020, un tribunal declarouna culpable de ciberlibelo (cyberlibel) coa controvertida lei contra o cibercrime (Anti-Cybercrime law), medida condenada por grupos de dereitos humanos como un ataque á liberdade de prensa. Destacada crítica do presidente Duterte, a súa condena foi vista por moitos como un acto de motivación política. Ressa é unha das 25 figuras destacadas na Comisión de Información e Democracia de Reporteiros Sen Fronteiras. Recibiu o Nobel da Paz en 2021 xunto a Dmitry Muratov.
Traxectoria
Vida temperá
Maria Ressa creceu falando tagalo e estudou no St. Scholastica's College de Manila. O seu pai, o chinés-filipino Phil S. Aycardo, morreu tendo ela un ano. A súa nai Hermelina trasladouse aos Estados Unidos, deixando as fillas coa familia do pai, pero visitándoas con frecuencia; casou cun italo-americano chamado Peter Ames Ressa e regresou a Filipinas, mudándose a Nova Jersey cando Ressa tiña dez anos. A nena, adoptada polo padrasto, tomou o seu apelido e tivo que aprender a lingua inglesa. No bacharelato destacou como membro do Sindicato de Teatro e do consello de estudantes. Ela explicou a súa experiencia así:
Aterrei en Nova Jersey, onde apenas podía falar inglés, e tiven que descubrir o que ía facer unha nena baixiña e de pel escura neste gran mundo branco.
Carreira
Estudou en Princeton, graduada cum laude en 1986. Completou unha tese titulada Sagittarius e recibiu unha bolsa Fulbright para estudar teatro político na Universidade de Filipinas Diliman, onde despois foi docente.
O primeiro traballo de Ressa foi na estación PTV 4. Logo cofundou a produtora independente Probe en 1987 e serviu como xefa da CNN en Manila até 1995 e a de Iakarta de 1995 a 2005. Como xornalista de investigación da CNN en Asia, especializouse en redes terroristas. Converteuse en autora residente no Centro Internacional de Investigación sobre Violencia Política e Terrorismo (ICPVTR) da Escola de Estudos Internacionais S. Rajaratnam da Universidade Tecnolóxica de Nanyang en Singapur.
Desde 2004, Ressa dirixiu a división de noticias de ABS-CBN, mentres tamén escribía para CNN, e The Wall Street Journal. En setembro de 2010, escribiu un artigo para WSJ criticando como o entón presidente Beningno Aquino III manexou a crise dos reféns dos autobuses. Esa peza publicouse dúas semanas antes da visita oficial do presidente aos Estados Unidos. Ressa abandonou a empresa en 2010.
Maria Ressa é bolseira da Iniciativa sobre Economía Dixital do Instituto Tecnolóxico de Massachusetts e Joan Shorenstein en 2021 no Shorenstein Center on Media, Politics and Public Policy e Hauser Leader no Center for Public Leadership da Harvard Kennedy School.
Docencia
Ressa tamén impartiu cursos de política e prensa no sueste asiático para a Universidade de Princeton, e de xornalismo para a Universidade de Diliman de Filipinas.
Rappler
Maria Ressa cofundou o sitio Rappler en 2012. Inicialmente comezou como unha páxina no Facebook chamada MovePH en agosto de 2011, que evolucionou a unha web o 1 de xaneiro de 2012. O sitio converteuse nun dos primeiros noticiarios multimedia filipinos e nun importante portal de noticias, recibindo premios locais e internacionais. Ressa traballa como editora e directora executiva do sitio web de noticias.
Xunta de supervisión de contido real
En setembro de 2020, Ressa converteuse nun dos 25 membros do Real Facebook Oversight Board, un grupo de control independente establecido para ofrecer comentarios públicos sobre as políticas de moderación de contido de Facebook e o papel na vida cívica.
Consello de Redes Sociais Responsables
En outubro de 2022, Ressa uniuse ao proxecto Council for Responsible Social Media lanzado por Issue One para abordar os impactos negativos sobre a saúde mental, cívica e pública das redes sociais nos Estados Unidos, xunto ao demócrata Dick Gephardt e o ex-Lieutenant Governor de Massachussetts Kerry Healey.
Cuestións legais
Ressa entrevistou por primeira vez a Duterte, o 16º presidente de Filipinas, na década de 1980 sendo alcalde de Davao. Volveu entrevistalo en 2015 na campaña electoral, onde confesou ter matado a tres persoas. Rappler criticou os abusos policiais afirmando que estaban a ser realizados coa aprobación de Duterte. O sitio web baixo a súa dirección escribiu sobre o suposto "exército troll" pro-Duterte en Internet que, segundo o artigo, estaba a lanzar fake news, manipulando arredor da presidencia.
En xullo de 2017, no seu discurso sobre o estado da nación, Duterte declarou que Rappler era "completamente propiedade" dos estadounidenses e violaba a constitución. Tamén dixo: "Non só as noticias de Rappler son falsas, senón que ser filipina tamén é falsa". En agosto de 2017, a comisión de valores e cambio de Filipinas (SEC) iniciou unha investigación contra Rappler. En xaneiro de 2018, revogou a súa licenza para facer negocios. O caso foi ao tribunal de apelacións e remitido á SEC. Duterte díxolle a un xornalista de Rappler en 2018: "Se estás intentando tirarnos o lixo, entón o mínimo que podemos facer é explicalo: e ti? Ti tamén estás limpo?".
Detención e condena
En 2018, Ressa compareceu ante a Oficina Nacional de Investigación de Filipinas por unha denuncia por difamación baixo a Lei do Cibercrime de 2012, que a administración de Duterte utilizou para castigar as críticas. A citación fora presentada en 2017 despois de que Rappler publicase un artigo sobre a cesión de W. Keng do seu vehículo deportivo ao xa falecido xuíz R. Corona como unha forma de suborno. Aínda que o artigo foi escrito antes da lei de ciberdifamación, o Departamento de Xustiza considerou que se volveu publicar despois de corrixir unha gralla en 2014. En 2019, os avogados de dereitos humanos Amal Clooney, Caoilfhionn Gallagher e Can Yeginsu uníronse ao equipo legal (formado por avogados internacionais e filipinos) que defende a Ressa. O Free Legal Assistance Group (FLAG), principal despacho de avogados de dereitos humanos de Filipinas, dirixido por "Ted" O. Te, dirixiu o equipo legal de Ressa nos seus diferentes casos.
En novembro de 2018, o goberno filipino acusou á empresa matriz Rappler Holdings Corporation, por evasión fiscal. O cargo refírese ao investimento en Rappler da Rede Omidyar en 2015. Ressa negou o feito delictivo, afirmando orixinalmente que o diñeiro estranxeiro foi "doado" aos seus xestores, afirmando que os investimentos foron en forma de valores. Rappler emitiu un comunicado negando o delito. A Oficina de Impostos Internos de Filipinas, tras un estudo da explicación, determinou que a emisión de Rappler de ganancias de capital xeradas por valores era tributable. Concluíu que Rappler eludiu o pago por importe de 133 ₱ millóns en impostos.
O 13 de febreiro de 2019, a xuíza Rainelda E. Montesa do Tribunal Rexional de Manila emitiu a orde de arresto por "ciberdifamación" contra Ressa por un artigo de Rappler. A lei aprobouse despois de que o artigo fose publicado orixinalmente, pero a acusación baseouse en que corrixir un erro tipográfico considérase "republicar". A detención foi transmitida en directo por xornalistas de Rappler en Facebook.
Polas limitacións de tempo, Ressa non puido pagar a fianza por valor de ₱ 60.000 ($1.150), o que resultou na súa detención e reclusión. Un total de seis avogados foron asignados para traballar no seu caso. O 14 de febreiro de 2019, no proceso executor da xuíza da cidade de Manila, Maria Teresa Abadilla, Ressa gañou a liberdade ao pagar unha fianza de 100.000 ₱ ($1.900). A detención provocou críticas internacionais, pero o portavoz do Palacio de Malacañang negou a implicación do goberno, alegando que a demanda contra Ressa foi presentada por un particular, o demandante W. Keng.
Madeleine Albright, exsecretaria de Estado dos Estados Unidos, emitiu unha opinión na que afirma que a detención "debe ser condenada por todas as nacións democráticas". A Unión de Xornalistas de Filipinas cualificouno de "un acto descarado de persecución por parte dun goberno matón". O Club Nacional de Prensa, acusado de vínculos con Duterte, afirmou que a detención non foi acoso, e que Ressa non debe ser elevada "ao altar da liberdade de prensa" polo martirio, e advertiu contra a politización do tema.
O xuízo comezou en xullo de 2019. O primeiro día do seu xuízo, Ressa declarou: "Este caso de ciberdifamación estira o estado de dereito até romper".
Maria Ressa foi declarada culpable o 15 de xuño de 2020. Na súa sentenza, a xuíza argumentou que Rappler "non ofreceu nin un escintil de proba de que verificasen as imputacións de diversos delitos no artigo impugnado... Simplemente publicáronos como noticia sen ter en conta se son falsos ou non". A xuíza tamén citou a Mandela, dicindo: "Ser libre non é só desprenderse das cadeas, senón vivir dun xeito que respecte e potencie a liberdade dos demais". Sheila Coronel, da Universidade Columbia, argumentou que a condena é representativa de "como morre a democracia no século XXI".
Ressa enfrontouse a penas de entre seis meses e seis anos de prisión e unha multa de 400.000 ₱ ($8.000). Advertiu de que a súa condena podería augurar o fin da liberdade de prensa en Filipinas. O portavoz presidencial, Harry Roque, pediu aos medios que "respecten a decisión" e dixo que o presidente Duterte estaba comprometido coa liberdade de expresión. A nivel internacional, a sentenza foi criticada por Human Rights Watch, Amnistía Internacional e Reporteiros Sen Fronteiras, que cualificou o proceso de kafkiano.
En xaneiro de 2023, un tribunal filipino absolveu a Ressa e Rappler de evasión fiscal, derivada do caso de 2018. Un caso fiscal segue pendente no Tribunal Rexional de Pasig.
Premios e recoñecementos
Ressa gañou un momeamento aos Emmy por Outstanding Investigative Journalism, os Asian Television Awards, TOWNS – Ten Outstanding Women in the Nation's Service e TOYM Philippines.
- En 2010, Esquire nomeou a Ressa no "Sexiest Women Alive", explicando: "A pesar do seu tamaño, o suficientemente intrépida como para escribir unha testemuña presencial de Al-Qaeda".
- En 2015, o Philippine Movie Press Club outorgoulle o premio á excelencia.
- En 2016, foi catalogada como unha das oito líderes máis influentes de Filipinas por Kalibrr.
- En 2017, aceptou o Premio Democracia de 2017 outorgado polo NDI a tres organizacións en Washington, D.C.
- En maio de 2018, recibiu os Knight International Journalism Awards.
- En xuño de 2018, recibiu o premio Golden Pen of Freedom da Wold Association of Newspapers.
- En novembro de 2018, o Comité para a Protección dos Xornalistas concedeu a Ressa o Premio Gwen Ifill de Liberdade de Prensa en "recoñecemento á súa valentía xornalística ante o persistente acoso oficial".
- En decembro de 2018, foi chamada "Guardian" no "Person of the Year" por Time, a segunda filipina que recibe o título despois de Corazón Aquino.
- En febreiro de 2019, Ressa recibiu o Premio de Dereitos Humanos Ka Pepe Diokno xunto co bispo Ambo David da Facultade de Dereito de Tañada-Diokno da Universidade De La Salle e da Fundación Jose W. Diokno.
- En abril de 2019, foi incluída nas 100 persoas máis influentes do mundo por Time.
- En maio de 2019, gañou o Columbia Journalism Award da Graduate School of Journalism da Columbia University.
- En xuño de 2019, recibiu a honra Tribute da Canadian Journalism Foundation, que recoñece a un xornalista con impacto no escenario internacional.
- En outubro de 2019, Ressa foi nomeada na lista 100 Women da BBC.
- En abril de 2021, gañou o Premio Mundial de Liberdade de Prensa UNESCO/Guillermo Cano.
- En novembro de 2022, recibiu un honoris causa da Universidade MacEwan de Edmonton, Alberta, Canadá.
Premio Nobel da Paz
Ressa foi nomeada para o Nobel da Paz 2021 polo primeiro ministro e líder laborista noruegués Jonas Gahr Støre. En outubro dese ano, Ressa foi anunciada como o destinatario do premio xunto a Dmitry Muratov de Rusia. Entregáronlles o premio "polos seus esforzos para salvagardar a liberdade de expresión, que é unha condición previa para a democracia e a paz duradeira". Ressa e Muratov son os primeiros xornalistas desde 1935 en recibir o Premio Nobel da Paz.
Vida persoal
Ressa é abertamente lesbiana.
Obras
É autora de tres libros sobre o aumento do terrorismo no sueste asiático.
- Seeds of Terror: An Eyewitness Account of Al-Qaeda's Newest Center of Operations in Southeast Asia. 2003. ISBN 978-0743251334.
- From Bin Laden to Facebook: 10 Days of Abduction, 10 Years of Terrorism (2013).
- How to Stand Up to a Dictator: The Fight for Our Future. 2022. ISBN 978-0063257511.
Notas
Véxase tamén
Outros artigos
- Lista de gañadores dos Premios Nobel
- We Hold the Line (2020) documental sobre a guerra da droga en Filipinas e a corrupción e violencia baixo o réxime de Duterte, coa aparición de Maria Ressa.
- A Thousand Cuts (2020) documental sobre Ressa e as loitas xornalísticas en Filipinas.
Ligazóns externas
This article uses material from the Wikipedia Galego article Maria Ressa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Todo o contido está dispoñible baixo a licenza CC BY-SA 4.0, agás que se indique o contrario. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Galego (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.