Арганізацыя Па Бяспецы І Супрацоўніцтве Ў Еўропе
Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе, АБСЕ (англ.: Organization for Security and Co-operation in Europe, OSCE, фр.: Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe) — найбуйнейшая ў свеце рэгіянальная арганізацыя, якая займаецца справамі бяспекі.
Арганізацыя аб’ядноўвае 57 краін, размешчаных у Паўночнай Амерыцы, Еўропе і Цэнтральнай Азіі.
| Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе | |
|---|---|
 | |
 | |
.svg) | |
| Усе дзяржавы-члены АБСЕ | |
 | |
| Дзяржавы-ўдзельнікі АБСЕ Партнёры па супрацоўніцтве | |
| Абрэвіятура | АБСЕ |
| Краіна | |
| Адміністрацыйны цэнтр | |
| Адрас | Вена, Аўстрыя |
| Юрыдычны статус | міжнародная арганізацыя |
| Тып арганізацыі | міжурадавая |
| Афіцыйныя мовы | англійская, іспанская, італьянская, нямецкая, руская, французская |
| Кіраўнікі | |
| Генеральны сакратар | Ламберта Заньер |
| Дырэктар БДІПЧ | Міхаэль Георг Лінк |
| Прадстаўнік па пытаннях свабоды СМІ | Дуня Міятавіч |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 18 сакавіка 1991 (33 гады таму) |
| Колішняя назва | Нарада па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе |
| Бюджэт | 156,4 млн еўра (2008) |
| Колькасць супрацоўнікаў | 3266 (2008) |
| Кіроўны орган | Нарада |
| Член у | 56 дзяржаў Паўночнага паўшар’я |
| Папярэднік | Нарада па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе |
| Узнагароды | |
| www.osce.org | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Былая назва — «Нарада па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе» — НБСЕ (англ.: Conference for Security and Cooperation in Europe, CSCE).
Кіраўніцтва
Гісторыя
«Нарада па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе» была сазваная з ініцыятывы СССР і сацыялістычных краін Еўропы як пастаянна дзеючы міжнародны форум прадстаўнікоў 33 еўрапейскіх дзяржаў, а таксама ЗША і Канады, для стварэння мераў памяншэння ваеннага супрацьстаяння і ўмацавання бяспекі ў Еўропе.
Нарада праходзіла ў тры этапы:
- 3 — 7 ліпеня 1973 — Хельсінкі — нарада міністраў замежных спраў,
- 18 верасня 1973 — 21 ліпеня 1975 — Жэнева — унясенне прапаноў, паправак і ўзгадненне тэксту Заключнага акта,
- 30 ліпеня — 1 жніўня 1975 года ў сталіцы Фінляндыі Хельсінкі кіраўнікі 35 краін падпісалі Заключны акт Нарады па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе (Хельсінкскае пагадненне).
- Наступныя сустрэчы
Развіццё дасягнутых пагадненняў замацоўвалася на сустрэчах дзяржаў-удзельніц:
- 1977—1978 — Бялградская,
- 1980—1983 — Мадрыдская,
- 1984 — Стакгольмская,
- 1986 — Венская.
- 19—21 лістапада 1990 — Парыжская нарада кіраўнікоў дзяржаў і ўрадаў краін-удзельніц НБСЕ. Тут была падпісана Парыжская хартыя для новай Еўропы (якая абвясціла заканчэнне халоднай вайны), заключаны Дагавор аб звычайных узброеных сілах у Еўропе (ДЗУСЕ), прынятая сумесная дэкларацыя 22 дзяржаў (членаў НАТА і Арганізацыі Варшаўскага дагавора), створаны зараз існуючы трохступеньчаты механізм палітычных кансультацый: сустрэчы на вышэйшым узроўні, Савет міністраў замежных спраў (СМЗС), Камітэт старэйшых службовых асоб.
- 10 верасня — 4 кастрычніка 1991 — Маскоўская трэцяя заключная нарада Канферэнцыі па чалавечым вымярэнні НБСЕ (першая адбылася ў 1989 у Парыжы, другая — у 1990 у Капенгагене). Прыняты дакумент, у якім упершыню ўказана, што пытанні, якія тычацца правоў чалавека, асноўных свабод, дэмакратыі і вяршэнства закона, маюць міжнародны характар, а абавязкі ў галіне чалавечага вымярэння не адносяцца да ліку выключна ўнутраных спраў краін-членаў НБСЕ.
- 1992 — Хельсінкская сустрэча на вышэйшым узроўні. Прыняты дакумент «Выклік часу перамен», які даў пачатак ператварэнню НБСЕ з форума пераважна палітычнага дыялогу між краінамі-удзельніцамі ў трансрэгіянальную арганізацыю, якая ставіць мэты падтрымкі ваенна-палітычнай стабільнасці і развіцця супрацоўніцтва «ад Ванкувера да Уладзівастока». НБСЕ атрымала шырокія паўнамоцтвы і магчымасці прымаць меры практычнага характару для прадухілення і ўрэгулявання лакальных і рэгіянальных канфліктаў.
- 1992 — Стакгольмская сустрэча Савета МЗС. Заснаваны пост Генеральнага сакратара НБСЕ.
- 1993 — Рымская сустрэча Савета МЗС. Прынята Дэкларацыя па агрэсіўным нацыяналізме — крыніцы сучасных канфліктаў. Створаны Пастаянны камітэт НБСЕ — інстытут пастаянных прадстаўнікоў краін-удзельніц.
- 1994 — Будапешцкая сустрэча на вышэйшым узроўні. Прынята рашэнне аб перайменаванні НБСЕ з 1 студзеня 1995 у АБСЕ — Арганізацыю па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе. Прынята палітычная дэкларацыя «На шляху да сапраўднага партнёрства ў новую эпоху», дамоўленасць пра пачатак распрацоўкі мадэлі агульнай і ўсёабдымнай бяспецы для Еўропы XXI стагоддзя, ваенна-палітычныя дамоўленасці.
- 1995 — Будапешцкая сустрэча Савета міністраў замежных спраў.
Краіны-удзельнікі
Удзельнікі АБСЕ
.svg)
.svg)
Партнёры па супрацоўніцтве
|
|
.svg)
Гісторыя старшынства
Старшынства ў АБСЕ праводзіцца дзяржавай—членам на працягу каляндарнага года. Міністр замежных спраў гэтай дзяржавы выконвае функцыі Дзеючага старшыні АБСЕ.
| Год | Краіна | Дзеючы старшыня АБСЕ |
|---|---|---|
| 1991 |  | Ганс-Дзітрых Геншэр (з чэрвеня) |
| 1992 |  | Jiří Dienstbier (да 2 ліпеня); Jozef Moravčík (з 3 ліпеня) |
| 1993 |  | Margaretha af Ugglas |
| 1994 |  | Beniamino Andreatta (да 11 мая); Antonio Martino (з 12 мая) |
| 1995 |  | Ласла Ковач |
| 1996 |  | Flavio Cotti |
| 1997 |  | Niels Helveg Petersen |
| 1998 |  | Браніслаў Герэмек |
| 1999 |  | Кнут Волебек |
| 2000 |  | Wolfgang Schüssel (да 4 лютага); Benita Ferrero-Waldner (з 5 лютага) |
| 2001 |  | Mircea Geoană |
| 2002 |  | Jaime Gama (да 6 красавіка); António Martins da Cruz (з 7 красавіка) |
| 2003 |  | Jaap de Hoop Scheffer (да 3 снежня); Bernard Bot (з 4 снежня) |
| 2004 |  | Саламон Пасі |
| 2005 |  | Dimitrij Rupel |
| 2006 | .svg) | Karel De Gucht |
| 2007 |  | Miguel Ángel Moratinos |
| 2008 |  | Ілка Канерва (да 4 кастрычніка); Аляксандр Стуб (з 5 кастрычніка) |
| 2009 |  | Dora Bakoyannis (да 5 кастрычніка); George Papandreou (з 6 кастрычніка) |
| 2010 |  | Канат Саўдабаеў |
| 2011 |  | Аўдронюс Ажубаліс |
| 2012 |  | Эйман Гілмар |
| 2013 |  | Леанід Кажара |
| 2014 | | Дзідзье Буркхальтэр |
| 2015 |  | Івіца Дачыч |
| 2016 | | Франк-Вальтэр Штайнмаер |
| 2017 | | Себасцьян Курц (да 18 снежня), Карын Кнайсль (з 18 снежня) |
| 2018 | | Анджэліна Альфана (да 1 чэрвеня), Энца Маавера-Міланэзі (з 1 чэрвеня) |
| 2019 |  | Міраслаў Лайчак |
| 2020 |  | Эдзі Рама |
Гл. таксама
Зноскі
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.