Ѳ

Ѳ, ѳ (тэ́та ці кірылі́чная тэ́та) — перадапошняя літара стара- і царкоўнаславянскай кірыліцы, апошняя (пасьля выхаду з ужытку ў канцы XIX стагодзьдзя іжыцы) літара дарэвалюцыйнага расейскага альфабэту.

Ѳ
Ѳ
Кірыліца
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е Ё Є Ж Ѕ З
И І Ї Й Ј К Л
Љ М Н Њ О П Р
С Т Ћ Ќ У Ў Ф
Х Ц Ч Џ Ш Щ Ъ
Ы Ь Э Ю Я Ә Ӏ
Архаічныя літары кірыліцы
Ҁ Ѻ
Ѹ Ѡ Ѽ Ѿ
Ѣ Ѥ Ѧ
Ѫ Ѩ Ѭ Ѯ
Ѱ Ѳ Ѵ Ѷ
П̓ П̀ П́ П̧ П̑ Ԗ
Шматграфы
Дз Дж

Да 1897 году выкарыстоўвалася ва ўдмурцкім альфабэце.

Гісторыя

Паходзіць ад грэцкай літары тэта (Θ, θ), якая мае лікавае значэнне — 9. У кірыліцы выглядае як Ѳ  (у некаторых почырках і шрыфтах гарызантальная рыса перасякае авал прыкметна ніжэй за сярэдзіну ці нават тычыцца яго зьнізу, што можа прыводзіць да зьмешваньня гэтай літары з Д). У першапачатковай глаголіцы, як мяркуюць, тэта адсутнічала; у пазьнейшай сустракаецца запазычаны ці то непасрэдна з грэцкага, ці то нават з кірыліцы знак Ѳ  (Ⱚ), які ня мае лічбавага значэньня.

Літара Ѳ (тэта) пазначала гук, блізкі да ангельскага глухога th. У царкоўнаславенскіх тэкстах украінска-беларускага зводу чыталася як [т], а царкоўнаславенскіх тэкстах расейскага зводу як [ф] і прыкладна да сярэдзіны XVII ст. выкарысталася як варыянт літары Ф (хверт), безадносна этымалёгіі.

Пазьней розначытаньні паўплывалі на сучаснае адрозьненьне чытаньня словаў у беларускае і расейскае мовах:

Арыґінал Чытаньне і перадача ў беларускай мове Чытаньне і перадача ў расейскай мове
Ѳеодоръ Тэадор — Тодар, Хвеадор — Хведар Феодор — Федор — Фёдор
Ѳеклѧ Тэкля Фекла — Фёкла
Миѳъ Міт Миф
Орѳографіѧ Артаграфія Орфография
Каѳедра Катэдра Кафедра

Крыніцы

Tags:

ІжыцаКірыліцаРасейскі альфабэтСтараславянская моваЦаркоўнаславянская мова

🔥 Trending searches on Wiki Беларуская (тарашкевіца):

Гарадзішча Замэчак (Заслаўе)УрліхПарыж20142020ДзярэйкаАнгельская мова.neМаксім ТанкМіжнародны стандартны кніжны нумарКругаварот рэчываў у біясфэрыСэкс-турызмНарэйкаМагаСтолінВіцебская вобласьцьБерасьцеБеларускі нацыянальны стройСуда1347ЎіндгукГарэлкаТвэркБеларусыСаргутФішынгСлавамір АдамовічДублінПаўлінка (п’еса)Беларуская Народная РэспублікаМарыянэткаДыялектАмонімКойданаўГукГрэцыяМаксім БагдановічЛеанід ГалубовічСтарабеларуская моваШклоўСядзібаПарнафільмАблігацыя297 да н. э.КубаПаспалітае рушэньнеУшачыЛязьбійская парнаграфіяВітольд Бялыніцкі-БіруляУправа КДБ па вайсковай контравыведцыМіс СусьветУзброеныя сілыАўкштотаВарончаЛюдміла СільноваКазань1989ПолацакЯн СерадаAndroidМікола ГусоўскіВікіпэдыяПохва (неадназначнасьць)Сандра БулакУладзімер Сьцяпан🡆 More