I-organism yinto ephilayo. Kulula ukuyibona into ephilayo, kodwa akulula kangako ukuyichaza. Izilwanyana nezityalo zizinto eziphilayo, ngokuqinisekileyo. Ii-Organisms zi-i-biotic, okanye kukuphila, okuyinxalenye ye-environment. Amatye nokukhanya kwelanga ziyinxalenye yezinto ezingaphiliyo kwi-environment.
I-oganisms ziphila ngezinto ezintlanu. Ziphila ngomoya, ngamanzi, ngezakhamzimba (ngokutya), ngamandla nangendawo yokuhlala. Nangona kunjalo, asinakuthi zonke izinto eziphilayo ziphila ngezi zinto ngexesha elinye. Ii-organisms ezininzi azidingi moya kwaphela.
Kufuneka unikwe ingqwalasela umcimbi wee-viruses. Akukabikho sivumelwano malunga sokokuba zithathwe njengezinto eziphilayo kusinina. Zenziwe ngeprotein ne-nucleic acid, kwaye ziyakhula, eyona nto ibalulekileyo. Kodwa zifumaneka zikwiimo ezimbini ezahlukeneyo. Imo yokuqala yile ingudomi ingasebenziyo. Enye ingaphakathi kwi-cell yezinye ii-organism eziphilayo. Ize ke ngoko i-virus ibenamandla amaninzi okuzandisa. Khawujonge iprogram yekhompyutha. Ith'izibenamandla isebenze ibe ivuliwe, kungenjalo, ayisebenzi tu. Kodwa nangona kunjalo iseyi-program.
Omnye umzekelo ngowe-spore, inqanaba lokusasazwa kweebacteria, neefungus okanye ezinye izityalo. Azisebenzi de zibe zikwimeko elungele oko. Zinazo zonke indawo ezisebenzayo apha kuzo zokwakha i-organism epheleleyo, kodwa iyavalwa okwexeshana.
This article uses material from the Wikipedia isiXhosa article I-organism, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki isiXhosa (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.