సరీసృపాలు

సరీసృపాలు కాల విస్తరణ: కార్బోనిఫెరస్ యుగం - ప్రస్తుత కాలం
A Tuatara, స్ఫీనోడాన్ పంక్టేటస్
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
Kingdom:	ఏనిమేలియా
Phylum:	కార్డేటా
Subphylum:	సకశేరుకాలు
Class:	సారాప్సిడా * గుడ్రిచ్, 1916
ఉపతరగతులు
అనాప్సిడా డయాప్సిడా
Synonyms
Reptilia Laurenti, 1768

ఇవి 270 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం లాబిరింథోడాంట్ ఉభయచరాల నుంచి పరిణామం చెందాయి. సరీసృపాల విజ్ఞానాన్ని 'హెర్పటాలజీ' అంటారు.

• ఇవి మొదటి నిజ భూచరాలు. చర్మం పొడిగా ఉంటుంది. వీటికి చర్మీయ గ్రంథులు లేవు.
• దేహం పొడిగా ఉన్న బహిత్వచ స్కూట్ లు లేదా పొలుసులతో కప్పబడి ఉంటుంది.
• గోళ్ళను కలిగియున్న పంచాంగుళిక అంగాలు ఉంటాయి.
• కపాలం ఒక అనుకపాల కందాన్ని కలిగి ఒకటి లేదా ఎక్కువ శంఖఖాతాలను కలిగి ఉంటుంది.
• కింది దవడకు అర్ధభాగంలో ఆరు ఎముకలు ఉంటాయి.
• ఉరోస్థి బాగా అభివృద్ధి చెంది పర్శుకలను కలిగి ఉంటుంది.
• ఉరోమేఖలలో ఆకారపు అంతర జత్రుక ఉంటుంది. కశేరుకాలు పురోగర్తికలు.
• సమదంతాలు, ఆక్రోడాంట్ లేదా ప్లూరోడాంట్ దంతాలను కలివి ఉంటాయి.
• ఆవస్కరం మూడు భాగాలుగా విభజించి ఉంటుంది. ఇవి కోప్రాడియం, యూరోడియం, పాయుపదం.
• శ్వాసక్రియ ఊపిరితిత్తుల ద్వారా జరుగుతుంది. సముద్ర తాబేళ్ళలో అవస్కర శ్వాసక్రియ కనిపిస్తుంది.
• వీటిలో మూడు గదుల గుండె ఉంటుంది.
• మూత్రపిండాలు అంత్యవృక్కాలు. విసర్జక పదార్థం యూరిక్ ఆమ్లం.
• కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ ఉభయచరాల కంటే బాగా అభివృద్ధి చెందింది. 12 జతల కపాల నాడులుంటాయి (సర్పాలలో 10 జతలు మాత్రమే ఉంటాయి.
• మగ జీవులలో సంపర్కావయవాలు ఉంటాయి. స్పీన్ డాన్ లో సంపర్కావయవాలు లేవు.
• చాలా జీవులు అండోత్పాదకాలు.

• ఉపవిభాగం 1: అనాప్సిడా
  • క్రమం: కీలోనియా: ఉ. తాబేలు, టెర్రపిన్
• ఉపవిభాగం 2: ఇక్తియోప్టెరిజియా
• ఉపవిభాగం 3: సినాప్సిడా
• ఉపవిభాగం 4: సినాప్టోసారియా
• ఉపవిభాగం 5: లెపిడోసారియా
  • క్రమం 1: రెంకోసిఫాలియా: ఉ. స్ఫీన్ డాన్
  • క్రమం 2: స్క్వామేటా
    • ఉపక్రమం 1: లాసర్టీలియా: ఉ. బల్లులు, తొండ, ఊసరవెల్లి
    • ఉపక్రమం 2: ఒఫీడియా: ఉ. సర్పాలు
• ఉపవిభాగం 6: ఆర్కోసారియా
  • క్రమం 1:
  • క్రమం 2: క్రోకడీలియా: ఉ. మొసళ్ళు, ఆలిగేటర్లు