Sürüngenler (Latince: Reptilia), omurgalıların soğukkanlı, yumurtlayarak çoğalan, büyük bir sınıftır.
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Basitçe yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuataralardan oluşur.
| Sürüngenler | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mevcut 4 sürüngen takımına ait örnekler (sol üstten saat yönünde): Bir yeşil kaplumbağa (Testudines), bir tuatara (Rhynchocephalia), bir nil timsahı (Crocodilia) ve bir Agama sinaita (Squamata). | |||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||
| |||||||||
| Alt gruplar | |||||||||
| |||||||||
 | |||||||||
| Yaşam alanları | |||||||||
Değişkensıcaklı (heterotermi veya soğukkanlı) omurgalılardan olan sürüngenler, evrimsel olarak amfibiyenlerle sabitsıcaklı (homeotermi veya sıcakkanlı) hayvanlar (kuşlar ve memeliler) arasındaki geçiş sürecini ve denizden karaya kalıcı geçişi temsil ederler. Vücutlarının pul ya da benzer levhalarla kaplı olması nem kaybını en az düzeyde tutmalarını sağlar, bu sayede kurak ortamlara oldukça iyi uyum sağlarlar.
Vücut sıcaklıklarını sabit tutacak metabolizmik mekanizmalara sahip olmadıkları için, vücut ısıları dış ortamın ısısına bağlı olarak değişkendir. Bu nedenle; sürüngen türlerinin çok büyük bir kısmı dünyanın ılıman iklim kuşaklarında yaşamlarını sürdürür, dolayısıyla daha çok yazın görünürler. Aynı nedenle kasları enerji tasarrufu yapar. Kaslarının güç potansiyeli memelilere oranla 4, kuşlara oranla 2 kat daha fazladır.
Tümü akciğerleriyle solunum yapan sürüngenler, yumurtlayarak ürerler. Bazı türlerde yavruların yumurtadan çıkması, dişinin içinde gerçekleşir.
En eski sürüngen fosillerine Karbonifer döneme tarihlenen kayaçlarda rastlanır. Karbonifer Dönemi izleyen Permiyen Dönem ve tüm Mezozoik Zaman boyunca, tür çeşitliliği yönünden hızlı bir evrimleşme göstermişler, Mezozoik Zaman'da karalardaki hakim türleri oluşturmuşlardır. Kretase Döneminin sonunda gerçekleşen (65 milyon yıl önce) Kretase-Tersiyer yok oluşu sonucunda sürüngen türlerinin büyük bir bölümü yok olmuşsa da Senozoyik'te yeniden çeşitlenmişlerdir. Günümüzde yaklaşık 10.000 kadar sürüngen türü yaşamaktadır – tür sayısı, diğer kara omurgalılarından memeliler ve amfibiyenlere göre (her ikisi de yaklaşık 6000 tür içerir) fazla olup, kuşlarla yaklaşık olarak aynıdır.
Wiki Commons'ta Reptilia ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikitür'de Reptilia ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Sürüngenler, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
