Brzoskwinia Zwyczajna: Gatunek rośliny

właściwa (Prunus persica (L.) Batsch) – gatunek drzewa należący do rodziny różowatych. Prawdopodobnie pochodzi ze środkowych i północno-wschodnich Chin, obecnie nie rośnie dziko, występuje tylko jako roślina uprawna.

Brzoskwinia zwyczajna

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	śliwa
Gatunek	brzoskwinia zwyczajna
Nazwa systematyczna
Prunus persica (L.) Batsch Beytr. Entw. Gewachsreich 30. 1801
Multimedia w Wiki Commons

Pokrój
Drzewo o wysokości do 6 m, żyjące do 30 lat.
Pień
Kora ciemnobrunatnoszara, nieraz u dołu prawie czarna, podłużnie spękana.
Liście
Lancetowate, faliście ząbkowane, błyszczące.
Kwiaty
Różowe, pięciokrotne, o licznych słupkach i pręcikach, samopłodne. Kwitnie w kwietniu, przed pojawieniem się liści.
Owoce
Pestkowiec o masie 100–200 g, omszonej skórce, żółtej z czerwonym rumieńcem. Dojrzewa w zależności od odmiany od lipca do października.

W większości ujęć taksonomicznych brzoskwinia zwyczajna zaliczana jest do rodzaju Prunus i ma nazwę Prunus persica. Natomiast według Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski zaliczana jest do odrębnego rodzaju brzoskwinia jako Persica vulgaris.

Odmiany:

• Prunus persica var. nucipersica (Suckow) C. Schneider (syn. P. persica var. nectarina (Aiton) Maxim.) – nektarynka
• Prunus persica var. persica – brzoskwinia zwyczajna
• Prunus persica var. platycarpa – brzoskwinia płaskoowocowa

• Drzewo owocowe. W Chinach była już uprawiana 4000 lat temu. Przez Persję do Grecji dotarła ok. 300 r. p.n.e. W Rzymie rozpowszechniła się w ciągu pierwszego wieku n.e. Następna fala rozprzestrzenienia nastąpiła w XVI wieku, kiedy to brzoskwinia trafiła do Europy Północnej (na Wyspy Brytyjskie) i następnie dalej na różne kontynenty.
• Roślina lecznicza
  • Surowiec zielarski: owoc.
  • Działanie: polecane w dietach odchudzających. Z uwagi na działanie zasadotwórcze i moczopędne, stosowane przy chorobach reumatycznych i schorzeniach układu moczowego. Działa uspokajająco. Bor podnosi poziom estrogenu, przez co przeciwdziała osteoporozie.
• Sztuka kulinarna: Owoce są bardzo smaczne i najczęściej jada się je surowe, można dodać do ciast, przetworzyć na kompot, dżem, ususzyć.
• Z pestek wyrabia się jasnożółty, dosyć rzadki olej, o delikatnym zapachu migdałów. Zawiera ponad 64% kwasu olejowego, 26% kwasu linolowego, 5,5% kwasu palmitynowego, 2,9% kwasu stearynowego. Olej stosuje się jako bazę do masażu.
• Niektóre kultywary są uprawiane jako rośliny ozdobne, np. ‘Alba Plena’ o półpełnych kwiatach, ‘Klara Meyer’ o również półpełnych kwiatach brzoskwiniowego koloru, ‘Magnifica’ o ciemnoróżowych i pełnych kwiatach, ‘Versicolor’ o półpełnych białych lub bladoróżowych kwiatach z czerwonymi paskami.

 

Wymaga słonecznych miejsc. Nadaje się do stref 5–10. W Polsce nie jest całkowicie mrozoodporna – w surowe zimy w zimniejszych rejonach kraju może przemarzać, często też przemarzają wiosną pąki kwiatowe. W Polsce zazwyczaj formowane są drzewa niskopienne. Gatunek wymaga gleb lekkich o dużej zawartości próchnicy i dobrze nawodnionych. Drzewo należy corocznie przycinać, a jeśli liczba zawiązków owocowych jest zbyt duża, należy je przerzedzać, aby wielkość i smak były zadowalające.

• wirusowe: jamkowatość pnia drzew pestkowych, nekrotyczna pierścieniowa plamistość drzew pestkowych, ospowatość śliwy na brzoskwini
• wywołane przez bakterie i fitoplazmy: bakteryjna plamistość drzew pestkowych, choroba X brzoskwini, europejska żółtaczka drzew pestkowych, guzowatość korzeni, rak bakteryjny brzoskwini
• wywołane przez lęgniowce i grzyby: biała zgnilizna korzeni, brunatna zgnilizna drzew pestkowych, dziurkowatość liści drzew pestkowych, gruzełek cynobrowy, kędzierzawość liści brzoskwini, leukostomoza drzew pestkowych, mączniak prawdziwy brzoskwini, opieńka miodowa, parch brzoskwini, rak drzew owocowych i zgnilizna owoców, rak kory drzew owocowych, srebrzystość liści, szara pleśń, werticilioza drzew i krzewów owocowych, zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia drzew owocowych, zgorzel pędów drzew owocowych.